به این بهانه و در هفته کتاب و کتابخوانی، سری به دانشگاه فردوسی مشهد زدیم تا با طرح پرسش خاطره انگیز «علم بهتر است یا ثروت؟»، دری برای گفت‌وگو درباره مطالعه بگشاییم.

در همین راستا، موسوی، کتابدار کتابخانه مرکزی دانشگاه با بیان شور و شوق بی‌اندازه خود به کتابخوانی، گفت: حدود ۲۰ سال است که در کتابخانه مشغول کتابداری هستم و به شغلم افتخار می‌کنم. من از کودکی آرزو داشتم در مکانی باشم که تا سقف پر از کتاب باشد و خوشبتانه به آرزوی رسیدم. در تمام این ۲۰سال، هرروز صبح که وارد کتابخانه شدم، خدا را شکر کردم و کارکردن در این مکان جزو بهترین اتفاقات زندگی من بوده است.

تعامل مداوم با کتاب، سبب‌ساز تغییر نگرش افراد می‌شود

وی ادامه داد: تعامل با کتاب، دید انسان را نسبت به همه چیز تغییر می‌دهد و جهان گسترده‌ای پیش چشم انسان گشوده می‌شود. این اتفاق فقط از انس مداوم با کتاب حاصل می‌شود. من دقیقاً از دوره راهنمایی شروع به کتاب‌خواندن کردم و به خاطر دارم که «ابله» داستایفسکی را در یک روز به پایان رساندم! البته الان مشغله کاری باعث شده کمتر مطالعه کنم اما با این‌حال، این نیاز را از طریق کتاب صوتی جبران می‌کنم.

این کتابدار کتابخانه مرکزی دانشگاه با تاکید به اینکه قبلاً دانشجویان بیشتر در حوزه درسی خودشان از کتابخانه، کتاب می‌گرفتند، خاطرنشان کرد: خوشبختانه این مسئله امروز تغییر فراوانی داشته است. الان مطالعات غیردرسی دانشجویان خیلی زیاد شده و به لطف فضای مجازی و معرفی چکیده و خلاصه کتاب،‌ کنجکاوی بیش‌تری برای کتب غیردرسی ایجاد شده است. من به جوانان نسل جدید و آگاهی و پرسشگری آنها افتخار می‌کنم.

علم به‌موجب استفاده اصولی، توانایی خلق ثروت دارد

یکی از دانشجویان دانشگاه که میان قفسه‌های کتابخانه، کتاب مورد نظر خود را جستجو می‌کرد، درباره اهمیت کتابخوانی گفت: خواندن کتاب باعث افزایش علم و آگاهی انسان می‌شود و در نتیجه بالارفتن آگاهی، رفتار ما هم بهبود می‌یابد و این به‌طور مستقیم بر زندگی هر کدام ما تاثیرگذار است. در حقیقت، کتاب نقشی اساسی در بهبود کیفیت زندگی دارد.

وی در پاسخ به پرسش قدیمی و آشنای «علم بهتر است یا ثروت؟»، اظهار کرد: با وجود متفاوت بودن نظرات درباره موضوع علم و ثروت، به نظر من علم از ثروت بهتر است، چون توانایی خلق ثروت را هم دارد البته اگر از آن استفاده‌ درست شود.

برخی کتاب‌ها می‌توانند زندگی انسان را تغییر دهند

این دانشجو دانشگاه فردوسی با اشاره به آخرین کتابی که مشغول مطالعه آن است‌، اظهار کرد: کتابی که در حال حاضر من را شیفته خود کرده، گلستان سعدی است. اکنون باب چهارم آن را مطالعه می‌کنم و مطالب این کتاب به‌شکل عجیبی برایم مفید است چراکه به من درس زندگی می‌دهد. البته عمل به توصیه‌های آن هم بسیار سخت است اما اگر بتوانیم به آن عمل کنیم زندگی انسان را تغییر زیادی می‌دهد.

آدم کتاب‌خوان کسی است که از خواندن «لذت» ببرد

در کافه‌تریای دانشکده ادبیات با دانشجوی دیگری هم‌صحبت شدیم که با علاقه از تجربیات مطالعاتی خود به ما گفت: روزانه یک الی دو ساعت مطالعه غیردرسی دارم که عمدتا رمان‌های فانتزی را شامل می‌شود. آدم کتاب‌خوان در نگاه من فردی است که از خواندن کتاب لذت ببرد و به فکر تمام کردن کتاب نباشد و از آن لحظه و حال کتاب خواندن، لذت ببرد. کتاب، خلاصه و چکیده تجربیات انسان‌های بسیاری است که ما به بهایی اندک آن را دریافت می‌کنیم. به‌طور کلی کتاب‌خوانی روی من اثر زیادی داشته و به پختگی و رشد شخصیت من کمک کرده است و احساس می‌کنم که به همین علت در مواجهه با مسائل مختلف روزمره از درک و بینش بیشتری برخوردار شده‌ام.

وی در پاسخ به پرسش «علم بهتر است یا ثروت؟»، گفت: شاید برای شما این پاسخ عجیب باشد اما در حال حاضر برای من، ثروت بهتر از علم است چون باعث می‌شود بتوانم با خیالی آسوده به کسب علم بپردازم!

کتاب‌ها، آینه تمام‌نمای‌ زندگی‌های بی‌شمارند

یکی دیگر از دانشجویان دانشکده ادبیات درباره اهمیت کتاب‌ها، گفت: هر کتاب می‌تواند نمایان‌گر زندگی‌ انسان‌های دیگر باشد و ما می‌توانیم با مطالعه آن‌ها، آن زندگی‌ها را در زمانی بسیار کوتاه تجربه کنیم.

او در پاسخ به پرسش «علم بهتر است یا ثروت؟»، اظهار کرد: این پرسش از اساس غلط است چون علمی که ثروت آفرینی کند و ثروتی که به علم کمک کند، هردو مورد نیاز ماست و صحبت از انتخاب یکی از این دو معنای صحیحی ندارد.

در ادامه دانشجوی دیگری، مهم‌ترین ویژگی کتاب را آگاهی‌بخشی آن دانست و عنوان کرد: این آگاهی نحوه مواجهه با متون و استفاده از آن‌ها در زیست و زندگی روزمره ما را تغییر می‌دهد.

رابطه علم و ثروت، رابطه‌ای متقابل است

وی در پاسخ به پرسش «علم بهتر است یا ثروت؟»، اظهار کرد: رابطه علم و ثروت از نظر من رابطه‌ای متقابل است یعنی علم به تولید ثروت کمک می‌کند و ثروت هم به رشد و ترویج علم یاری می‌رساند اما آنچه موجب تولید ثروت است خود علم است و علم از نظر من مرتبه ای بالاتر دارد.

در جریان این گزارش به گفت‌وگو با عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی پرداخته و از کتاب و کتابخوانی گفتیم.

افزایش سرمایه فرهنگی خانواده‌ها موجب اجتماعی شدن افراد می‌شود

حسین اکبری، استاد جامعه شناسی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: یکی از متغیرهای مهمی که در بسیاری از مدل‌های موثر بر آسیب‌های اجتماعی برمی‌شماریم، سرمایه اجتماعی و فرهنگی افراد است. این سرمایه، عاملی بسیار بازدارنده است و تحقیقات نشان داده که هر چه سرمایه اجتماعی و فرهنگی افراد بیشتر شود، کمتر در معرض آسیب‌ها و مسائل اجتماعی مختلف قرار می‌گیرند. به هر میزان سرمایه فرهنگی‌ در خانواده‌ها افزایش یابد، در فرآیند اجتماعی شدن فرزندان خانواده به آنها کمک می‌کند و این مسئله از آسیب های اجتماعی نیز جلوگیری کند.

چالش امروز نسل جوان؛ کاهش مطالعه عمیق با وجود افزایش دانش عمومی

این دانشیار جامعه شناسی دانشگاه فردوسی با اشاره به افزایش فرم‌های مطالعه در عصر حاضر، خاطرنشان کرد: قبلا کتاب، مهم‌ترین منبع کسب خبر و دانش بود اما امروزه  فضای مجازی و کتاب‌های الکترونیکی و صوتی، مهم‌ترین منابع آگاهی نسل جدید محسوب می‌شوند و آنها را به گذراندن وقت خود در این فضاها به‌جای گذران وقت در کتابخانه ها ترغیب می‌کنند.

او افزود: این مسئله یکی از اقتضائات نسلی و سنی دانشجویان است اما در عین حال دارای یک سری نقاط قوت و ضعف نیز هست. به‌طور کلی می‌توان گفت امروز مطالعه‌های عمیق و پیوسته در مورد مباحث اصلی، کاهش پیدا کرده است، از طرفی تنوع دانش عمومی نسل جدید از نسل های قبلی بیشتر شده است.

بدون شک ورود به جهان شگفت انگیز کتاب‌ها و هم‌زیستی با مفاهیم، شخصیت‌ها و روایت‌های گوناگون، اثرات متنوعی بر هر یک از ما خواهد داشت. دانشجویان به‌مثابه نسل جوان و آینده‌ساز کشور به کتاب و کتاب‌خوانی علاقه‌مند هستند اما نحوه مواجهه با کتاب را نه به شیوه‌ای سنتی و آکادمیک بلکه در روش های نوین و باب طبع خود جستجو می‌کنند که این امر شاید در نگاه نخست برای نسل‌های پیشین بدیع و گاه عجیب باشد. در نهایت آنچه به‌نظر می‌رسد این است که کتاب‌خوان بودن، ویژگی‌های منحصر به فردی به هر کدام از ما اضافه خواهدکرد. ورود به جهان کتاب‌ها، ما را با اقیانوسی از تجارب و اطلاعات مواجه خواهد کرد که صید درست و دقیق از این بستر، به همت، دقت و دغدغه‌مندی فرد بستگی دارد.

انتهای پیام