دکتر مریم جهانگیر، در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: در طب سنتی ایران، انار از جایگاه بسیار والایی برخوردار است. این میوه با نام علمی Punica granatum به معنی «سیب پردانه»، نماد باروری و زایش محسوب می‌شود، انار از میوه‌های مقدس است که در قرآن کریم نیز به آن اشاره شده و از حدود چهار هزار سال پیش، علاوه بر مصرف خوراکی، در زمینه‌های دارویی، رنگرزی و آیینی کاربرد داشته است.

پزشک و متخصص طب سنتی ایران گفت: انار، میوه‌ بومی ایران است و خاستگاه اصلی آن سرزمین ما به شمار می‌رود. نقش گل انار در سنگ‌نگاره‌های دوره هخامنشی، نشانگر توجه ایرانیان باستان به کشت این میوه ارزشمند است. البته بعدها انار به کشورهای شرقی از جمله هند انتقال یافت و تا چندی پیش، ایران رتبه نخست تولید جهانی را داشت.

جهانگیر تصریح کرد: ایرانیان از گذشته به ارزش ذاتی انار پی برده بودند و آن را تنها یک میوه نمی‌دانستند، بلکه به‌عنوان غذا و دارو از آن استفاده می‌کردند؛ مفهومی که امروز از آن با عنوان «غذاهای عمل‌گرا» یاد می‌شود.

وی افزود: مصرف انار علاوه بر تأمین انرژی، موجب تقویت معده، کبد و طحال، بهبود هضم و افزایش قوای جنسی می‌شود. از دیدگاه طب سنتی، انار شیرین دارای طبعی معتدل مایل به سردی و رطوبت است و هرچه به سمت ترشی برود، سرد و خشک‌تر می‌شود.

جهانگیر با اشاره به تفاوت انواع انار گفت: میان انار ترش، شیرین و ملس تفاوت درمانی وجود دارد. انار ملس برای بیشتر افراد مناسب است، در حالی که انار شیرین برای مزاج‌های سرد و انار ترش برای افراد گرم‌مزاج مفیدتر است. انار ترش به دلیل خاصیت قابض بودن، در بند آوردن اسهال و خونریزی‌ها مؤثر است، اما زیاده‌روی در مصرف آن می‌تواند به دستگاه گوارش آسیب بزند.

انار تقویت کننده قلب و عروق

این متخصص طب سنتی ایرانی در ادامه تصریح کرد: انار از دیدگاه حکمای ایرانی، میوه‌ای جلادهنده و تقویت‌کننده قلب است. امروزه نیز مطالعات متعددی اثرات مثبت آن را بر سلامت قلب و عروق اثبات کرده‌اند.

 وی افزود: ترکیبات پلی‌فنولی انار با اثرات آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی، از تشکیل پلاک‌های عروقی جلوگیری می‌کند. همچنین روغن هسته انار حاوی امگا ۳ است که مانع ابتلا به بیماری‌های قلبی می‌شود.

جهانگیر گفت: انار به دلیل دارا بودن ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌های فراوان، در فصل سرما موجب تقویت سیستم ایمنی می‌شود. مصرف انار ملس در پاکسازی خون و مقابله با آثار آلودگی هوا مؤثر است. انار شیرین نیز در رفع علائم سرماخوردگی و بهبود سرفه نقش دارد.

وی در ادامه با اشاره به  تأثیر انار بر فشار و چربی خون گفت: مطالعات علمی نشان می‌دهد آب انار موجب کاهش فشار خون، تنظیم قند و چربی خون و بهبود عملکرد عروق می‌شود. این خواص به دلیل ترکیبات آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی قوی آن است.

بهترین زمان مصرف انار، یک ساعت پس از غذاست

جهانگیر با تاکید بر زمان مناسب مصرف انار افزود: بهترین زمان مصرف انار، یک ساعت پس از غذاست؛ زیرا موجب تقویت هاضمه می‌شود و از ریفلاکس معده جلوگیری می‌کند اما مصرف انار با معده خالی ممکن است باعث نفخ و یبوست شود.

وی درباره بخش‌های مختلف انار بیان کرد: تمامی قسمت‌های این گیاه از جمله دانه، پوست و برگ، دارای خواص درمانی ویژه هستند. همچنین، رب انار نفاخ نیست و برای معده مفیدتر از آب انار است، پوست انار خاصیت آنتی‌میکروبی دارد و از آن می‌توان برای بهبود زخم‌های دهان و تقویت لثه استفاده کرد.

این متخصص طب سنتی ایرانی اضافه کرد: مصرف جوشانده پوست انار برای درمان آفت دهان، خونریزی پس از کشیدن دندان و حتی هموروئید مفید است. همچنین پیه داخلی انار خاصیت قابض دارد و موجب پالایش معده و روده می‌شود.

وی در خصوص زیاده‌روی در مصرف انار هشدار داد و گفت: هرچند انار میوه‌ای مفید است،اما مصرف زیاد آن می‌تواند باعث سردرد، سستی معده، سرگیجه و در مواردی خونریزی گوارشی شود این عوارض در انار ترش بیشتر وجود دارد، مادران باردار بهتر است از انار ملس استفاده کنند و از مصرف فرآورده‌های حاصل از پوست انار پرهیز کنند.

انار دارای اثرات ضد سرطانی است

جهانگیر اظهار کرد: انار ترش برای بیماران مبتلا به آسم، سرفه یا یبوست مناسب نیست و ممکن است علائم آنان را تشدید کند. این در حالی است که انار شیرین برعکس، تقویت‌کننده قوای جنسی است و در مطالعات جدید نیز خواص آن در بهبود ناباروری و افزایش کیفیت اسپرم ثابت شده است.

وی با اشاره به بومی بودن انار و سازگاری ژنتیکی ایرانیان با این گیاه گفت: ظرفیت بالایی برای تولید فرآورده‌های دارویی از این میوه وجود دارد. در دانشکده‌های طب سنتی، داروهایی بر پایه انار در درمان بیماری‌های گوارشی، قلبی و پوستی توسعه یافته است.

جهانگیر افزود: ترکیبات پلی‌فنولیک انار، اثرات ضدسرطان و ضدالتهاب دارند و امروزه در درمان بیماری‌هایی مانند سرطان پستان، پروستات و پوست مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

وی در پایان بیان کرد: یافته‌های جدید پزشکی با آموزه‌های حکمای طب ایرانی درباره انار هم‌راستا است و نشان می‌دهد که نگاه تلفیقی به طب سنتی و طب مدرن می‌تواند راه‌گشای درمان‌های نوین باشد.