مرتضی چابکی مجری طرح در گفت‌وگو با ایسنا، با مروری بر پیشینه حقوقی و تاریخی وضعیت هیرمند و هامون، قراردادهای قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم را نقطه شروع مشکلات کنونی دانست و گفت: برخی از این معاهدات و تصمیمات «به نفع منافع بیگانه» بوده و سهم آب ایران را کاهش داده است.

وی افزود: پس از پیامدهای طبیعی مانند تغییر مسیر رودخانه و خشکسالی‌های متوالی، توافق‌های بعدی نیز نتوانستند وضعیت را به نفع ایران تثبیت کنند.

چابکی تصریح کرد: حفر نهرها و کانال‌های برداشت آب در خاک افغانستان و عدم پایبندی به تعهدات توافق‌شده، نقش مهمی در کاهش آب هیرمند داشته و این وضعیت، زندگی بیش از ۴۰۰ هزار نفر را در منطقه سیستان تهدید کرده است.

وی گفت: این اقدامات موجب کاهش شدید جمعیت پرندگان مهاجر و بومی، نابودی گونه‌های بومی دام و تشدید فقر و ناامنی در منطقه شده است.

مجری طرح با اشاره به تلاش‌های دیپلماتیک و چندین دور مذاکره با طرف افغان، یادآور شد: حتی زمانی که توافق تعیین حق‌آبه (۱۳۵۱ شمسی) به امضا رسیده، به دلیل وقایع بعدی عملاً نتوانسته تأمین حق‌آبه ایران را برقرار کند.

چابکی به پیامدهای اجتماعی خشکی هامون پرداخت و گفت: قطع منبع حیاتی آب باعث فقر، بیکاری، مهاجرت و افزایش آسیب‌پذیری اجتماعی شده؛ کودکانی که حتی غذای کافی ندارند و جوانانی که ناچار به پذیرش مشاغل غیرقانونی یا پیوستن به باندهای قاچاق می‌شوند، بزرگ‌ترین نگرانیمان هستند.

وی همچنین با تأکید بر ظرفیت‌های بومی و نیاز به راه‌حل‌های محلی ـ ملی، از اجرای پروژه‌های تولید انرژی تجدیدپذیر ساده و ارزان‌قیمت در روستاها سخن گفت و خاطر نشان کرد: پروژه توربین بادی سیمانی را در چند روستا آغاز کردیم و هدف‌گذاری شده برای «هر خانواده یک توربین بادی سیمانی» محقق شود تا هم اشتغال‌زایی صورت گیرد و هم تأمین برق محلی در فصل‌های بادخیز انجام شود. نمونه‌های اولیه آغاز شده و خانواده‌های محلی در حال الگوبرداری برای ساخت نمونه‌های مشابه هستند.

به گفته مجری طرح، طرح پیاده‌سازی توربین‌های بادی سیمانی در شهرک صنعتی شهرستان هامون زابل برای تأمین برق سردخانه در شهرک صنعتی در حال اجرا است.

مجری طرح درباره ضرورت توجه به زنان سرپرست خانوار و اشتغال پایدار در روستاها، گفت: اگر فرصت‌های اقتصادی و کسب‌وکارهای مطمئن در روستا ایجاد شود، مهاجرت به حاشیه شهرها کاهش می‌یابد و معضل حاشیه‌نشینی و پیامدهای اجتماعی آن کمتر خواهد شد.

چابکی با تأکید بر هویت تاریخی و فرهنگی استان سیستان و بلوچستان و پایداری مردم این منطقه، گفت: احیای منابع آبی و توسعه اقتصادی پایدار، نیازمند اراده سیاسی، دیپلماسی بلندمدت و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های بومی است و از نهادهای مرتبط درخواست داریم تا با تمرکز بر راه‌حل‌های فناورانه بومی و تقویت ظرفیت‌های محلی، به بازگرداندن رونق و امنیت به این منطقه کمک کنند.

انتهای پیام