خدابخش داودی نصر درباره وضعیت مکانیزاسیون کشاورزی استان ایلام در دوران برنامه ششم توسعه، در گفت‌ وگو با ایسنا اظهار کرد: توسعه پایدار کشاورزی بدون فراهم بودن زیرساخت‌های اصلی امکان‌پذیر نیست و یکی از مهم‌ترین این زیرساخت‌ها، مکانیزاسیون است، مکانیزاسیون محور گذر از کشاورزی سنتی به کشاورزی پایدار محسوب می‌شود و مدیریت منابع پایه مانند آب و خاک نیز از همین مسیر تکمیل می‌شود.

وی افزود: برای ارزیابی دقیق مکانیزاسیون سه شاخص سطح، درجه و ظرفیت مکانیزاسیون تعریف می‌شود. در این بررسی، تمرکز ما بر سطح مکانیزاسیون استاندارد و سطح مکانیزاسیون واقعی در استان بوده است.

داودی نصر با اشاره به قانون برنامه ششم توسعه گفت: طبق بند الف ماده ۳۱ قانون برنامه، رشد سالانه حداقل ۰.۱۲ اسب بخار در هکتار تعیین شده بود، یعنی طی پنج سال باید ۰.۶ اسب بخار در هکتار به سطح مکانیزاسیون اضافه می‌شد اما نتایج نشان می‌دهد که سطح مکانیزاسیون استاندارد استان طی این دوره تنها ۰.۴۴ اسب بخار افزایش یافته و هدف قانونی محقق نشده است.

وی ادامه داد: در سال ۱۴۰۰ سطح مکانیزاسیون استان ۱.۵۷ اسب بخار در هکتار بود، در حالی که میانگین کشوری ۱.۸۵ اسب بخار است، این اختلاف نشان می‌دهد استان هنوز فاصله قابل توجهی با سطح مطلوب دارد.

افزایش تعداد ماشین‌آلات اما توزیع نامتوازن

این کارشناس ارشد ترویج و آموزش کشاورزی با اشاره به آمار ادوات نیرو محرکه گفت: در فاصله سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ تعداد تراکتورها ۲۰ درصد، کمباین‌های غلات ۳۲ درصد و کمباین برنج ۵۵۰ درصد افزایش یافته است، اما صرف افزایش ماشین‌آلات به معنی تحقق مکانیزاسیون نیست.

وی گفت: سهم استان از تراکتورهای کشور تنها یک درصد است، در حالی که سهم استان از اراضی زراعی کشور ۱.۶۵ درصد است. همچنین نسبت کمباین استان به کشور ۰.۹۱ درصد است که نشان‌دهنده ناهماهنگی با میزان زمین‌های زیر کشت است.

مدرس دانشگاه‌ علمی کاربردی ایلام افزود: با استناد به سرشماری عمومی کشاورزی ۱۴۰۳، در ایلام به ازای هر ۴۴ هکتار تنها یک تراکتور و به ازای هر ۱۴۷۲ هکتار فقط یک کمباین برداشت غلات وجود دارد که این نسبت برای یک استان کشاورزی، فاصله زیادی با استانداردهای بهره‌وری دارد.

استهلاک نگران‌کننده ادوات

وی ادامه داد: در پایان برنامه ششم، میزان استهلاک تراکتورها ۳۲ درصد، کمباین‌ها ۴۰ درصد و دروگرها ۵۷ درصد بوده است، این ارقام بسیار نگران‌کننده است و نشان می‌دهد بخش قابل توجهی از توان ماشین‌آلات به دلیل فرسودگی عملاً از دست می‌رود.

توزیع غیر ضابطه‌مند در شهرستان‌ها

داودی نصر با اشاره به جدول توزیع ادوات در شهرستان‌ها گفت: مقایسه سهم شهرستان‌ها از ماشین‌آلات با سهم آن‌ها از اراضی زراعی نشان می‌دهد توزیع ادوات بر اساس معیارهای فنی و تناسب جغرافیایی انجام نشده است. این موضوع بهره‌وری را کاهش می‌دهد.

ضرورت آموزش، کنترل فنی و مدیریت استانی سوخت

وی تأکید کرد: وجود ماشین‌آلات به تنهایی مکانیزاسیون ایجاد نمی‌کند، بخشی از توان ماشین‌ها صرف امور غیرکشاورزی می‌شود. از طرفی، آموزش مستمر کاربران به‌ویژه تراکتورداران ضروری است تا نکات فنی مانند جهت صحیح شخم، تراکم بذر، مدیریت کوددهی و کاهش ضایعات برداشت رعایت شود.

این مدرس دانشگاه افزود: کنترل فنی دوره‌ای ماشین‌ها یک ضرورت انکارناپذیر است. همچنین برآورد و تأمین سوخت باید در قالب کارگروهی استانی و با مدیریت مستقیم استاندار انجام شود تا خللی در عملیات کشاورزی ایجاد نشود.

لزوم تدوین سند تحول مکانیزاسیون

وی گفت: برای توزیع عادلانه و متوازن ماشین‌آلات در مناطق مختلف استان، تدوین سند تحول استانی مکانیزاسیون ضروری است. ایجاد تشکل‌های صنفی مانند انجمن تراکتورداران نیز می‌تواند موجب سامان‌دهی بهتر امور و مدیریت دقیق‌تر نیازهای مکانیزاسیون شود.

انتهای پیام