با ورود یک خودرو برقی وارداتی به بورس کالا که معاملات آن ۱۳ آبان ماه قرار است انجام شود، معادله تنظیم بازار در حوزه واردات را وارد مرحله تازه‌ای کرده است؛ اقدامی که به‌نظر می‌رسد آغاز تغییر سیاست در نحوه عرضه و قیمت‌گذاری خودروهای وارداتی باشد. شورای‌رقابت سال گذشته به‌صراحت اعلام کرد که خودروهای وارداتی به‌دلیل ماهیت رقابتی بازارشان و تنوع مدل‌های عرضه‌شده، از شمول قیمت‌گذاری خارج هستند.

براساس استدلال شورا، تعدد واردکنندگان و وجود برندها و مدل‌های مختلف، امکان شکل‌گیری انحصار را در این بخش از بین برده و به‌همین دلیل نیازی به مداخله مستقیم دولت در تعیین قیمت وجود ندارد. با این حال، وزارت صمت برخلاف این رویکرد، همچنان بر ضرورت مداخله تنظیم‌گرانه خود تاکید دارد و از قیمت‌گذاری خودروهای وارداتی به‌عنوان ابزاری برای «تنظیم بازار» یاد می‌کند. با این حال در در اوایل سال جدید اخباری مبنی بر خروج خودروهای وارداتی از شمول قیمت‌گذاری منتشر شد؛ اما این گمانه‌زنی‌ها با مخالفت ضمنی وزارت صمت مواجه شد و سیاست قیمت‌گذاری همچنان ادامه یافت.

درعین حال، عرضه اخیر یک خودرو برقی وارداتی در بورس کالا نشانه‌ای روشن از آغاز یک مسیر جدید در بازار خودرو تلقی می‌شود. روز گذشته، بورس کالا خبر عرضه این محصول را منتشر کرد؛ اقدامی که به‌صورت ضمنی، خروج خودروهای وارداتی از چارچوب قیمت‌گذاری دولتی را تایید می‌کند.

با این وجود، یک منبع آگاه اعلام کرده که این روند درحال حاضر صرفا شامل خودروهای برقی است و سایر مدل‌های وارداتی همچنان مشمول ضوابط قیمت‌گذاری خواهند بود. او تاکید کرد که عرضه خودروهای برقی در بورس کالا به‌دلیل ماهیت فناورانه و بازار خاص این محصولات آغاز شده و فعلا تعمیمی به سایر خودروهای بنزینی یا هیبریدی ندارد.

پیش‌تر، فروش خودروهای برقی از طریق سامانه‌ای که وزارت صمت راه‌اندازی کرده بود، انجام می‌گرفت و قیمت این محصولات نیز بر اساس فرمول‌های تعیین‌شده از سوی سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان تعیین می‌شد. با این حال، سامانه مذکور در حال حاضر غیرفعال است و به‌نظر می‌رسد عرضه در بورس کالا عملا جایگزین آن شده است.

از نگاه کارشناسان بازار، اگر تعرفه واردات خودرو همان‌طور که پیش‌تر اعلام شده در سطح ۱۰۰ درصد باقی بماند و آیین‌نامه نهایی واردات نیز تا پایان پاییز تعیین‌تکلیف شود، احتمالا مسیر عرضه سایر خودروهای وارداتی نیز به سمت بورس کالا باز خواهد شد. در چنین حالتی، روند خروج تدریجی وارداتی‌ها از شمول قیمت‌گذاری رسمی سرعت خواهد گرفت. به‌عبارتی، بورس کالا می‌تواند به سکوی جدید عرضه و قیمت‌گذاری خودروهای وارداتی تبدیل شود؛ مسیری که از خودروهای برقی آغاز شده و احتمالا به‌زودی دیگر مدل‌های وارداتی را نیز دربر خواهد گرفت.

این درحالی است که طبق اعلام یکی از نمایندگان مجلس، هدف‌گذاری که برای میزان واردات در سال جاری تعیین شده بود، محقق نخواهد شد. طبق اعلام وی هدف واردات ۹۰ هزار دستگاه خودرو در سال تعیین شده است؛ اما با شرایط فعلی، این رقم محقق نخواهد شد و احتمالا تنها حدود ۵۰ هزار دستگاه وارد شود. چراکه از ابتدای سال تاکنون دولت درگیر تدوین و تصویب آیین‌نامه‌ها و تامین منابع ارزی در حوزه واردات خودرو بود.

ریزش قیمت‌ها در بازار آزاد

خودروهای داخلی روز گذشته افت بهای یک تا ۲۵ میلیون‌تومان را تجربه کردند. جایی که شاهین (سانروف و ESP) (۱۴۰۴) با ۲۵ میلیون‌تومان کاهش یک‌میلیارد و ۲۰۰ میلیون‌تومان، نیسان دوگانه آپشنال (دریچه‌برقی) (۱۴۰۴) با ۱۸ میلیون‌تومان کاهش ۹۷۰ میلیون‌تومان، شاهین اتومات (۱۴۰۴) با ۱۳ میلیون‌تومان کاهش یک‌میلیارد و ۲۴۲ میلیون‌تومان، تارا ۶ دنده V۱ پلاس (۱۴۰۴) با ۱۰ میلیون‌تومان کاهش یک‌میلیارد و ۱۳۶ میلیون‌تومان، سورن دوگانه (مخزن کوچک) (دریچه‌سیمی) (۱۴۰۴) با ۹ میلیون‌تومان کاهش یک‌میلیارد و ۳۰ میلیون‌تومان و سهند تیپ S (۱۴۰۴) با ۷ میلیون‌تومان کاهش به ۷۳۰ میلیون‌تومان رسید.

همچنین در میان خودروهای مونتاژی شاهد افت بهای ۱۵ تا ۴۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که لوکانو L۸ (۱۴۰۴) با ۴۰ میلیون‌تومان کاهش ۴ ‌میلیارد و ۷۱۰ میلیون‌تومان، فیدلیتی الیت تیپ یک پنج‌نفره (۱۴۰۴) با ۳۰ میلیون‌تومان کاهش ۲ ‌میلیارد و ۵۲۰ میلیون‌تومان، فیدلیتی الیت تیپ ۲ هفت‌نفره (۱۴۰۴) با ۲۰ میلیون‌تومان کاهش ۲ ‌میلیارد و ۶۲۰ میلیون‌تومان و هایما S۵ پرو (۱۴۰۴) با ۱۵ میلیون‌تومان کاهش ۲ ‌میلیارد و ۷۰ میلیون‌تومان خرید و فروش شدند.

از طرفی در میان خودروهای وارداتی شاهد افت بهای ۱۰۰ و ۵۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که جی‌ای‌سی امپو هیبرید پرو (۲۰۲۴) با ۱۰۰ میلیون‌تومان کاهش ۳ ‌میلیارد و ۵۰۰ میلیون‌تومان، فولکس ID Unix اولترا (۲۰۲۵) با ۱۰۰ میلیون‌تومان کاهش ۶ میلیارد و ۶۰۰ میلیون‌تومان و مزدا CX-۵۰ (۲۰۲۴) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش ۷ میلیارد و ۵۰۰ میلیون‌تومان ارزش‌گذاری شدند.