خبرگزاری مهر، گروه جامعه، افزایش فعالیت پزشک‌نماها و مراکز غیرمجاز زیبایی در سال‌های اخیر، به یکی از چالش‌های جدی حوزه سلامت تبدیل شده است. افرادی فاقد دانش و پروانه پزشکی، با انجام اعمال درمانی و زیبایی، سلامت شهروندان را به خطر انداخته‌اند و آثار سو این مداخلات، به‌ویژه در جراحی‌های زیبایی، موجب افزایش شکایات و تشکیل پرونده‌های متعدد در مراجع قضائی شده است. قانون‌گذار برای این رفتارها مجازات‌های سنگین در نظر گرفته و دستگاه قضائی نیز با هدف صیانت از حقوق عامه و حفظ امنیت روانی جامعه، برنامه‌های نظارتی و برخوردی خود را تشدید کرده است.

سامانه ملی ثبت اعمال جراحی و کنترل تخصصی جراحی‌ها

رئیس کل دادگستری استان تهران با اشاره به ضرورت شفافیت و نظارت دقیق بر اعمال جراحی، اعلام کرد: پس از راه‌اندازی سامانه ملی ثبت اعمال جراحی، سازمان نظام پزشکی موظف است با همکاری انجمن‌های علمی، سقف مجاز تعداد اعمال جراحی در هر ۲۴ ساعت را براساس نوع عمل تعیین و ابلاغ کند.

وی افزود: تخطی از این سقف، افزون بر تخلف انتظامی، قابلیت پیگرد قضائی خواهد داشت و مانع از آن می‌شود که افراد با سوءاستفاده از ضعف نظارت، سلامت بیماران را به خطر بیندازند.

در همین راستا علی صالحی، دادستان تهران از صدور دو فقره کیفرخواست برای متهمان پرونده کثیرالشاکی جرایم پزشکی که با استفاده از مواد نامرغوب در کلینیک‌های بدون مجوز، باعث فوت یکی از مراجعه‌کنندگان و ایراد آسیب بدنی به تعداد دیگری از شکات شده بودند خبر داد و گفت: یکی از کیفرخواست‌های صادره به دادگاه انقلاب و دیگری به دادگاه کیفری دو تهران ارسال شده است.

وی افزود: این پرونده در مجموع ۷ متهم و ۲۷ شاکی دارد و متهم اصلی آن پزشکی است که قبلاً در هیئت عالی انتظامی سازمان نظام پزشکی به محرومیت دائم از فعالیت پزشکی محکوم شده بود، اما پس از تأسیس کلینیک فاقد مجوز با سو استفاده از مُهر و امضای یک پزشک متخصص پوست و زیبایی، مجدداً شروع به فعالیت نموده و با تزریق ژل تقلبی و نامرغوب موجبات فوت یک خانم جوان را فراهم آورده و برای فرار از مجازات نیز به همدستانش دستور داده بود جسد متوفی را آتش بزنند.

جرم‌انگاری فعالیت پزشک‌نما

علی حدادی، وکیل پایه‌یک دادگستری و استاد دانشگاه، در گفتگو با خبرنگار مهر، گفت: بر اساس ماده ۳ قانون مربوط به امور پزشکی، دارویی و مواد خوردنی و آشامیدنی، هر شخصی که بدون پروانه رسمی در امور پزشکی، دارویی، دندانپزشکی، داروسازی، آزمایشگاهی، فیزیوتراپی، مامایی و سایر رشته‌های زیرمجموعه وزارت بهداشت فعالیت کند، مرتکب جرم شده و مشمول مجازات می‌شود.

وی افزود: مجازات این افراد شامل جزای نقدی و تعطیلی محل فعالیت است و در صورت تکرار جرم، مجازات تشدید خواهد شد.

جرم بودن این فعالیت حتی در نبود آسیب

حدادی تأکید کرد: حتی اگر هیچ آسیبی به فرد مراجعه‌کننده وارد نشده باشد، صرف انجام اعمال پزشکی بدون مجوز قانونی جرم است و مجازات ماده ۳ نسبت به مرتکب اعمال می‌شود.

در صورت فوت یا آسیب بیمار تکلیف چیست؟

وی توضیح داد: چنانچه اقدام فاقد مجوز موجب فوت مراجعه‌کننده شود، مرتکب از نظر قانونی قتل شبه‌عمد محسوب می‌شود و موظف به پرداخت دیه کامل و تحمل حبس تعزیری و نیز جزای نقدی ناشی از دخالت در امور پزشکی خواهد بود.

وی افزود: در صورت بروز نقص عضو یا آسیب جسمی، مرتکب باید دیه همان عضو را پرداخت کند و با حبس تعزیری نیز مواجه می‌شود.

به گفته وی، مطابق اصلاحات سال ۱۴۰۳، جریمه نقدی ماده ۳ بین ۵۸ میلیون تا ۵۸۰ میلیون تومان تعیین شده و در صورت تکرار، افزایش می‌یابد.

حدادی بیان کرد: در موارد متعدد، پزشک‌نما علاوه بر مداخله غیرمجاز، خود را پزشک معرفی و از بیماران وجه دریافت می‌کند که مصداق کلاهبرداری است.

وی گفت: مجازات کلاهبرداری بین یک تا هفت سال حبس، رد مال و پرداخت جزای نقدی معادل مال تحصیل‌شده است.

شیوه شکایت از پزشک‌نما چگونه است؟

وی شرح داد: طرح شکایت از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضائی انجام می‌شود و پرونده به دادسرا ارجاع می‌شود.براساس تبصره ۶ ماده ۳، رسیدگی به این پرونده‌ها در صلاحیت دادگاه انقلاب است.

حدادی افزود: پزشکی قانونی و کارشناسان تخصصی برای تعیین آسیب و دیه وارد روند رسیدگی می‌شوند.

وی عنوان کرد: برای محکومیت پزشک‌نما باید موارد زیر ثابت شود:

مراجعه بیمار به فرد

دریافت وجه

نبود مدرک معتبر یا پروانه فعالیت پزشک نما

در صورت وقوع، آسیب جسمی.

حدادی در پایان گفت: فعالیت پزشکی بدون پروانه رسمی جرم است و حتی در صورت نبود آسیب نیز مجازات دارد. اگر آسیب یا فوت رخ دهد، مرتکب علاوه بر جریمه نقدی، به پرداخت دیه و تحمل حبس محکوم می‌شود.در صورت وجود فریب و اخذ مال، عنوان کلاهبرداری نیز به آن اضافه می‌شود و شکایت از این افراد روند پیچیده‌ای ندارد.