به گزارش سلامت نیوز به نقل از psypost، یک پژوهش جدید نشان می‌دهد مصرف نوشابه ممکن است با اختلال افسردگی اساسی مرتبط باشد و این ارتباط احتمالاً از طریق تغییر در میکروبیوم روده رخ می‌دهد. این تحقیق که در نشریه JAMA Psychiatry منتشر شده، یک باکتری خاص را شناسایی کرده که می‌تواند حلقهٔ اتصال میان مصرف نوشابه و افسردگی باشد؛ موضوعی که نگاه تازه‌ای به تأثیر رژیم غذایی بر سلامت روان ارائه می‌دهد.

روده انسان میزبان تریلیون‌ها میکروارگانیسم است که مجموعاً «میکروبیوم روده» نامیده می‌شوند. این اکوسیستم از طریق «محور روده–مغز» با مغز ارتباط دائمی دارد و ترکیب آن می‌تواند بر خلق‌وخو، رفتار و عملکرد مغز اثر بگذارد. همین موضوع انگیزه‌ای شده تا پژوهشگران بررسی کنند آیا تغییرات رژیم غذایی از جمله نوشابه می‌تواند از طریق روده بر افسردگی اثر بگذارد.

پژوهش‌های پیشین نشان داده بودند مصرف نوشابه با پیامدهای منفی جسمی متعدد همراه است و همچنین افراد مبتلا به افسردگی، ترکیب میکروبی متفاوتی نسبت به افراد سالم دارند. حتی انتقال میکروب‌های روده بیماران افسرده به جوندگان، در حیوانات رفتارهایی شبیه افسردگی ایجاد کرده است.

طراحی پژوهش

این مطالعه توسط تیمی بزرگ از آلمان (شهرهای ماربورگ، مونستر و فرانکفورت) انجام شد و از داده‌های «مطالعه هم‌گروهی اختلالات خلقی ماربورگ–مونستر» استفاده کرد. نمونه شامل ۹۳۲ نفر بود:

• ۴۰۵ بیمار با تشخیص افسردگی اساسی (MDD)

• ۵۲۷ فرد سالم

شرکت‌کنندگان پرسشنامه‌های دقیق بسامد مصرف غذا تکمیل کردند و میزان مصرف نوشابه (لیموناد، کولا و…) در سال گذشته ثبت شد. شدت علائم افسردگی با پرسشنامه استاندارد «بک» اندازه‌گیری شد. نمونه‌های مدفوع نیز از بخشی از شرکت‌کنندگان گرفته شد تا با روش ژنتیکی آنالیز ۱۶S rRNA ترکیب میکروبیوم بررسی شود.

یافته‌ها: نقش پررنگ‌تر زنان

تحلیل اولیه نشان داد:

• مصرف بیشتر نوشابه با تشخیص افسردگی ارتباط دارد.

• این رابطه تقریباً فقط در زنان مشاهده شد.

• مصرف نوشابه با شدت بیشتر علائم افسردگی مرتبط بود؛ باز هم عمدتاً در زنان.

این نتایج باعث شد بخش بعدی تحلیل‌های میکروبیوم تنها بر زنان تمرکز کند.

یافته‌های میکروبیوم: باکتری Eggerthella در مرکز توجه

پژوهشگران که پیش‌تر دو جنس میکروبی مرتبط با افسردگی (Eggerthella و Hungatella) را شناسایی کرده بودند، بررسی کردند آیا مصرف نوشابه ترکیب روده را تغییر می‌دهد.

نتایج نشان داد:

• مصرف بیشتر نوشابه با افزایش قابل توجه باکتری Eggerthella همراه شد

• هیچ ارتباطی با Hungatella دیده نشد.

• مصرف نوشابه با کاهش تنوع میکروبی روده (نشانه‌ای از اکوسیستم ضعیف‌تر) همراه شد

سپس تحلیل میانجی‌گری انجام شد تا مشخص شود آیا Eggerthella واسطهٔ این رابطه است.

نتیجه:

• ۳.۸٪ از ارتباط نوشابه با تشخیص افسردگی

• ۵٪ از ارتباط با شدت علائم

توسط تغییرات Eggerthella توضیح داده می‌شود؛ عددی کوچک اما از نظر آماری معنی‌دار.

معنای نتایج و هشدارها

پژوهشگران توضیح می‌دهند نوشیدنی‌های شیرین می‌توانند تعادل میکروبیوم را به‌هم زده و رشد برخی باکتری‌ها را تقویت کنند. این مسیر به‌عنوان هدفی بالقوه برای درمان‌های آینده از جمله پروبیوتیک‌ها یا تغییرات کوچک در رژیم غذایی قابل استفاده است.

بااین‌حال، متخصصان بیرون از مطالعه چند نکته احتیاطی مطرح کردند:

• این مطالعه مشاهده‌ای است و نمی‌تواند رابطه علت و معلولی ثابت کند.

• شاید افراد افسرده به‌دلیل خوردن احساسی نوشابه بیشتری مصرف کنند.

• سهم میکروبیوم در این رابطه کوچک بوده است.

• داده‌های رژیمی خوداظهاری هستند و احتمال خطا دارند.

• نتایج هنوز در یک نمونه مستقل تکرار نشده‌اند.

برای تعیین جهت رابطه و بررسی تفاوت‌های جنسیتی، مطالعات کنترل‌شده بیشتری لازم است.

با وجود محدودیت‌ها، این پژوهش شواهد رو به رشدی را تقویت می‌کند که می‌گوید رژیم غذایی می‌تواند بر سلامت روان و افسردگی اثرگذار باشد.