مهدی فیضی در گفت و گو با ایسنا، در خصوص وجود ذات کارآفرینی در افراد، اظهار کرد: حتی اگر بهترین شرایط محیطی، اقتصادی و اکوسیستم نوآوری در یک کشور مهیا باشد، انتظار اینکه همه افراد بتوانند کارآفرین شوند، انتظاری نادرست است. مهارت‌های کارآفرینی کاملاً قابل آموزش و انتقال نیستند؛ یعنی حتی اگر دوره‌های آموزشی برای افراد توانمند برگزار شود، این دوره‌ها لزوماً سبب کارآفرین شدن تمامی افراد نمی‌شود.

وی افزود: فهم این دو نکته از آن جهت حائز اهمیت است که باید انتظارات خود را تعدیل و بدانیم با چه شرایط و فضا، مواجه هستیم. وجود یک اکوسیستم کارآفرینانه و محیط مساعد شرط لازم است و شرط کافی آن نیز وجود افراد مستعد و دارای مهارت‌های لازم است. در غیر این صورت، هر فعالیت و فرایند آموزشی نهایتاً به نتایج ناامیدکننده می‌انجامد.

رئیس بنیاد نخبگان خراسان رضوی ادامه داد: پیش از تمرکز بر آموزش مهارت‌های کارآفرینی، باید بهبود در فضای کسب‌وکار، از اصلاح فرآیند صدور مجوزها گرفته تا بهبود شرایط کلان اقتصادی، ایجاد شود تا فعالیت کارآفرینانه سودآور، توجیه‌پذیر و عقلانی شود. در شرایط موجود اقتصاد ایران، بسیاری از حوزه‌ها از نظر اقتصادی برای کارآفرینی قابل توجیه نیستند؛ زیرا بازده سرمایه پایین، و ریسک‌ها بسیار بالا هستند.

وی ادامه داد: حتی اگر تمامی افزاد مهارت‌های لازم را دیده باشند، در چنین محیطی طبیعی است که تمایل کمتری به کارآفرینی داشته باشند. بنابراین آموزش لازم و مکمل توانمندی‌های فردی موثر است اما نمی‌تواند جایگزین شرایط محیطی مناسب در اقتصاد کشور باشد.

فیضی با اشاره به عوامل کوچک مقیاس‌شدن کسب‌وکارها، خاطرنشان کرد: ایجاد «اقتصاد مقیاس» زمانی امکان‌پذیر است که علاوه بر عرضه و تولید، به سمت تقاضا نیز توجه شود. وقتی در سمت تقاضا، تقاضای فزاینده‌ای وجود داشته باشد، تولید مقرون‌به‌صرفه می‌شود و در برخی صنایع این امر به توسعه مقیاس کمک می‌کند اما اگر تقاضا از حد آستانه‌ای فراتر نرود، افزایش تولید یا گسترش کسب‌وکار تصمیمی منطقی نیست. بنابراین نمی‌توان تنها به عرضه توجه کرد و انتظار ایجاد مقیاس داشت.

وی با تأکید بر نبود هم‌افزایی در زنجیره‌های کسب‌وکار، عنوان کرد: به دلیل نااطمینانی، بی‌اعتمادی و کاهش سرمایه اجتماعی، اتصال حلقه‌های زنجیره تأمین و تولید دشوار شده است؛ در نتیجه بنگاه‌ها امکان ادغام، کاهش هزینه و افزایش ظرفیت را از دست داده‌اند و کوچک‌مقیاس باقی ماندند. اگر اعتماد اجتماعی بیشتر بود، ادغام بنگاه‌ها و تولید گسترده‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر امکان‌پذیر می‌شود.

عضو هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد تأکید کرد: تورم بالا سبب می‌شود که تقاضای مازاد برای تسهیلات بانکی شکل گیرد و بخشی از این تقاضا به سمت فعالیت‌هایی برود که خروجی تولیدی ندارند. در شرایط تورم بالا، تأمین مالی برای بنگاه‌ها دشوار می‌شود. اگر تورم پایین و باثبات باشد، این مشکلات ایجاد نمی‌شود. این چالش در سال‌های اخیر جدی‌تر شده و از میانگین بلندمدت فاصله گرفته است.

وی ادامه داد: تورم مسئله‌ای ساختاری و بنیادین است و تا حل نشود، مشکل نقدینگی کسب‌وکارها نیز پابرجا خواهد ماند. خبر خوب اینکه برخلاف بسیاری از متغیرهای کلان، کاهش تورم در افق یک تا دو سال امکان‌پذیر است، اما نیازمند انضباط مالی شدید در بودجه دولت است که متأسفانه فعلاً مشاهده نمی‌شود. با این حال تجربه نشان داده کاهش تورم شدنی است و لازمه حل مسئله کمبود نقدینگی همین اقدام است.

رئیس بنیاد نخبگان خراسان رضوی با اشاره به اینکه کارآفرین بهتر از هر کسی می‌داند سرمایه مالی و انسانی را در کجا صرف کند، خاطرنشان کرد: لازم نیست سیاست‌گذار جهت‌گیری خاصی به او تحمیل کند. کافی است بسترهای کلان مناسب از جمله متغیرهای باثبات اقتصادی، نرخ ارز قابل پیش‌بینی و افق امیدبخش در کشور ایجاد شود. در این حالت سرمایه و کارآفرین مانند آب مسیر خود را پیدا می‌کنند و نیازی به هدایت دستوری نیست.

وی با بیان اینکه یکی از مشکلات همیشگی این است که سیاستگذار تلاش کرده است که نقدینگی و کارآفرینان را به سمت خاصی هدایت کند، ادامه داد: این در حالی است که آنان خود بهتر می‌توانند تشخیص دهند کدام مسیر به‌صرفه‌تر و عقلانی‌تر است. ایجاد بسترهای لازم وظیفه سیاستگذار است؛ بسترهایی که متأسفانه فراهم نشده و چالش‌ها نیز از همین نقطه آغاز شده است.

انتهای پیام