خبرگزاری مهر -گروه استان‌ها: ایلام، استانی با پیشینه فرهنگی غنی و هنرمندانی پرتلاش، سال‌هاست با کمبود زیرساخت‌های تخصصی در حوزه فرهنگ و هنر مواجه بوده و این کمبود، فعالیت هنرمندان را در زمینه‌های مختلف با محدودیت‌های جدی روبه‌رو کرده است؛ در پاسخ به این نیاز، پروژه‌ای با عنوان «برج هنر» در مرکز شهر تعریف شد، سازه‌ای که قرار بود با تجمیع ظرفیت‌های هنری استان، به پایگاهی برای تولید، آموزش و عرضه آثار هنری تبدیل شود و بستری فراهم کند برای برگزاری نمایشگاه‌ها، اجراهای زنده، کارگاه‌های تخصصی و تعامل مستقیم هنرمندان با جامعه، تا شاید بتواند نمادی از تحول فرهنگی در ایلام باشد و بخشی از عقب‌ماندگی زیرساختی این حوزه را جبران کند.

با این وجود، پس از گذشت چندین سال از آغاز عملیات اجرایی، برج هنر ایلام نه‌تنها به مرحله بهره‌برداری نرسیده، بلکه در وضعیت نیمه‌کاره و بلاتکلیف رها شده و هیچ‌گونه استفاده عمومی یا تخصصی از آن صورت نگرفته است؛ این در حالی است که بخش قابل‌توجهی از جامعه هنری استان، همچنان با کمبود فضای تمرین، اجرای آثار، برگزاری نمایشگاه و فعالیت‌های گروهی مواجه‌اند و ناچارند در محیط‌های غیرتخصصی یا محدود، فعالیت‌های خود را دنبال کنند.

باید گفت نبود یک مرکز منسجم و مجهز برای هنرهای نمایشی، تجسمی، موسیقی و آموزش‌های هنری، نه‌تنها مانع رشد حرفه‌ای هنرمندان شده، بلکه فرصت تعامل فرهنگی با مخاطبان را نیز از آنها گرفته و این خلأ، در شهری با ظرفیت‌های انسانی و فرهنگی بالا، به مسئله‌ای جدی تبدیل شده است.

در حالی‌که برج هنر ایلام می‌توانست به مرکزی پویا برای تولید و عرضه آثار هنری تبدیل شود، ابهام در وضعیت مالکیت زمین، نبود بودجه پایدار برای تکمیل و تجهیز فضا و فقدان برنامه‌ریزی مشخص برای بهره‌برداری، این پروژه را در مسیر توقف قرار داده و آن را به بن‌بستی اجرایی رسانده است؛ سازه‌ای که قرار بود قلب تپنده فرهنگ در مرکز استان باشد، اکنون در سکوت و خاموشی به سر می‌برد و به‌جای آن‌که بستری برای شکوفایی هنرمندان باشد، به نمادی از وعده‌های ناتمام، فرصت‌های از دست‌رفته و بی‌توجهی به زیرساخت‌های فرهنگی در مناطق مرزی تبدیل شده است.

نظر کارشناسان در خصوص توقف پروژه برج هنر و پیامدهای ناشی از آن

کارشناس حوزه فرهنگی و هنری در استان ایلام در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: برج هنر ایلام، اگر به بهره‌برداری برسد، می‌تواند نقش مهمی در بازآفرینی هویت فرهنگی شهر ایفا کند، زیرا این سازه ظرفیت آن را دارد که به نقطه اتصال میان هنرمندان، مخاطبان و نهادهای فرهنگی تبدیل شود و جریان تولید و عرضه هنر را در استان سامان دهد.

محمدعلی قاسمی افزود: اما تا زمانی‌که نگاه مدیریتی به فرهنگ، صرفاً پروژه‌محور و بدون ضمانت اجرا باقی بماند، چنین طرح‌هایی نه‌تنها به نتیجه نمی‌رسند، بلکه به نمادهای ناکامی و بی‌اعتمادی عمومی نسبت به وعده‌های توسعه فرهنگی تبدیل خواهند شد.

وی گفت: نبود فضای تخصصی برای آموزش، تمرین و نمایش آثار هنری، باعث شده بسیاری از هنرمندان ایلامی فعالیت خود را محدود به فضای مجازی یا شهرهای دیگر کنند که این مسئله، نه‌تنها به مهاجرت فرهنگی دامن زده، بلکه ارتباط هنرمندان با جامعه محلی را نیز تضعیف کرده است.

وی افزود: برج هنر می‌توانست این روند را متوقف کند و بستری برای ماندگاری و شکوفایی استعدادهای بومی باشد؛ اما حالا خودش متوقف شده و هیچ چشم‌انداز روشنی برای بهره‌برداری از آن وجود ندارد.

قاسمی بیان کرد: ما بارها پیشنهاد داده‌ایم که حتی در وضعیت فعلی، بخش‌هایی از برج هنر برای فعالیت‌های محدود فرهنگی آماده‌سازی شود، زیرا این امکان وجود دارد که با حداقل امکانات، برخی رویدادهای هنری در فضای نیمه‌کاره برگزار شود تا سازه از حالت انفعال خارج شود.

این کارشناس مسائل فرهنگی و هنری افزود: با این حال، نبود اراده اجرایی، تضادهای نهادی و بی‌توجهی به ظرفیت‌های موجود، باعث شده این پیشنهادها بی‌پاسخ بماند و برج هنر همچنان در سکوت و بی‌استفاده باقی بماند.

بهره‌برداری پروژه برج هنر ایلام تا سال آینده

مدیر حوزه هنری ایلام در همین ارتباط با تأکید بر اهمیت توسعه زیرساخت‌های فرهنگی در استان اظهار کرد: ایلام با وجود برخورداری از ظرفیت‌های غنی انسانی، تاریخی و هنری، سال‌هاست از نبود فضاهای تخصصی برای فعالیت‌های فرهنگی و هنری رنج می‌برد و این کمبود، مانعی جدی در مسیر شکوفایی استعدادهای بومی و ارتقای جایگاه هنرمندان استان بوده است.

افشین آزادی افزود: برج هنر ایلام با هدف پاسخ‌گویی به این نیاز دیرینه طراحی شده و می‌تواند به‌عنوان یک مرکز جامع فرهنگی، نقش محوری در ساماندهی فعالیت‌های هنری، تقویت هویت فرهنگی و ایجاد پیوند مؤثر میان هنرمندان و جامعه ایفا کند.

مدیر حوزه هنری ایلام تصریح کرد: برج هنر ایلام، در صورت تخصیص اعتبار مصوب، سال آینده آماده بهره‌برداری خواهد بود و به‌عنوان بزرگ‌ترین مجموعه فرهنگی غرب کشور در اختیار هنرمندان استان قرار می‌گیرد.

افشین آزادی با اشاره به وضعیت اجرایی پروژه گفت: تاکنون حدود ۷۰ میلیارد تومان هزینه شده و برج با ۴۵ درصد پیشرفت فیزیکی، وارد مرحله اجرای زیرساخت‌های داخلی گردیده؛ اسکلت و نمای بیرونی تکمیل شده و برای تجهیز فضاهای تخصصی، حدود ۲۵۰ میلیارد تومان اعتبار دیگر مورد نیاز است.

وی ادامه داد: به دستور استاندار، ۱۲۰ میلیارد تومان برای تکمیل زیرساخت‌های داخلی به تصویب رسیده اما هنوز تخصیص نیافته و همین تأخیر روند اجرایی را کند کرده است؛ در این راستا حوزه هنری تلاش دارد با مشارکت شرکت‌های تخصصی، تجهیز بخش‌های مختلف را آغاز کند تا کیفیت فنی مجموعه از ابتدا تضمین شود.

مدیر حوزه هنری ایلام خاطرنشان کرد: این برج در هشت طبقه طراحی شده و هر طبقه به یکی از هنرهای هشت‌گانه اختصاص خواهد یافت؛ بخش‌هایی مانند سینما، کتابخانه تخصصی، نگارخانه، استودیو موسیقی و سرسرای اجراهای هنری در این مجموعه پیش‌بینی شده که پس از بهره‌برداری، نقش مهمی در ارتقای جایگاه هنرمندان ایفا خواهد کرد.

وی در پایان گفت: برج هنر در محل بوستان ملت، با زیربنای هست هزار و ۹۰۰ متر مربع در حال ساخت است و در طراحی آن از نمادهای بومی مانند لاله واژگون، زیگورات و صنایع دستی ایلام بهره گرفته شده تا این سازه، علاوه بر کارکرد فرهنگی، بازتابی از هویت تاریخی و هنری استان باشد.

تکمیل برج هنر ایلام نیازمند اخذ مجوز ماده ۲۳ و تأمین اعتبارات پایدار است

نماینده مردم ایلام در مجلس شورای اسلامی و نایب‌رئیس کمیسیون برنامه و بودجه، در گفتگو با خبرنگار مهر بر ضرورت اخذ مجوز ماده ۲۳ برای تکمیل پروژه برج هنر ایلام تأکید کرد و گفت: این طرح فرهنگی تنها با تأمین اعتبارات مورد نیاز به سرانجام خواهد رسید.

فریدون همتی اظهار داشت: برج هنر ایلام که با هدف حمایت از هنرمندان و توسعه زیرساخت‌های فرهنگی و هنری استان در سال ۱۳۹۵ کلنگ‌زنی شد، همچنان نیمه‌تمام باقی مانده و برای تکمیل آن باید مجوز ماده ۲۳ اخذ شود.

وی افزود: این پروژه از مصوبات سفر رئیس‌جمهور وقت به استان ایلام بوده و می‌تواند نقش مهمی در ساماندهی فعالیت‌های هنری و ارتقای جایگاه فرهنگی استان ایفا کند، اما روند طولانی اجرای آن نشان می‌دهد که بدون تخصیص اعتبارات پایدار، امکان بهره‌برداری وجود ندارد.

وی گفت: برای به سرانجام رسیدن این طرح هنری، تأمین منابع مالی ضروری است و تا زمانی که اعتبارات لازم تخصیص نیابد، پروژه در وضعیت نیمه‌کاره باقی خواهد ماند.

برج هنر ایلام که قرار بود به‌عنوان بزرگ‌ترین مجموعه فرهنگی استان و پایگاهی برای شکوفایی استعدادهای بومی عمل کند، اکنون پس از گذشت نزدیک به یک دهه از آغاز عملیات اجرایی، همچنان در انتظار تصمیمات و حمایت‌های مالی جدی است.

در شرایطی که هنرمندان استان با کمبود فضاهای تخصصی مواجه‌اند و ظرفیت‌های فرهنگی ایلام نیازمند سامان‌دهی و حمایت‌اند، تکمیل و بهره‌برداری از این مجموعه می‌تواند گامی مؤثر در مسیر توسعه فرهنگی، کشف استعدادهای بومی، و ارتقای جایگاه هنری استان باشد، مشروط بر آن‌که وعده‌ها از سطح مصوبه عبور کرده و به اقدام عملی برسند.