به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از بنیاد ملی علم ایران (INSF)، «تدوین الگوی مسکن زیست‌پذیر از محله تا شهر (مورد پژوهی: کلانشهر کرج)» طرح پسادکتری سمیه علیپور است که با راهنمایی ابوالفضل مشکینی و حمایت بنیاد ملی علم ایران انجام شده است.

علیپور با بیان اینکه از نمودهای کالبدی بارز محیط شهری؛ مسکن و واحد مسکونی است که نقش بسیار مهمی در تغییرات کیفیت زندگی دارد، گفت: به عبارتی کیفیت یک واحد مسکونی یا فضای مسکونی ارتباط مستقیمی با کیفیت زندگی روزمره ساکنین دارد. حوزه مسکن با تمامی جوانب خود و همچنین معیارهای کلان و خرد خود بخش کلیدی و تعیین‌کننده‌ای در سیستم شهری دارد این سهم از اشتغال و تولید ناخالص داخلی گرفته تا پیوندهای قدرتمند پسین و پیشین با اقتصاد ملی؛ همچنین مسکن با بعد کالایی خود در بعضی مواقع مهم‌ترین دارایی و زمینه اصلی پس‌انداز و سرمایه‌گذاری خانوارهای شهری به شمار می‌رود و در همین راستا است که مسکن شهری می‌تواند بخش مهمی از زندگی و مؤلفه‌های اصلی در مناسبات اقتصادی، اجتماعی، کالبدی ساکنین به‌حساب آید.

وی تصریح کرد: از طرفی همین مؤلفه بسیار مهم ارتباط تنگاتنگی با ساختار و کارکرد اقتصادی خانوارها، شیوه‌های سکونت، موقعیت‌های شغلی، نیازهای فردی و اجتماعی ساکنین و … دارد. براین‌اساس برنامه‌ها و سیاست‌های این حوزه از حساسیت بالایی برخوردار است و باید به‌گونه‌ای تنظیم و اجرا شوند تا از آثار افقی و عمومی آن و ایجاد آشفتگی‌ها و عدم تعادل‌ها در تمامی سطوح میانه شهری تا منطقه‌ای ملی کاسته و سبب افت کیفیت زندگی و زیست‌پذیری نشود.

وی تأکید کرد: از همین رو پرداختن به روش‌ها و رویکردهای نوین شهری که هرکدام با هدف حل مشکلات شهری، بهبود وضعیت کمی و کیفی مسکن، ارتقا کیفیت محیط مسکونی، افزایش امینت فردی و اجتماعی، افزایش امیدواری و حس تعلق‌خاطر ساکنین محیط مسکونی و بسیاری موارد دیگر امری کاملاً ضروری است تا بتوان به پیشبرد شهر به‌سوی مطلوبیت و داشتن مسکن زیست‌پذیر نائل آمد.

این محقق و پژوهشگر اضافه کرد: یکی از همین رویکردها آینده‌نگاری است که ظهور آن برابر با عمده ضعف نظام برنامه‌ریزی شهری است. روش‌های شناخت و ساخت در آینده‌نگاری نیازمند تعامل با پدیده‌های آشکار و پنهان اجتماعی و سپس طی مسیر برنامه‌ریزی است.

وی ادامه داد: آینده‌نگاری در حوزه مسکن می‌تواند به ارزیابی سیاست‌های این حوزه، رتبه‌بندی مکان‌ها به لحاظ زیست پذیری، تدوین استراتژی‌های مدیریت و برنامه‌ریزی شهری کمک کند و درک عمیقی از اولویت‌بندی مسائل را برای برنامه‌ریزان و مدیران شهری به جهت ارتقای کیفیت زیست را برای شهروندان فراهم آورد.

این محقق و پژوهشگر ادامه داد: از مزایای این رویکرد در برخورد با مسکن می‌توان به شناسایی محله‌ها و محیط‌های مسکونی مسئله‌دار، علل نارضایتی‌های مردم از محیط مسکونی، اولویت‌های شهروندان در محیط مسکونی، تأثیر مجموع فاکتورهای اجتماعی، اقتصادی بر کیفیت زیست و پایش کارایی سیاست‌ها و استراتژی‌ها در این حوزه اشاره کرد.

علیپور در پایان خاطرنشان کرد: همچنین فقدان مطالعات تجربی وسیع و گسترده در این زمینه در ایران و عدم ارزیابی زیست‌پذیری مسکن در مقیاس محلی از ضرورت‌های اصلی این پژوهش‌ها است.