زومیت: طرح‌های روی تایر خودرو فقط برای زیبایی نیستند؛ این شیارها نقشی حیاتی در ایمنی شما ایفا می‌کنند و داستان‌های مهمی برای گفتن دارند.

شاید در نگاه اول، طرح‌های پیچیده و هندسی روی تایر خودرو صرفاً جنبه‌ی زیبایی داشته باشند، اما این شیارها مرز باریک میان رانندگی ایمن و حادثه‌ی غیرقابل‌جبران هستند. لاستیک‌های خودرو، تنها نقطه‌ی تماس ماشین با سطح زمین هستند و مهندسی دقیق آن‌ها نقشی حیاتی در کنترل خودرو ایفا می‌کند.

اکنون سؤال این است که شیارهای تایر چه کاربردی دارند و اهمیت آن‌ها در شرایط مختلف چیست.

۱. خداحافظی با آب؛ جلوگیری از پدیده آکواپلنینگ

مهم‌ترین وظیفه‌ی شیارهای روی تایر، مدیریت آب است. وقتی در جاده‌ی خیس رانندگی می‌کنید، لایه‌ای از آب بین تایر و آسفالت قرار می‌گیرد. اگر تایر خودرو کاملاً صاف باشد (مانند تایرهای مسابقات فرمول یک که مخصوص زمین خشک هستند)، آب راه فرار ندارد و خودرو روی لایه‌ای از آب شناور می‌شود.

به این پدیده آکواپلنینگ (Aquaplaning) یا آب‌سُری می‌گویند که باعث می‌شود فرمان‌پذیری و ترمز خودرو عملاً از کار بیفتد. شیارهای تایر، آب را با سرعت بالا از زیر لاستیک به اطراف پمپاژ می‌کنند تا تماس لاستیک با سطح جاده حفظ شود.

۲. افزایش اصطکاک و چسبندگی

درست است که تایرهای صاف (Slick Tires) در سطوح خشک و پیست‌های مسابقه بیشترین سطح تماس و چسبندگی را دارند، اما در دنیای واقعی و جاده‌های شهری که سطوح ناهموار، خاکی یا شنی هستند، داستان متفاوت است.

• چنگ‌زنی به زمین: شیارهای ریز و بلوک‌های آج تایر، با فرو رفتن در ناهمواری‌های ریز جاده، اصطکاک لازم برای حرکت و ترمزگیری را فراهم می‌کنند.
• خنک‌کاری: حرکت هوا در میان این شیارها باعث می‌شود حرارت ناشی از اصطکاک کاهش یابد و طول عمر لاستیک افزایش پیدا کند.

۳. بررسی سلامت خودرو هنگام خرید

یکی از نکات مهمی که کارشناسان همواره بر آن تاکید دارند، بررسی عمق آج لاستیک هنگام خرید و فروش خودرو دست‌دوم است. بسیاری از افراد فراموش می‌کنند که تایرهای فرسوده با شیارهای کم‌عمق، یکی از نشانه‌های نگهداری ضعیف خودرو است و می‌تواند هزینه‌های جانبی سنگینی را پس از خرید به شما تحمیل کند.

۴. کاهش نویز و صدای جاده

آیا تا به‌حال دقت کرده‌اید که برخی تایرها در سرعت بالا صدای سوت‌کشیدن تولید می‌کنند؟ مهندسان با طراحی نامتقارن و دقیق شیارها، تلاش می‌کنند جریان هوا به گونه‌ای هدایت شود که صدای برخورد لاستیک با آسفالت به حداقل برسد. این طراحی آیرودینامیک نقش مهمی در سکوت کابین خودرو دارد.

۵. نشانگر زمان تعویض

در داخل شیارهای اصلی اکثر تایرها، برجستگی‌های کوچکی وجود دارد که به آن‌ها نشانگر سایش (Wear Indicators) می‌گویند. وقتی سطح ساییده‌شده‌ی لاستیک هم‌سطح این برجستگی‌ها شود (معمولاً ۱٫۶ میلی‌متر)، یعنی زمان تعویض تایر فرا رسیده است و شیارها دیگر کارایی لازم برای خروج آب را ندارند.