غلامرضا خارکوهی تاریخ‌نگار معاصر گلستانی گفت: این قیام در فضایی شکل گرفت که مردم گرگان و دشت همانند سراسر کشور در اعتصاب و تظاهرات روزانه علیه رژیم پهلوی بودند و مراکز آموزشی و مذهبی به محل تجمعات سیاسی تبدیل شده بود.

وی با اشاره به اینکه خبر تیراندازی مأموران شاه در حرم امام رضا(ع) خشم مردم را شعله‌ور کرد، افزود: امام خمینی(ره) نیز این اقدام را محکوم و روز پنجم آذر را عزای عمومی اعلام کرد.

این تاریخ انگار گلستانی بیان کرد: اهمیت قیام ۵ آذر گرگان هم جنبه مذهبی داشت و هم سیاسی و مردم در دفاع از قداست امام رضا(ع) و اعتراض به ظلم رژیم پهلوی به صحنه آمدند.

خار کوهی با اشاره به اینکه اقشار مختلف از شهر و روستاهای منطقه در اجتماع ده‌ها هزار نفری شرکت کردند، افزود: گرگان آن روز به کانون اتحاد مردم تبدیل شد.

وی گفت: رژیم پهلوی به جای درک این وحدت اجتماعی، مردم بی‌دفاع را در برابر امامزاده عبدالله و خیابان‌های شهر به گلوله بست.

این نویسنده تاریخ عصر معاصر با بیان اینکه در این حملات بیش از ۲۰۰ نفر شهید و مجروح شدند، افزود: این جنایت تنها در یک روز و در شهری کوچک رخ داد و نمونه‌ای آشکار از سرکوب خونین مردم بود.

وی اظهار کرد: سرکوب خونین نه‌تنها قیام مردم را خاموش نکرد، بلکه اتحاد و آگاهی آنان را بیشتر کرد.

خارکوهی با اشاره به اینکه شعار «پنجم آذران افتخار ماست، پنجم آذران ننگ شاهست» در گرگان طنین‌انداز شد، افزود: از همین مسیر مبارزات اوج گرفت و ۵۰ روز بعد شاه فرار کرد.

این نویسنده و پژوهشگر تاریخ عصر معاصر گفت: قیام ۵ آذر با وجود عظمت و نقش تاریخی‌اش هنوز مظلوم مانده است.

وی با بیان اینکه اعتصاب مطبوعات در سال ۵۷ باعث شد این رویداد بازتاب مناسب پیدا نکند، افزود پس از انقلاب نیز بسیاری از نهادها در معرفی آن کوتاهی کرده‌اند.

خارکوهی اظهار کرد: اکنون با وجود ثبت ملی این روز و تأکید رهبری، حتی برخی ادارات از نصب یک بنر ساده هم دریغ می‌کنند.

وی با اشاره به اینکه برنامه‌های موجود کافی نیست، افزود: لازم است هر سال ستادی ویژه با بودجه و طرح‌های جذاب برای اقشار مختلف تشکیل شود.

نویسنده گلستانی ادامه داد: خود او بیش از چهل سال است که برای معرفی این قیام تلاش کرده و اسناد، خاطرات و پژوهش‌های فراوانی را گردآوری کرده است.

وی با بیان اینکه حاصل این تلاش انتشار سه کتاب، ده‌ها مقاله و سخنرانی و نامه‌نگاری به مقامات کشور بوده است، افزود: نتیجه آن ثبت رسمی ۵ آذر به‌عنوان «قیام مردم گرگان» و ساخت مستند «یکشنبه خونین» توسط صداوسیما است، با این حال، هنوز کاستی‌های زیادی وجود دارد و بسیاری از نهادها به این واقعه نمی‌پردازند.

خارکوهی  با اشاره به اینکه گرگانی‌ها در ۵ آذر ۵۷ با فداکاری خود برگ زرینی در تاریخ ایران رقم زدند، افزود شایسته است این حماسه با اخلاص و جدیت بیشتری گرامی داشته شود.

در پایان یادآور می‌شود که غلامرضا خارکوهی تاکنون بیش از سی جلد کتاب تاریخی تألیف کرده است که سه جلد آن شامل «حماسه ۵ آذر سال ۵۷ گرگان»، «یکشنبه خونین گرگان» و «قیام پاییزی» ویژه این رویداد است.

انتهای پیام