برترین‌ها- آرمان رمضانی: فرمانده لشکر 25 پیاده‌نظام ارتش آمریکا، لشکری واقع در هاوایی یکی از جدیدترین فرماندهان آمریکایی است که در ماه‌های اخیر تاکید کرده ارتش آمریکا به سلاحی مانند پهپاد مشهور ایرانی یعنی پهپادی انتحاری با برد زیاد نیاز دارد. در مقاله‌های قبلی از نگاه متخصصین نظامی غربی  این سلاح مشهور و حالا پرطرفدار ایرانی را بررسی کردیم و  از موضوعاتی چون خصوصیات فنی، نسخه‌های مختلف و حتی شکل پیدایش پهپادهای شاهد آگاه شدیم.

بحث پرطرفدار شدن پهپادهای شاهد در بین ارتش‌های مختلف دنیا بحثی جدید و غافلگیرکننده نیست و به ویژه پس از استفاده گسترده روسیه از نسخه روسی این پهپادها در جنگ با اوکراین بسیاری از کشورها میل خود به داشتن چنین جنگ‌افزاری را آشکار کردند. تمایل ارتش آمریکا به داشتن چنین پهپادی اما همچنان کمی غیرمنتظره است. در این مقاله قصد داریم بفهمیم دلیل اصرار ژنرال‌های مختلف ارتش آمریکا بر تولید پرنده‌ای شبیه به پهپاد شاهد چیست، این اصرار به چه نتیجه‌ای منجر خواهد شد و پهپادهای شاهد چگونه باعث شدند فرماندهان نظامی آمریکا پی به یک اشتباه بزرگ ببرند؟

چند روز پیش یکی دیگر از فرماندهان نه چندان رده بالای ارتش آمریکا در مصاحبه‌ای تاکید کرد که ارتش این کشور به سلاحی شبیه به پهپاد شاهد 136 نیاز دارد. این تاکید عمومی درباره پهپادی که نسبت به پهپادهای ارتش آمریکا بسیار ساده‌تر، ارزان‌تر و انعطاف‌پذیرتر است موضوعی است که توجه بسیاری از کارشناسان نظامی را به خود جلب کرده است.

این رسانه(وبسایت TWZ) اما قصد تئوری‌پردازی در این‌باره را نداشت و خبرنگار ما به سرعت به سراغ ژنرال جیمز بارتولومیز، فرمانده لشکر 25 پیاده‌نظام واقع در هاوایی رفت و از او درباره چندوچون این نیاز پرسید. ژنرال بارتولومیز در پاسخ به ما گفت: "ما(ارتش آمریکا) بدون شک به چنین سلاحی احتیاج داریم. حقیقت دارد که ما تعدادی از پیشرفته‌ترین و دقیق‌ترین و مخرب‌ترین دِرون‌های روی کره زمین را داریم اما این هم حقیقت دارد که در زمینه پهپادهای شناسایی با برد زیاد و پهپادهای انتحاری با برد زیاد از برخی از ارتش‌های دنیا عقب هستیم."

ژنرال بارتولومیز همچنین توضیح داد که ارتش آمریکا به دقت وقایع اوکراین را زیر نظر دارد و فرماندهی ایندو-پسیفیک(DOPACOM بخشی مهم از فرماندهی ارتش آمریکا که مسئول منطقه اقیانوس‌های هند و آرام است) ارتش آمریکا نکات فراوانی را از تماشای نبرد اوکراین آموخته است و یکی از این درس‌ها بدون شک کوتاهی در زمینه پهپادهای ارزان قیمت با برد زیاد بوده است. به گفته این ژنرال، ارتش آمریکا حالا به این نکته پی برده که چنین پهپادهایی برخلاف تصور قبلی می‌تواند توان تهاجمی این ارتش را تقویت کند.

پهپادهای یک‌طرفه(انتحاری) و با برد زیاد شاهد 136 توسط نیروهای ایرانی طراحی و تولید شد و بعدها نسخه روسی آن به نام گِران(Geran) توسط روسیه به تولید انبوه رسید. این پهپاد درحقیقت اصلی‌ترین سلاح ارتش روسیه در جنگ با اوکراین است و ارتش روسیه هرروز از تعداد قابل توجهی از این پهپادها استفاده می‌کند.

دنیا یا دستکم فرماندهان و متخصصان نظامی در حالی مشغول تحسین پهپادهای ارزان و مخرب ایران هستند که ارتش آمریکا در دو، سه دهه گذشته مسیری کاملا متفاوت در ساخت پهپاد را در پیش گرفته بود. در حقیقت نبرد در اوکراین در حالی تاثیر عملی پهپادهای ایرانی را ثابت کرد که آمریکا ترجیح داده بود منابع خود را صرف پهپادهایی شبیه به جنگنده‌ها یعنی گران، پیشرفته و دقیق کند و دقیقا به همین دلیل است که از نگاه ژنرال بارتولومیز، ارتش آمریکا در این زمینه از باقی دنیا عقب مانده است. اما آیا اوضاع همیشه به همین شکل خواهد ماند؟

"راستش من فکر می‌کنم ما می‌توانیم این فاصله را خیلی سریع جبران کنیم."بارتولومیز ادامه می‌دهد:"همین حالا که من مشغول صحبت با شما هستم تغییرات در خطوط تولید کمپانی‌های تامین‌کننده لشکر پیاده 25 در حال انجام است و ارتش آمریکا و شاید زودتر از بقیه واحد ما خیلی زود به این سلاح مجهز خواهد شد. به نظر من ما احتیاج داریم تا هرچه سریع‌تر به این پرنده‌های بدون سرنشین دست پیدا کنیم تا بتوانیم این پهپادها را در منطقه خودمان در هاوایی تست کنیم. بعد از آن نوبت متحدان و شرکای ما خواهد شد تا کاری مشابه را انجام دهند."

بارتولومیز حتی از نیاز ضروری متحدان آمریکا در منطقه به چنین سلاحی یعنی سلاحی مشابه پهپادهای شاهد صحبت می‌کند:"این پهپادها بسیار ارزان هستند، تولید کردنشان حتی در سطح انبوه بسیار ساده است و در نهایت سرهم کردنشان آنچنان راحت است که حتی نیاز به یک اپراتور تخصصی ندارد. این ویژگی‌ها این سلاح را دقیقا به همان چیزی تبدیل می‌کند که از نظر ما متحدان ما در منطقه به آن احتیاج دارند." این فرمانده ارتش آمریکا در ادامه توضیح می‌دهد که متحدان آمریکا در منطقه نه تنها با داشتن چنین پهپادهایی می‌توانند راحت‌تر از مرزهای زمینی خود دفاع کنند بلکه این متحدان پس از تجهیز شدن به چنین پهپادی برای دفاع از مرزهای دریایی خود هم کار راحت‌تری در پیش خواهند داشت.

وقتی خبرنگار ما از ژنرال بارتولومیز پرسید در حال حاضر آمریکا در زمینه پهپادهای با برد زیاد یک‌طرفه یا انتحاری در مقایسه با روسیه چه جایگاهی دارد، ژنرال پاسخ داد:"واقعیت این است که ما در این زمینه خاص از روسیه عقب هستیم اما لازم است بدانید این فاصله قرار است خیلی سریع جبران شود و در حال حاضر منابع ما روی همین موضوع و تسریع همین روند متمرکز است."

این فرمانده آمریکایی همچنین توضیح می‌دهد که آمریکا بر خلاف روسیه که پهپادهای ساخت ایران را کپی کرده، مشغول ساخت پهپادهایی جدید است:"ما مشغول ساخت پهپادهای خودمان هستیم. در واقع در همین لحظه ما پهپادهای تهاجمی یک‌طرفه با بال‌های ثابت را ساخته‌ایم اما هرچه برد پهپاد بیشتر شود کار ساخت و طراحی پیچیده‌تر و زمان‌برتر می‌شود و از قضا همین برد زیاد ویژگی تعیین‌کننده در چنین سلاحی است."

پهپادهای ساخت ایران شاهد 136 به صورت تقریبی و با توجه به نسخه پهپاد و وزن مهمات از بردی معادل 1000 مایل(1610 کیلومتر)  برخوردار است و رسیدن به این برد در حال حاضر برای ارتش آمریکا دور از دسترس است. این در حالی است که فرماندهی ارتش آمریکا در منطقه اقیانوس هند و آرام  برای رسیدن به خاک چین از آخرین پایگاه آمریکا در منطقه به دو برابر این برد یعنی پهپادی با بردی معادل 2000 مایل یا 3200 کیلومتر  احتیاج دارد.

در این نقطه از بحث ژنرال چارلز کاستانزا، فرمانده نیروهای آمریکایی حاضر در اروپا به صحبت ما اضافه شد و ما همچنان به صحبت درباره پهپادها و البته توانایی‌های دفاعی ارتش در مقابله با پهپادها ادامه دادیم. ژنرال کاستانزا معتقد بود روند ساخت پهپادهایی شبیه به شاهد و تجهیز ارتش آمریکا و متحدانش با این پهپاد به اندازه کافی سریع نیست:"واقعیت این است که ما به اندازه کافی سریع حرکت نمی‌کنیم. نکته ناراحت‌کننده بعدی این است که انگار ما به نوآوری‌های ارتش روسیه در این تهاجم و نوآوری‌های ارتش اوکراین در دفاع احتیاج داشتیم تا درک کنیم ما نه تنها به چنین سلاحی نیاز داریم بلکه باید تا جای ممکن سریع هم به آن دست پیدا کنیم."

همین حالا که شما مشغول مطالعه این مقاله هستید تعداد زیادی از کمپانی‌های خصوصی و کوچک در آمریکا مشغول تولید پهپادهایی مشابه پهپاد شاهد ایرانی یعنی پهپادهای تهاجمی یک طرفه با برد زیاد هستند و احتمالا در آینده‌ای نزدیک آمریکا هم به رقیب نظامی دیرینه‌اش یعنی روسیه در زمینه تولید انبوه پهپادهایی کپی‌شده از روی پهپاد شاهد ایران خواهد پیوست.پهپادهای ایرانی که ساده، ارزان و موثر بودند و تاثیر این پهپاد در نبرد اوکراین انگار به تمام فرماندهان نظامی در دنیا یادآوری کرد هدف تحقیقات نظامی نه ساخت سلاحی گران و پیشرفته و تخیلی بلکه ساخت سلاحی است که در واقعیت جبهه‌های نبرد کارا و موثر باشد.