به گزارش سلامت نیوز به نقل از شرق، از ۲۵ نوامبر (روز بین‌المللی منع/رفع خشونت علیه زنان) تا ۱۰ دسامبر (روز جهانی حقوق بشر)، جهان یک‌ بار دیگر زیر نور نارنجی می‌رود؛ ۱۶ روزی که به روزهای نارنجی معروف‌اند و رنگ نارنجی به ‌عنوان نمادی از هشدار درباره موضوع خشونت علیه زنان انتخاب شده است و به گفته نهاد زنان ملل متحد، این روزها نوید آن را می‌دهند ‌که افراد عادی با آگاهی و آموزش و ایجاد حساسیت جهانی، هریک به فعال حقوق زنان تبدیل شوند.

اما امسال سازمان ملل متحد تصمیم متفاوتی از هر سال گرفته است و برای اولین بار در تاریخ برگزاری این کمپین ۱۶روزه، تمام توجه را به یک شکل نه خیلی تازه اما به‌شدت گسترده و به‌تازگی پیچیده و چندوجهی از خشونت معطوف کرده است: خشونت دیجیتال علیه زنان و دختران. چراکه دیگر نمی‌توان گفت این نوع از خشونت صرفا «مجازی» است، بلکه آن‌قدر واقعی،‌ پیچیده و ویرانگر شده که با تنیدگی در دیگر اشکال خشونت و گاه به ‌عنوان پایه‌ای بر شکل‌گیری اقسام خشونت، دیگر جایی برای انکار یا سهل‌انگاری باقی نگذاشته است.

یک دختر نوجوان که عکس ساده‌ای از خودش می‌گذارد، یک روزنامه‌نگار زن که در خبرگزاری‌ها گزارش انتقادی منتشر می‌کند، یک سیاست‌مدار زن‌ که عموما در یک فضای غالبا مردانه کار می‌کند، یا یک فعال حقوق زنان که درباره موضوعات مرتبط با حوزه تخصصی‌اش می‌نویسد، هرکدام ممکن است در عرض چند ساعت با توفانی از تهدید، تهمت، تصاویر جعلی و افشای اطلاعات خصوصی روبه‌رو شوند. آمارهایی که نهاد زنان سازمان ملل متحد به‌ عنوان اصلی‌ترین مرجع منتشر کرده است، تکان‌دهنده‌ هستند: ۳۸ درصد زنان شخصا خشونت آنلاین را تجربه کرده‌اند، ۸۵ درصد شاهد آن بوده‌اند و ۹۰ تا ۹۵ درصد دیپ‌فیک‌های موجود (تصاویر، ویدئوها یا صداهای جعلی) در اینترنت، پورنوگرافی جعلی و سوءاستفاده از تصاویر با هدف زنان است.

از سویی بیش از ۷۰ درصد زنان روزنامه‌نگار هم می‌گویند دیگر نمی‌توانند بدون ترس از آزار و تهدیدات کار کنند و به‌اصطلاح این خشونت دیگر در صفحه گوشی نمی‌ماند و به دنیای واقعی سرایت می‌کند؛ به طوری که به صورت تکه‌ای از پازلی عمل می‌کند که تعقیب فیزیکی، گروگان‌گیری فرد یا اعضای خانواده، ضرب‌وجرح و حتی قتل منجر می‌شود. سازمان ملل می‌گوید اگر امروز جلوی این موج فزاینده از خشونت دیجیتال را نگیریم، پنج سال دیگر هیچ زن یا دختری نخواهد توانست با امنیت در فضای عمومی دیجیتال حضور داشته باشد.

هدف نهایی آزاردهندگان هم همین است: خاموش‌کردن صدای نیمی از جامعه در سراسر جهان. شاید پرسش مهم و کانونی این باشد که چرا این اتفاق می‌افتد؟ و پاسخ گرچه ساده اما هراس‌انگیز است: چون نه‌تنها پلتفرم‌های آنلاین تقریبا هیچ مسئولیتی نمی‌پذیرند، بلکه هوش مصنوعی همان‌طور که در حوزه علم و آگاهی‌بخشی ابزارهای جدیدی ساخته، به همان نسبت همان‌ ابزارها ماهیت دوگانه داشته یا اساسا ابزارهایی را نیز برای آزار ساخته و دراین‌میان بسیاری از کشورها هنوز قانونی برای جرم‌انگاری این عملکردها ندارند و مرتکبان پشت این خلأهای قانونی و بی‌کیفری و حتی ناشناس‌بودن پنهان می‌شوند. البته گفتنی است که کمتر از ۴۰ درصد کشورها قانونی برای حمایت از قربانیان در فضای دیجیتال دارند؛ به عبارت دیگر و برای درک این بحران جهانی باید گفت که ۱٫۸ میلیارد زن و دختر در جهان کاملا بی‌دفاع مانده‌اند.

شعار امسال (۲۰۲۵) سازمان ملل به‌ظاهر ساده است: «هیچ عذری پذیرفته نیست؛ برای پایان‌دادن به خشونت دیجیتال علیه زنان و دختران متحد شویم». بله، هیچ عذری پذیرفته نیست! یعنی عبارت‌هایی مانند: «فناوری جدید است»، «قانون نداریم» یا «پلتفرم خصوصی است» به‌هیچ‌وجه نمی‌تواند خشونت فراگیر دیجیتال را توجیه کند. سازمان ملل از دولت‌ها می‌خواهد مصونیت شرکت‌های فناوری را بشکنند، از شرکت‌ها می‌خواهد ایمنی را در طراحی محصولات‌شان بگنجانند، از حامیان مالی می‌خواهد بودجه سازمان‌های فعال در حوزه حقوق زنان را تأمین کنند و از همه ما در سراسر جهان می‌خواهد به طور مداوم صدای قربانیان را بلند کنیم. اگر امروز شورای حقوق بشر، مجمع عمومی سازمان ملل متحد، کمیته سِدا و دولت‌های عضو در برابر این تهدید سکوت کنند یا به بهانه‌های فنی و حقوقی اقدام را به تعویق بیندازند، فردا صدای زنان نه‌تنها در فضای مجازی، بلکه در پارلمان‌ها، رسانه‌های مستقل، نهادهای مدنی و خیابان‌های شهرها خاموش خواهد شد و این یعنی عقب‌گردی تاریخی که دستاوردهای مهم جهانی را به خطر می‌اندازد. براساس ‌این، ۱۶ روز نارنجی ۲۰۲۵ دعوتی قاطع به همه دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی و جامعه مدنی است تا با تعهد مشترک و با حساسیت‌زایی رنگ نارنجی، امید را برافرازند و نگذارند توسعه دنیای دیجیتال به بهای خاموشی حقوق بشر منجر شود؛ چراکه حقوق زنان، حقوق بشر است.