به گزارش خبرنگار مهر، سعید خزایی شامگاه یکشنبه در همایش تخصصی «آینده‌ای که می‌سازیم» با تاکید بر اینکه جهان امروز با گذشته قابل‌مقایسه نیست اظهار داشت: یادگیری در دنیای فعلی به ضرورتی مادام‌العمر تبدیل شده و انسان معاصر ناچار است پیوسته با مفاهیم نوظهور آشنا شود.

وی گفت: نیاز به یادگیری، نیازی حیاتی است، چراکه هرچه دانسته‌های ما گسترش می‌یابد، مفاهیم جدیدتری پدیدار می‌شود که دوباره آموختن را ضروری می‌کند.

خزایی با اشاره به ظهور «بی‌سوادی جدید» بیان کرد: زمانی سواد خواندن و نوشتن در جامعه موضوعی نادر محسوب می‌شد و تنها معدودی از افراد توانایی نگارش یا حتی خواندن نامه داشتند، اما امروز شکل تازه‌ای از بی‌سوادی بروز کرده که به مهارت‌های نوین وابسته است و مهارت‌هایی مانند تصمیم‌گیری آینده‌محور، آشنایی با علوم شناختی و توان تحلیل محیطی که هر لحظه در حال تغییر است و بی‌توجهی به این مهارت‌ها، جوامع را به سمت بی‌سوادی مدرن سوق می‌دهد.

رئیس انجمن آینده‌نگری ایران ادامه داد: آینده‌پژوهی و نگاه به آینده به ما کمک می‌کند متوجه شویم در چه مسیری قرار گرفته‌ایم.

وی با هشدار نسبت به شکنندگی محیط امروز جهان توضیح داد: ساختارهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی به‌گونه‌ای عمل می‌کنند که پیش‌بینی خطی و قطعی را تقریباً ناممکن ساخته‌اند و غافلگیری‌ها، عدم قطعیت‌ها و شوک‌های پی‌درپی ویژگی ثابت آینده خواهند بود؛ بنابراین آمادگی مستمر ضرورت دارد.

وی افزود: در تحلیل آینده اقتصاد نیز نمی‌توان تنها به یک رشته تخصصی اتکا کرد و اقتصاددان، جامعه‌شناس و متخصص حوزه‌های شناختی هر یک بخشی از واقعیت اقتصادی را درک می‌کنند و در جهانی با این سطح از پیچیدگی، هیچ رشته‌ای به تنهایی صلاحیت تعریف آینده اقتصاد را ندارد و به عبارتی دیگر اقتصاد آینده، برآیند دیدگاه‌های گوناگون است و هر تحلیل باید چندرشته‌ای باشد.

وی با اشاره به اهمیت تفکر سناریویی گفت: باید همواره پرسید که با توجه به شرایط موجود چه کنش‌هایی ممکن است، چه پیامدهایی محتمل خواهد بود و چه اتفاقاتی می‌تواند آینده را تغییر دهد که سناریونویسی کمک می‌کند درک کنیم چه کسی از تحقق هر آینده‌ای سود می‌برد و این نگاه برای تحلیل آینده کشورها و روابط بین‌المللی ضروری است.

خزایی در بخش دیگری از سخنان خود به تحولات نظم جهانی پرداخت و با مرور چند دهه گذشته افزود: جهان چند بار شاهد شکل‌گیری نظم نوین بوده است و از دوران جنگ سرد و رقابت بلوک شرق و غرب گرفته تا فروپاشی شوروی و برتری ایالات متحده.

وی گفت: پس از تسلط آمریکا بر نظم جدید، این کشور برای استمرار سلطه جهانی خود به تقسیم نقش میان قدرت‌های بزرگ نیاز پیدا کرد و در اسناد راهبردی خود از دیگر کشورها خواست در مدیریت جهان مشارکت داشته باشند.

وی با اشاره به تحولات سال‌های اخیر بیان کرد: خروج ایالات متحده از افغانستان و عراق، رقابت میان چین و آمریکا، تلاش اروپا برای حفظ استقلال راهبردی و درگیری‌های نظامی مانند جنگ اوکراین بخشی از پازلی است که نظم جدید جهانی را شکل می‌دهد.

خزایی اظهار کرد: در این وضعیت، کشورها ناچارند جایگاه خود را در موازنه قدرت تعیین کنند و ایران نیز مستثنی نیست.

وی با اشاره به تحلیل‌های برخی کارشناسان غربی نسبت به نقش ایران گفت: در نگاه بخشی از تحلیلگران خارجی، ایران به‌عنوان بازیگری مطرح است که می‌تواند در مناطق مختلف نقش بازدارنده یا حتی به اعتقاد آنان بی‌ثبات‌کننده ایفا کند.

خزایی با نقل دیدگاه این تحلیلگران توضیح داد: از نظر آنان، تداوم وضعیت کنونی در منطقه پایدار نیست و باید سناریوهای مختلف درباره آینده منطقه و منافع هر بازیگر بررسی شود.

رئیس انجمن آینده‌نگری ایران در ادامه سخنان خود به موضوع سرمایه‌گذاری و پیامدهای اقتصادی توافق‌های احتمالی اشاره کرد و گفت: در صورت شکل‌گیری توافقات میان ایران و آمریکا، بخش‌های زیرساختی مانند صنعت نفت، ناوگان هوایی، خودروسازی و حوزه انرژی نیازمند سرمایه‌گذاری‌های عظیم خواهند بود و چنین فرصت‌هایی قابل چشم‌پوشی نیست.

وی تأکید کرد: هر تحول اقتصادی بزرگ باید در قالب سناریوهای متنوع بررسی شود تا پیامدهای مثبت و منفی آن شناخته شود.

خزایی با اشاره به نمونه‌هایی از شکنندگی زیرساخت‌ها افزود: در جهان امروز، اختلال در یک بخش کوچک می‌تواند پیامدهای گسترده داشته باشد؛ از جمله آسیب‌پذیری شبکه‌های انرژی، سامانه‌های بانکی و زیرساخت‌های ارتباطی که همین شکنندگی‌ها نشان می‌دهد آینده استمرار ساده گذشته نیست.

وی با بیان اینکه باید برای آینده آماده بود تأکید کرد: پرسشگری، تحلیل احتمالات، انعطاف‌پذیری ذهنی و یادگیری مداوم ابزارهای اصلی مواجهه با آینده هستند.

وی گفت: نگاه به آینده صرفاً پیش‌بینی نیست بلکه فرآیندی است برای درک احتمالات و آماده‌سازی برای شرایطی که ممکن است از کنترل ما خارج باشد.

خزایی خاطرنشان کرد: برای مواجهه با جهانی که در آن همه‌چیز به‌سرعت تغییر می‌کند، باید توانایی بازآموختن، همکاری، فهم چندوجهی مسائل و کنار گذاشتن نگاه تک‌بعدی را تمرین کرد و آینده سرشار از عدم‌قطعیت است و تنها جامعه‌ای که یادگیری را به یک رفتار دائمی تبدیل کند توان ایستادگی در برابر این حجم از تغییرات را خواهد داشت.