به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا،تحقیقات جدید نشان می‌دهند که مشکلات خواب و فشار خون بالا می‌توانند به شدت عملکرد مغز را تحت تأثیر قرار دهند و خطر ابتلا به بیماری‌های زوال عقل مانند آلزایمر را افزایش دهند. این یافته‌ها نشان می‌دهند که عملکرد ضعیف سیستم پاکسازی سموم مغزی می‌تواند عامل این خطر باشد.

سیستم گلیمفاتیک: سیستم پاکسازی مغز

در مغز سالم، یک سیستم به نام «گلیمفاتیک» وظیفه پاکسازی سموم و مواد زائد را بر عهده دارد. این سیستم با استفاده از مایع مغزی-نخاعی (CSF) سموم را جمع‌آوری کرده و از مغز خارج می‌کند. اگر این فرایند به درستی عمل نکند، تجمع سموم و پروتئین‌های آسیب‌زننده مانند آمیلوئید و تاو می‌تواند به بیماری‌هایی همچون آلزایمر منجر شود.

خواب بد و فشار خون بالا چگونه خطر زوال عقل را افزایش می‌دهند؟

پژوهشگران دانشگاه کمبریج با بررسی سیستم گلیمفاتیک در مغز افراد، به این نتیجه رسیدند که اختلالات خواب و مشکلات قلبی-عروقی مانند فشار خون بالا می‌توانند تأثیر منفی بر عملکرد این سیستم داشته باشند. به‌ویژه، بیماری‌های رگ‌های کوچک مغزی، که با فشار خون بالا مرتبط هستند، می‌توانند توانایی مغز در پاکسازی سموم را کاهش دهند و در نتیجه خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش دهند.

آلزایمر و زوال عقل عروقی: دو نوع اصلی بیماری‌های مغزی

آلزایمر، شایع‌ترین نوع زوال عقل، با تجمع پروتئین‌های آمیلوئید و تاو در مغز ارتباط دارد. این پروتئین‌ها باعث مرگ سلول‌های مغزی و بروز علائم زوال عقل می‌شوند. در مقابل، زوال عقل عروقی ناشی از کاهش جریان خون به مغز است که خود را در قالب مشکلاتی نظیر سکته مغزی کوچک یا بیماری رگ‌های کوچک مغزی نشان می‌دهد.

پیشگیری از زوال عقل: خواب بهتر و کنترل فشار خون

متخصصان برای کاهش خطر ابتلا به زوال عقل، به دو راهکار کلیدی اشاره کرده‌اند:

1. خواب باکیفیت: خواب نقش مهمی در پاکسازی سموم از مغز دارد. خواب بی‌کیفیت می‌تواند این فرایند را مختل کرده و خطر بیماری‌های مغزی را افزایش دهد.

2. کنترل فشار خون: درمان فشار خون بالا به‌ویژه در پیشگیری از بیماری‌های قلبی-عروقی و مشکلات رگ‌های مغزی مؤثر است و می‌تواند به حفظ سلامت مغز کمک کند.

تأثیر عوامل خطر مانند فشار خون بالا و دخانیات

پروفسور «مارکوس»، رئیس گروه پژوهش سکته مغزی در دانشگاه کمبریج، خاطرنشان کرد که حداقل یک‌چهارم از خطرات زوال عقل به عواملی چون فشار خون بالا و مصرف دخانیات مربوط است. بنابراین، درمان فشار خون و ترک سیگار می‌تواند به‌طور قابل توجهی به سلامت مغز و کاهش خطر ابتلا به زوال عقل کمک کند.

وضعیت زوال عقل در انگلستان

در حال حاضر، حدود ۹۸۲ هزار نفر در انگلستان به زوال عقل مبتلا هستند، اما برآورد می‌شود که بیش از یک‌سوم از این افراد هنوز به‌طور رسمی تشخیص داده نشده‌اند. این مسئله نشان‌دهنده اهمیت تشخیص زودهنگام و اقدامات پیشگیرانه در مقابله با این بیماری است.