هوشنگ هادیان‌پور سه‌شنبه ۲۷ آبان در نشست بررسی مشکلات بخش کشاورزی که به مناسبت برگزاری هجدهمین نمایشگاه تخصصی کشاورزی در اراک، برگزار شد،گفت: سهم اسمی بخش کشاورزی از اعتبارات دو و شش دهم درصد است و با احتساب تخفیف‌های معمول، عملاً به یم و سه دهم درصد می‌رسد. با این اعتبار، هیچ اتفاقی در بخش کشاورزی نمی‌افتد و ما فقط درجا می‌زنیم.

وی با اشاره به هزاران کیلومتر کانال آبیاری، خطوط انتقال آب با لوله و قنات‌های فرسوده که نیازمند بازسازی فوری هستند، تأکید کرد:  بیست تا سی سال است که در حوزه زیرساخت‌های کشاورزی سرمایه‌گذاری جدی نشده و سرمایه‌گذار خصوصی را از این بخش ترسانده‌ایم.

هادیان‌پور گفت: باید از ظرفیت نهادها و بنیادهای بزرگ مانند بنیاد برکت، بنیاد علوی، ستاد اجرایی فرمان امام، آستان قدس رضوی و قرارگاه محرومیت‌زدایی سپاه استفاده کنیم. این نهادها منابع مالی دارند؛ بیاییم این پول را به‌صورت هدفمند به بخش کشاورزی بیاوریم.

وی به مهم‌ترین مشکلات اشاره کرد و گفت: حقوق و مزایای بسیار پایین کارشناسان و کارکنان جهاد کشاورزی (۱۰ تا ۱۲ میلیون تومان) که باعث فرار نیروهای متخصص شده، یکی از مشکلات است. پس از یک سال پیگیری، نامه افزایش حقوق کارکنان وزارت جهاد کشاورزی توسط سازمان امور اداری و استخدامی امضا شده اما هنوز ابلاغ نشده است. بحران شدید نهاده‌های دامی و کود شیمیایی در آستانه فصل کشت، مشکل بعدی است. از یک میلیون تن سهمیه کود فسفاته فقط ۳۰۰ هزار تن تأمین شده و نهاده‌های دامی هنوز تخصیص نیافته و خطر سوءاستفاده دلالان از سیستم جدید بازارگاه وجود دارد. اعلام دیرهنگام نرخ خرید تضمینی گندم که کشاورزان را از کشت گندم پشیمان کرده است و خطر حذف تدریجی ارز ترجیحی ۲۸۵۰۰ تومانی نهاده‌ها و انتقال آن به تالار دوم ارز در کنار تناقض در برنامه هفتم توسعه که کاهش ۱۵ میلیارد مترمکعب مصرف آب کشاورزی طی پنج سال همزمان با افزایش ۲۰ درصدی تولید را مطرح کرده که بدون اعتبارات سنگین آبیاری نوین، عملاً غیرممکن است از جمله مشکلات است.

هادیان‌پور  گفت: الگوی کشت پاشنه آشیل اقتصاد کشاورزی ایران است. امنیت غذایی ما دقیقاً مثل امنیت ملی است؛ در دفاع موشک ساختیم چون هواپیما نداشتیم، در غذا هم باید گندم را تقویت کنیم. ۵۰۰ هزار تن از گندم استراتژیک کشور را به دام و مرغ دادیم. آقای وزیر، یک دستتان در جیب رئیس‌جمهور و یک دستتان در جیب مجلس باشد تا ۴۱۰ میلیون دلار اعتبار نهاده‌ها تأمین شود، وگرنه فردا خیلی دیر است.

لزوم اصلاح احکام متناقض برنامه هفتم

نماینده مردم محلات و دلیجان نیز گفت: مطالبه ما و کمیسیون کشاورزی فقط از وزارت جهاد کشاورزی نیست؛ عمده مطالبات باید متوجه تیم اقتصادی دولت باشد. وزارت جهاد کشاورزی به‌تنهایی نمی‌تواند مشکلات را حل کند؛ همه باید کمک کنیم تا تسهیلات بانکی مناسب‌تری در اختیار بخش کشاورزی قرار گیرد.

محمد جلالی با اشاره به تلاش کمیسیون کشاورزی در سال گذشته برای افزایش سرمایه بانک کشاورزی، گفت: این کار باعث شد سرمایه در گردش واحدهای تولیدی کشاورزی بهتر تأمین شود و انشالله امسال هم ادامه پیدا کند.

وی به مشکلات اشاره کرد و گفت: درخواست روشنگری فوری وزیر درباره تغییر اخیر سیستم توزیع نهاده‌های دامی و واگذاری نقش تسهیل‌گری به شرکت پشتیبانی امور دام داریم.

وی با انتقاد از تناقض قوانین صادرات و واردات محصولات کشاورزی، اظهار کرد: وقتی قانون به وزارتخانه اجازه ممنوعیت یا محدودیت صادراتی نمی‌دهد، چرا همان قانون اجازه واردات گسترده همان محصول را می‌دهد؟ سال گذشته ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار تن سیب‌زمینی صادر کردیم، بعد برای تنظیم بازار ۲۰۰ هزار تن وارد کردیم. الان هم تولیدکنندگان زغال از پوست پسته، پوست گردو و بادام، گرفتار شده‌اند. پوست صادر می‌شود چون قانون اجازه ممنوعیت نمی‌دهد، بعد واحدهای داخلی به مشکل می خورند و بیکار می‌شوند.

جلالی بیان کرد: مجلس آمادگی دارد با همکاری وزارت جهاد کشاورزی، احکام متناقض برنامه هفتم و قوانین مرتبط را اصلاح کند.

وی بر لزوم حمایت جدی‌تر وزارت جهاد کشاورزی از زیرساخت مجتمع‌های گلخانه‌ای و کشت فشرده تاکید کرد و با انتقاد از وضعیت اعتبارات قنوات و آبخیزداری، افزود: هر سال در بودجه اعتبار فوق‌العاده‌ای پیش‌بینی می‌شود، مجلس هم پیگیری می‌کند، اما در نهایت یا تخصیص نمی‌دهند یا تخصیص قطره‌چکانی است. بسیاری از این مشکلات با هماهنگی تیم اقتصادی دولت و اصلاح چند حکم قانونی به‌راحتی قابل حل است و کمیسیون کشاورزی آماده هرگونه همکاری است.

پیگیری مقدمات ایجاد مرکز لجستیک ملی کالاهای استراتژیک در اراک

نماینده مردم اراک، کمیجان و خنداب در مجلس شورای اسلامی، نیز گفت: توجه به بخش کشاورزی فقط وظیفه قوه مجریه نیست؛ قوه قضائیه هم باید در موضوع زمین‌خواری، تغییر کاربری اراضی و تخلفات حوزه آب ورود جدی کند. ما در مجلس از تمام ظرفیت‌ها استفاده می‌کنیم تا مشکلات استان پیگیری شود.

نادرقلی ابراهیمی با قدردانی از توجه ویژه وزارت جهاد کشاورزی به فرصت‌های سرمایه‌گذاری استان مرکزی، درخصوص مهم‌ترین مطالبات گفت: تامین نهاده‌های کشاورزی و سوخت مهمترین مشکل است. در آستانه فصل کشت هستیم و اگر کود شیمیایی به‌موقع نرسد، تولید ضربه می‌خورد. سهمیه سوخت کشاورزی تا پایان پاییز تأمین شده، اما از زمستان احتمال کاهش ۶۰۰ میلیون لیتری وجود دارد که به بخش کشاورزی لطمه سنگینی می‌زند.

وی درباره تأمین منابع مالی و تسهیلات گفت: کل نیاز استان مرکزی به منابع را به تفکیک ۱۲ شهرستان احصا و به وزیر اعلام کرده‌ایم. امشب با حضور استاندار باید تصمیم قطعی و جدی برای تأمین ۱۰۰ درصدی این منابع بگیریم؛ به‌ویژه در بخش آب و خاک که با توجه به خشکسالی، حداقل چهار برابر اعتبار فعلی، منابع نیاز داریم.

وی در خصوص صادرات محصولات کشاورزی اظهار کرد: تغییرات نرخ ارز و محدودیت‌های ناگهانی، صادرکنندگان را دچار چالش جدی کرده است. باید توجه ویژه‌ای به صادرات از مسیرهای جنوبی، شمال‌غرب و شمال‌شرق کشور داشته باشید.

وی درباره افزایش سهمیه کالاهای تنظیم بازاری نیز اظهار کرد: تولید سرانه محصولات کشاورزی استان مرکزی سه تا چهار برابر میانگین کشوری است، اما سهمیه برنج، روغن و شکر کفایت نمی‌کند. انتظار داریم سهمیه این کالاهای وارداتی به‌طور کامل متناسب با تولید بالای استان افزایش یابد.

وی همچنین با اشاره به ایجاد دهکده لجستیک ملی در اراک گفت: مقدمات ایجاد مرکز لجستیک ملی کالاهای استراتژیک در اراک که کل منطقه مرکزی کشور را پوشش می‌دهد، انجام شده است. از وزیر و استاندار استدعا داریم این پروژه را در اولویت ویژه قرار دهند. ایجاد و تقویت روستابازارها برای حذف دلال و رساندن محصول مستقیم از کشاورز به مصرف‌کننده ضروری است.

ابراهیمی افزود: استان مرکزی در تولید محصولات کشاورزی هم‌ردیف صنعت می‌درخشد. اگر منابع و تسهیلات ثابت و در گردش به‌موقع تأمین شود، قطعاً سهم سه‌درصدی بخش کشاورزی از رشد اقتصادی هشت‌درصدی برنامه هفتم محقق خواهد شد. در غیر این صورت، این هدف فقط روی کاغذ می‌ماند.

حق نداریم به رشد اقتصادی دو سه درصدی راضی باشیم

نماینده مردم خمین در مجلس شورای اسلامی، نیز گفت: کمبود نهاده دامی و کود شیمیایی فقط مشکل استانی نیست؛ ناترازی سراسری است، اما همین ناترازی را هم باید شفاف و به‌موقع به مردم گفت. اگر قرار است برنامه سال اول برنامه هفتم توسعه در کشاورزی محقق شود، باید همین امروز نهاده، کود و سوخت به‌موقع و عادلانه به دست کشاورز برسد. 

محمد بیات با بیان اینکه حق نداریم به رشد اقتصادی دو سه درصدی راضی باشیم، افزود: باید قاطع‌تر، محکم‌تر و مطمئن‌تر عمل کنیم تا به هدف ۸ درصد رشد اقتصادی برسیم، وگرنه همین رشد هم منفی خواهد شد.

ضرورت تخصیص فوری تسهیلات گلخانه‌ای

نماینده مردم تفرش، آشتیان و فراهان در مجلس شورای اسلامی، نیز گفت: تأخیر در تأمین نهاده دامی آسیب جبران‌ناپذیری به دامداران زده است. هر کس در این میان مقصر بوده حتماً باید مواخذه شود. 

ولی‌الله بیاتی افزود: دامدار امروز دام مولدش را فروخته چون توان تأمین خوراک ندارد و جالب اینجاست که در بازار آزاد ذرت ۳۱ تا ۳۲ هزار تومان موجود است، اما سهمیه دولتی نیست.

وی با اشاره به وضعیت بحرانی کشاورزان سه شهرستان حوزه انتخابیه خود تأکید کرد: کشاورزان ما به دلیل خشکسالی‌های پی‌درپی، سرمازدگی، آفت و عدم تأمین به‌موقع نهاده و کود عملاً ورشکسته شده‌اند و هر سال وضعیت بدتر از سال قبل است.

بیاتی خطاب به رئیس جهاد  کشاورزی استان مرکزی گفت: ما با شما جلسه گذاشتیم و گفتیم کشاورزی سنتی باید به صنعتی تبدیل شود، اما انگار گوش شما بدهکار نیست. ما آب داریم، زمین داریم، نیروی انسانی داریم؛ فقط تکنولوژی و حمایت واقعی کم داریم. صرف برگزاری یک کلاس و سخنرانی فایده‌ای ندارد؛ باید کشاورز را در مزرعه همراهی کنیم.

وی خواستار تخصیص فوری تسهیلات گلخانه‌ای به میزان حداقل ۵۰۰ میلیون تومان برای هر ۵۰۰ متر گلخانه (با نظارت کامل از صفر تا صد)، پرداخت پول گندم کشاورزانی که به دلایل مختلف (دیرکرد بذر، خشکسالی، سرمازدگی) هنوز هزینه دریافت نکرده‌اند و تخصیص وام بذر و هزینه کشت گندم از طریق بانک کشاورزی برای کسانی که همین الان قصد کاشت دارند، شد و افزود: تغییر واقعی الگوی کشت با آموزش عملی در مزرعه و نه فقط روی کاغذ و سخنرانی ضروری است.

بیاتی تصریح کرد: اگر به همین شکل پیش برویم سال آینده مجبوریم گندم بیشتری وارد کنیم و تولید داخل باز هم افت خواهد کرد.

رئیس جهاد کشاورزی استان مرکزی نیز با اشاره به وجود بیش از دو هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان طرح نیمه‌کاره بخش کشاورزی با پیشرفت فیزیکی بالای ۶۰ درصد، خواستار تخصیص رقم قابل توجه تسهیلات از محل اعتبارات وزارتی برای تکمیل طرح ها شد.

علی صفری همچنین با اشاره به کمبود سهمیه برنج و گوشت منجمد در استان، درخواست کرد معاونت بازرگانی وزارتخانه سهمیه استان مرکزی را افزایش دهد تا مشکلات بازار این اقلام اساسی کاهش یابد.

وی با ارائه سیمایی کلی از بخش کشاورزی استان اظهار کرد: ۵۵۳ هزار هکتار اراضی قابل کشت (۳۷۷ هزار هکتار زراعی و ۷۸ هزار هکتار باغی)، تولید سالانه سه میلیون و ۳۰۰ هزار تن محصول زراعی، دامی، طیور و شیلات، وجود بیش از ۸۰ هزار بهره‌بردار فعال و مازاد ۳۰ تا ۷۰ درصدی تولید گندم، شیر، گوشت قرمز، گوشت مرغ و تخم‌مرغ که صادر می‌شود، ظرفیت های استان مرکزی در حوزه کشاورزی هستند.

صفری گفت: کسب رتبه‌های برتر کشوری شامل برند گل و گیاه زینتی، رتبه اول انار و پسته، رتبه چهارم لوبیا، رتبه پنجم گلخانه، گل محمدی و تخم‌مرغ از افتخارات جهاد کشاورزی استان مرکزی است.

صفری درخصوص مشکلات حوزه کشاورزی در استان گفت: کمبود شدید تسهیلات بانکی برای تکمیل طرح‌های نیمه‌کاره، کمبود سهمیه برنج و گوشت منجمد در بازار، نیاز به اعتبارات ملی بیشتر در حوزه آب و خاک به‌ویژه در شرایط خشکسالی و لزوم حمایت بیشتر از توسعه انرژی خورشیدی در مزارع کوچک و بزرگ‌مقیاس از جمله مشکلات و نیازهای استان است.

رئیس جهاد کشاورزی استان مرکزی با قدردانی از افزایش اعتبارات ملی استان در دوره فعلی، ابراز امیدواری کرد که با تحقق کامل برنامه هفتم توسعه، انقلابی در بخش آب و خاک استان مرکزی رخ دهد.

انتهای پیام