به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام و المسلمین قاسم کاکایی صبح چهارشنبه در همایش بین‌المللی «جایگاه شیراز در اعتلای علوم عقلی ایران با تأکید بر میراث علمی علامه ملاعبدالله بهابادی یزدی» با بیان اینکه شیراز، مامن اولیا و شهر عشق است، گفت: بر اساس اظهارات مطرح شده، مکتب شیراز بر پایه دو مؤلفه اصلی یعنی معرفت و عشق بنا شده به‌طوری که معرفت، مسیر رسیدن به عشق تلقی شده است. حکمای این مکتب، معرفت را تا اوج رساندند تا افراد نه صرفاً برای کسب مقام، بلکه برای رسیدن به مقام آشنایی با خدا تلاش کنند.

وی ادامه داد: شاعر قرن هشتم، ناصر بخارایی، در وصف این جایگاه، شیراز را شهر عشق جهان نامیده است.

کاکایی با تصریح اینکه شیراز همواره محل مهاجرت فرزانگان از سراسر جهان اسلام بوده است، افزود: یکی از ویژگی‌های برجسته مکتب شیراز، روا داری فرهنگی آن است که باعث شد این شهر در دوران حمله مغول به محلی امن تبدیل شود. این شهر توانست تهاجمات و فرهنگ‌های مهاجم را در خود هضم کند، در حالی که بسیاری از مناطق دیگر دچار تخریب شدند.

استاد فلسفه دانشگاه شیراز افزود: در این دوره، شیراز مرکز شکل‌گیری حکمت متعالیه بود که فاصله بین خواجه نصیرالدین طوسی تا ملاصدرا را پوشش می‌دهد. دو مدرسه مدرسه منصوریه که توسط صدرالدین دشتکی برای فرزندش غیاث‌الدین منصور ساخته شد و مدرسه خان که ملاصدرا برای تدریس در آنجا مستقر شد، اصلی کانون این جریان عقلانیت در شیراز بودند.

کاکایی تصریح کرد: شخصیت‌های بزرگی چون میر سید شریف جرجانی، صدرالدین دشتکی، غیاث‌الدین دشتکی، جلال‌الدین دوانی، شمس‌الدین محمد لاهیجی و متفکرانی چون ملأ عبدالله یزدی و مقدس اردبیلی در این مدارس به تدریس و تحقیق پرداختند.

وی ادامه داد: از خصوصیات مهم مکتب شیراز، عدم ایستایی فکری و نردبان‌سازی بر مبانی بزرگان پیشین است، برخلاف برخی فلسفه‌های غربی که صرفاً بر پایه دیدگاه یک فرد استوار است. مکتب شیراز توانست با رسیدن به اصالت وجود، مبانی عرفانی شیخ اشراق را تبیین فلسفی کند و حکمت الاشراق و فلسفه مشاء را در خود ادغام نماید. در نهایت، این مکتب در برابر بت‌های فکری، بر سه اصل کلیدی جهل‌زدایی، جهالت‌زدایی و جاهلیت‌زدایی تأکید کرد.