به گزارش سلامت نیوز به نقل از اطلاعات، وقتی از آلودگی هوا حرف می‌زنیم، به نظر می‌رسد که با یک بحران زیست‌محیطی مواجهیم، اما به واقع مساله‌ای پیچیده و چند بعدی مقابل ماست که ابعاد اقتصادی، اجتماعی، سلامت و بهداشت و حتی سیاسی و امنیتی به دنبال دارد. پدیده آلودگی هوا سال‌هاست که گریبان تهران و کلانشهرها را گرفته و حالا حتی شهرهای کوچکی را درگیر کرده است که تا همین چند سال پیش، هیچکس تصوری از آلودگی هوا در آنجا نداشت.

آلودگی هوا مانند بسیاری از بحران‌های دیگر که جامعه ایرانی گرفتار آن است، میراثی است شوم که بی‌توجهی و تصمیمات موقتی درباره آن، نه تنها نتوانسته وضع بحرانی این عامل خطرناک را بهبود ببخشد بلکه هر روز بر بار این پدیده افزوده است. فقط یک نمونه شاهد این ادعا، تحت‌الشعاع قرار گرفتن موضوع آموزش به دلیل تعطیلی‌های پی در پی ناشی از آلودگی هواست که به نظر تنها راه‌حلی است که در کنار توصیه و پند و اندرز از جلسات کارگروه اضطرار آلودگی هوا به صورت مصوبه، مشاهده می‌شود! 

شهروندانی که نفس‌هایشان با آلودگی هوا به شماره افتاده و نگران جان عزیزانشان به ویژه  کودکان هستند، اکنون یک سوال اساسی ذهنشان را درگیر کرده و آن این است که اگر به لحاظ رشد و توسعه کشور در ابعاد مختلف و بهره‌مندی از مزایای آن، وضعیت مطلوبی نداریم پس چرا برای نفس کشیدن به عنوان حقی بدیهی برای ادامه حیات، باید با آلودگی هوا دست و پنجه نرم کنیم؟ 

مفهوم توسعه سال‌هاست که پس از انقلاب صنعتی در اروپا و آلودگی‌های ناشی از آن به «توسعه پایدار» تغییر یافته و به حفظ محیط زیست گره خورده است. توسعه پایدار یعنی نگاه همه‌جانبه‌نگر با محوریت تامین منافع ملی و کسب رضایت مردم باید مبنای تمامی تصمیمات قرار گیرد. با باور این اصل،‌هر نهاد، سازمان،وزارتخانه و دستگاهی، فقط دیگری را مسئول وضعیت موجود نمی‌داند و به جای حداقل تلاش برای انجام وظیفه خود، همه ظرفیت‌ها و توان خویش را معطوف به مقصر جلوه‌دادن دیگری نمی‌کند تا نتیجه همان چیزی باشد که امروز همه ما آن را نفس می‌کشیم. 

راه‌حل این وضعیت، مشخص و مسیر آن روشن است. کارشناسان و صاحبنظران و پژوهشگران، دلایل آلودگی هوا را از دهه‌ها پیش مشخص کرده و به وضوح از نقش منابع ثابت و متحرک آلایندگی گفته‌اند.

خودروهای فرسوده، سوخت غیراستاندارد، مازوت‌سوزی نیروگاه‌ها، کانون‌های داخلی و خارجی تولید گرد و غبار، فعالیت‌های صنعتی آلاینده و کشاورزی با روش منسوخ شده و قدیمی، در کنار عوامل دیگر از مهم‌ترین دلایل آلودگی هوا محسوب می‌شوند.

در کنار آن تجربه کشورهایی که از بحران آلودگی هوا عبور کرده یا برای تعدیل وضع خود قدم‌های موثری برداشته‌اند هم مشخص و واضح است. تولید خودروهای برقی به جای بنزینی و دیزلی به ویژه برقی‌سازی و گسترش حمل و نقل عمومی سبز با سرمایه‌گذاری‌های کلان به منظور تامین سلامت شهروندان، اختصاص مسیرهای عبوری دوچرخه و پیاده‌روها به صورت امن برای فاصله گرفتن شهر از خودرو محوری، تشویق هر چه بیشتر شهروندان به استفاده از حمل و نقل عمومی باوضع مالیات‌های سنگین بر خودروهای شخصی، اعمال محدودیت‌های ترافیکی به ویژه در مناطق پرتردد بدون در نظر گرفتن امتیاز ویژه مانند فروش طرح ترافیک، استفاده از سوخت‌های پاکت‌تر مانند گاز طبیعی به جای سوخت‌های فسیلی، جایگزینی صنایع سبز و کشاورزی سبز به جای صنایع و کشاورزی آلاینده، استفاده از سیستم‌های هوشمند برای مدیریت ترافیک و کنترل آلودگی هوا و افزایش آگاهی عمومی از طریق کمپین‌های آموزشی و به کارگیری ظرفیت رسانه‌ها به منظور تغییر رفتار شهروندان برخی از مهمترین راهکارهای برون رفت از این وضع است که فقط اراده سیاستگذاران را برای برنامه‌ریزی‌های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت می‌طلبد. 

کوتاه سخن آنکه، هیچ شهروندی از سیاستگذاران و برنامه‌ریزان انتظار معجزه و حل یکشبه ابر بحرانی به نام آلودگی هوا را ندارد، اما در قبال بحرانی که راه تنفس مردم را گرفته است باید عاجل و قاطع عمل کرد. باید به مطالبه ملی برای پاسخگو کردن همه مسئولانی که در هر منصب و مقامی در مورد انجام وظایفشان کوتاهی کرده‌اند جواب داد. مادامی که مسئولیت‌های بزرگ در این سرزمین، دارای حاشیه امنی به وسعت عدم پاسخگویی در قبال دستگاه قضایی و پیشگاه مردم باشد، نفس‌ها هر روز تنگ‌تر و تنگ‌تر خواهد شد.