عبدالرحیم کریمی‌واحد، دبیر انجمن دفاع از حقوق مصدومان شیمیایی سردشت در گفتگو با خبرنگار مهر بیان کرد: این انجمن به‌عنوان یکی از نخستین مجموعه‌های فعال در حوزه سلاح‌های شیمیایی موفق به دریافت مجوز شده و در سطح منطقه‌ای تا ملی و بین‌المللی فعالیت دارد.

به گفته او که در زمان بمباران سردشت ۱۱ نفر از خانواده درجه یک او شهادت رسیدند، این انجمن در اسفند سال ۱۳۸۰ از وزارت کشور مجوز گرفته و از همان زمان در عرصه‌های مرتبط با قربانیان سلاح‌های شیمیایی نقش‌آفرینی می‌کند.

کریمی‌واحد با اشاره به نقش سردشت در شکل‌گیری سازمان منع گسترش سلاح‌های شیمیایی (OPCW) گفت: بررسی‌های این سازمان نشان می‌دهد که بمباران شیمیایی سردشت و حلبچه و همچنین استفاده عراق از سلاح‌های شیمیایی در جنگ تحمیلی علیه ایران، در کنار پروتکل ۱۹۲۵ علیه سلاح‌های شیمیایی و میکروبی، زمینه‌ساز اجرایی شدن این پروتکل در سازمان OPCW شده است؛ سازمانی که اکنون حدود ۱۹۳ کشور عضو آن هستند.

وی افزود: ما از نخستین بازنگری این سازمان حضور داشتیم؛ نخستین اجلاس آن در سال ۱۹۹۷ تشکیل شد و از سال ۲۰۰۲ تاکنون هر سال در اجلاس‌های آن شرکت می‌کنیم.

دبیر انجمن دفاع از حقوق مصدومان شیمیایی سردشت، به اولین حضور انجمن در مقر OPCW اشاره کرد و آن را «حرکتی بی‌نظیر» توصیف کرد و گفت که این حضور منجر به اولین ملاقات با رئیس سازمان شد؛ نشستی که یکی از دستاوردهای مهم آن به رسمیت شناختن سردشت به‌عنوان نخستین شهر غیرنظامی قربانی سلاح‌های شیمیایی در جهان بود.

وی اضافه کرد: در گفت‌وگویی که با مدیرکل داشتم، او ابتدا ایپر بلژیک را به‌عنوان نخستین شهر قربانی سلاح‌های شیمیایی معرفی کرد، اما با اشاره به تصویر ایپر که پشت سرشان قرار داشت توضیح دادم که ایپر در این عکس دارای سنگر بوده پس یک منطقه نظامی بوده است ولی سردشت شهر غیرنظامی بود. همین توضیح موجب شد این واقعیت به رسمیت شناخته شده و سردشت را به عنوان اولین شهر قربانیان سلاح‌های شیمیایی بدانند.

کریمی‌واحد همچنین گفت که هر سال از این سازمان پیام‌هایی برای سردشت ارسال می‌شود و یادمان جانبازان شیمیایی سردشت و حلبچه در مقر این سازمان نصب شده است. انجمن‌ها نیز در این سازمان جایگاه ویژه‌ای دارند و هرساله سخنرانی‌هایی در حاشیه اجلاس ارائه می‌کنند.

وی افزود: پنج انجمن هرسال سخنرانی دارند، اما در سه سال اخیر این سخنرانی‌ها به‌صورت جمعی و با انتخاب موضوع مشترک انجام می‌شود. معمولاً ما نیز هرسال در میان سخنرانان حضور داشته‌ایم.

دبیر انجمن دفاع از حقوق مصدومان شیمیایی سردشت درباره ضرورت برگزاری همایش نفس‌های سوخته که به تازگی برگزار شد نیز توضیح داد: باید دید همایش‌هایی که تاکنون برگزار شده در چه سطحی بوده‌اند. ما قصد داشتیم این همایش را در سطحی بسیار گسترده‌تر برگزار کنیم، اما وقوع جنگ ۱۲ روزه متأسفانه بر بسیاری از موضوعات سایه انداخت و مانع تحقق کامل برنامه‌ها شد. با این حال، این همایش به‌عنوان نخستین همایش بین‌المللی مصدومان شیمیایی برگزار شد.

وی از سمفونی مصدومان شیمیایی به‌عنوان یکی از برنامه‌های ویژه این همایش نام برد و گفت: پنج شهر قربانی سلاح‌های غیرمتعارف شامل هیروشیما، ناکازاکی، حلبچه، سردشت و ایپر هستند و چند شهر نیز در ویتنام وجود دارد. تنها هیروشیما سمفونی اختصاصی دارد و یک سمفونی مشترک نیز برای حلبچه و خرمشهر توسط گروه کامکارها ساخته شده، اما سمفونی سردشت حرکتی کم‌نظیر است.

کریمی‌واحد افزود: سمفونی اصطلاح و قالبی غربی است و بمباران‌های غیرمتعارف و شیمیایی معمولاً از سوی غرب رخ داده است. ما تلاش کردیم پیام قربانیان غیرنظامی سلاح‌های شیمیایی را با زبانی که برای جامعه غربی آشناست، یعنی موسیقی سمفونیک، به گوش آنان برسانیم. این کار به‌نظر من اقدامی منحصر به‌فرد است و تأثیر آن بر ذهن و احساس مخاطبان قابل توجه خواهد بود.

وی ادامه داد: ما می‌بینیم اتفاق‌های غیرانسانی و ضد حقوق بشری که می‌افتد با کارهای علمی و مقاله پیش نمی‌رود برخی اوقات باید از سینما استفاده کرد از جمله اینکه سال گذشته مستندی با نام «آخرین باری که گیسو بافته می شود» را به نمایش گذاشتیم همه گفتند که کسی برای دیدن نمی‌ماند ولی همگی ۳۰ دقیقه از اول تا آخر مستند را دیدند و ۲۰ دقیقه سوال و جواب کردند و ۲۰ دقیقه هم منتظر ماندند تا در دفترچه یادداشت مطلبی بنویسند آخرین کسی که از این جلسه بیرون رفت نماینده آمریکا بود.

دبیر اجرایی همایش نفس‌های سوخته گفت: ما از برگزاری این سمفونی‌ها یا حتی همایش‌هایی مانند نفس‌های سوخته این هدف را دنبال می‌کنیم که جامعه و مسؤولان بدانند چه اتفاقی بر سر مردم در اواخر قرن بیستم افتاده است هر کشور دیگری بود از این اتفاق بهره برداری سیاسی می‌کرد. ما می‌خواهیم بگوییم که جانباز شیمیایی هر لحظه از زندگی اش مشکل دم و باز دم دارد و فقط در روز بمباران شیمیایی نیست که باید به یاد آنها باشیم. ما در نظر داریم تا دبیرخانه دائمی این همایش را نیز برگزار کنیم و سال‌های بعد نیز ادامه داشته باشد. و این همایش بتواند بازوی علمی و قابل اعتماد سازمان OPCW شود. ما باید درد مصدومان شیمیایی را به گوش اعضای سازمان برسانیم و بگوییم که بمباران شیمیایی چه اثرات سویی روی انسانیت و محیط زیست ایجاد می‌کند.