خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- خدیجه نادری: مرحوم آیت‌الله سیدابوالقاسم نجفی دهکردی را اهالی مطالعه علوم دینی و فقهی به عنوان عالمی در زمره دانشمندان و محققان حوزه دین می‌شناسند و می‌دانند که شاگردان وی افرادی مجاهد و مبارز بودند. در حوزه فقه و فقاهت و اصول و عرفان و حکمت اسلامی، بزرگانی نظیر آیت‌الله جهانگیرخان قشقایی، آیت‌الله مدرس و آیت‌الله بروجردی، آیت‌الله ارباب دهکردی، آیت‌الله نجفی اصفهانی و آیت‌الله آقاجلال بت‌شکن شهید راه مبارزه با رضاشاه در کنار آیت‌الله دهکردی در استان چهارمحال و بختیاری زیست فکری و اجتماعی داشتند. از دیرباز بزرگانی همچون عمان سامانی، دهقان سامانی، میرزا حبیب دستان بِنی، آیت‌الله دهکردی و بزرگان دیگر در دهکرد قدیم یا شهرکرد امروز جایگاه و پایگاه اجتماعی در میان مردم داشتند.

آیت‌الله دهکردی که بود؟

آقا سیدابوالقاسم، فرزند سید محمدابراهیم دهکردی در ماه رجب سال ۱۲۷۲ هجری در شهرکرد دیده به جهان گشود و پدرش در بین مردم این شهر به تقوا و با خدایی و یک سید با صفای ابراهیمی و اهل نماز و روزه مشهور بود. سیدابوالقاسم در دوران نوجوانی و جوانی از محضر بزرگانی همچون آخوند ملامحمدحسن اصفهانی مشهور به کوهی بهره گرفت و در محضر علمای آن روز که از جانب مراجع تقلید به این استان مأموریت تبلیغ می‌یافتند و سفر می‌کردند، درس‌های بزرگی آموخت.

سیدابوالقاسم که از دوران نوجوانی با مشقت و سختیِ مسیر به حوزه علوم آل‌محمد (ص) اصفهان می‌رفت، برای ادامه تحصیل در مدرسه صدر اصفهان ثبت نام کرد و فقه و اصول و ادبیات عرب را در این مدرسه فرا گرفت. وی در حوزه علوم دینی به دنبال کسب علم و معرفت بود و دروس سطح را نزد ابوالمعالی کرباسی، حاج شیخ محمدباقر مسجدشاهی و آقا میرزا محمدحسن نجفی فرا گرفت.

از دیگر استادان آیت‌الله دهکردی می‌توان به میرزا محمدحسن نجفی اشاره کرد که از علما و فقها نامور بود و در یازدهم ربیع الاول ۱۳۱۷ هجری رحلت کرد. حاج شیخ محمدباقر نجفی مسجدشاهی معلم دیگر سیدابوالقاسم دهکردی از علمای بزرگ، عالم به احکام شرعی، کامل در علوم اسلامی و مردی الهی و ربانی و یکی از مبارزان بزرگ در دوران گذشته بود.

آیت الله دهکردی به واسطه علامه میرزا محمدهاشم اصفهانی به شیخ انصاری معرفی شد که امام خمینی (ره) در کتاب اربعین، در خصوص طریق مبارزاتی سیدابوالقاسم دهکردی و همقطارانش در عهد قاجار اشاراتی دارند. علمایی که در اصفهان حضور داشتند در فلسفه نیز سرآمد بودند و از آنان به عنوان علمای مکتب اصفهان یاد کرده‌اند که میرابوالقاسم مدرس خاتون‌آبادی، آقا محمد بیدآبادی و آقا ملاعلی نوری اصفهانی از این جمله بودند که همگی از بزرگان درس فلسفه حکمت صدرا بودند و آیت‌الله دهکردی از محضر شاگردان این بزرگان همچون حاج ملأ اسماعیل در فلسفه نیز آموخته‌هایی داشت.

آیت‌الله دهکردی پس از تحصیل نزد بزرگان و علمای اصفهان به نجف و سامرا عزیمت کرد تا با بزرگان دینی این دو شهر نیز مراوده و همفکری داشته باشد. در سامرا به حوزه درسی میرزای شیرازی راه یافت و در حلقه شاگردان این فقیه بزرگ درآمد. وی سال‌های زیادی از علم، اخلاق و رفتار میرزای شیرازی بهره گرفت تا به مقام اجتهاد رسید که پس دریافت اجتهاد، راهی نجف اشرف شد و در این شهر نیز در محضر بزرگان دینی چون آیت‌الله محدث نوری و شیخ زین‌العابدین حائری مازندرانی شاگردی کرد و بر دانش خود افزود.

آیت‌الله سیدابوالقاسم دهکردی پس از بازگشت از نجف و سامرا در مدرسه صدر اصفهان مشغول تدریس شد و همزمان در مسجد سفره‌چی این شهر نماز جماعت برپا می‌داشت که این مسجد مرکزی برای پاسخگویی به سوالات شرعی مردم شده بود. شهید آیت‌الله سیدحسن مدرس در زمان آیت‌الله دهکردی به شهرکرد سفر کرد و توسط وی به مراجع و علمای دهکردی معرفی شد. آیت‌الله مدرس پس از بازگشت از شهرکرد در خانه‌ای استیجاری در اصفهان سکونت داشت و در این شهر علیه فساد پهلوی افشاگری می‌کرد.

آیت‌الله دهکردی به دعوت حاج آقا نورالله نجفی اصفهانی به عضویت هیئت علمی رسیدگی به امور دینی و نظارت بر اجرای صحیح احکام و مقررات اسلام در اصفهان در آمد و مردم منطقه مرکزی ایران را برای مقابله با استعمار انگلیس و دیگر کشورهای استعمارگر از جمله روسیه، بیدار و هوشیار می‌کرد. وی در نمازهای جماعت نسبت به چپاول ثروت ملی ایران توسط اشغالگران استعمارگر همواره هشدار می‌داد و بر آگاهی مردم می‌افزود. در سال ۱۳۴۶ قمری که علمای اصفهان در اعتراض به رژیم رضاخان پهلوی به قم مهاجرت کردند، آیت‌الله نورالله اصفهانی و آیت‌الله دهکردی در رأس این حرکت ضد استبدادی قرار داشتند و با این حرکت، مردم ایران از نیات شوم رضاخان نیز آگاه شدند.

آیت‌الله دهکردی دیدگاه‌ها، افکار عرفانی و تجربه‌های سلوکی خود را در کتاب ارزشمند «منبرالوسیله» گردآوری کرده و این کتاب مرکب عروج آیت‌الله به سوی پروردگار است؛ حاشیه تفسیر صافی، حاشیه وافی، رساله‌ای در قبض، بشارات السالکین، واردات عینیه، جنت الماوی در اخلاق، حاشیه بر جامع عباسی، ذخیره‌ای در ادعیه و ختومات، رساله در طهارت، رساله عملیه جهت مقلدین، شرح بر شرایع، شرح من لایحضره الفقیه، الفوائد در متفرقات، اللمعات فی شرح دعاء سمات، رساله در مباحث الفاظ، حاشیه بر نخبه حاجی محمدابراهیم کرباسی و نورالابصار فی فضیلة الانتظار از دیگر آثار وی است. آیت‌الله دهکردی در شب ششم شوال سال ۱۳۵۲ هجری قمری در اصفهان به دیدار حق شتافت و پیکر این عالم ربانی و مجتهد زمان با حضور مردم اصفهان و شهرکرد در جوار مقبره زینب بنت موسی بن جعفر (ع) اصفهان به خاک سپرده شد.

حمایت آیت‌الله دهکردی از تولید ملی

جای تأسف دارد شخصیت‌هایی نظیر آیت‌الله دهکردی حتی در میان قشر حوزوی و دانشگاهی مهجور بوده و مقام فقهی و اخلاقی و علمی این شخصیت به‌ویژه باید برای نسل جوان حوزوی و دانشگاهی شناسانده شود؛ با توجه به تأکیدات فراوان مقام معظم رهبری بر مباحث اقتصادی و تولید ملی و فعالیت‌های ویژه و پررنگ آیت‌الله دهکردی در حوزه اقتصادی و اتکا بر تولید ملی و مبارزات فراوان در راستای جلوگیری از وابستگی کشور به بیگانه می‌طلبد که وجوه فعالیت‌های این عالم دینی در ساحت اقتصادی به‌صورت ویژه و خاص مورد توجه قرار گیرد.

بر اساس اسناد موجود، آیت‌الله دهکردی با همراهی ۱۳ نفر از علمای بنام اصفهان بیانیه‌ای را در محکومیت استفاده از کالای خارجی و نیز حمایت از تولید ملی تنظیم و به امضای علمای آن زمان می‌رسانند و به عنوان دستورالعملی خودشان را متعهد دانسته‌اند که دیگر از کالاهای خارجی استفاده نکنند و درواقع با این عمل، مردم را به حمایت از تولیدات داخلی دعوت کرده‌اند.

بیانیه علمای شیعی در محکومیت استفاده از کالاهای خارجی

آنان در بخشی از این بیانیه آورده‌اند: «قبالجات و احکام شرعیه از شنبه به بعد، روی کاغذ ایرانی بدون آهار نوشته شود. کفن اموات اگر غیر از کرباس و پارچه اردستانی یا پارچه دیگر غیرایرانی باشد، متعهد شده‌ایم بر آن میت، ماها نماز نخوانیم. ملبوس مردانه جدید که از این تاریخ به بعد دوخته و پوشیده می‌شود، قرار دادیم هرچه بدلی در ایران یافت می‌شود، لباس خودمان را از آن منسوخ نمائیم و منسوخ غیر ایرانی را نپوشیم».

نکات ظریف درس‌آموزی در زندگی علما و فقهای ما وجود دارد که باید برای جوانان تبیین شود همچنان مه ۷۰ سال عمر با برکت آیت‌الله دهکردی مملو از خدمات دینی، فرهنگی و اجتماعی به مردم عصر خود بوده و چراغ راه نسل امروز است.