به گزارش خبرنگار مهر، فرهاد پاک‌نیا در نشست استقرار مدیریت مشارکتی در مدیریت آب‌های سطحی و زیرزمینی که در شرکت آب منطقه‌ای اصفهان برگزار شد، تشکیل چنین جلساتی برای تبادل تجربیات را بسیار ارزشمند دانست و اظهار کرد: با مشارکت مردم و تشکیل ۳۹۲ تعاونی آب‌بر از سال ۱۳۸۶، این استان توانسته ۴۰ درصد در مصرف آب صرفه‌جویی کرده و پروژه‌های موفقی مانند گلخانه‌های مرزی جلفا را اجرا کند.

پاک نیا تصریح کرد: ما از شهر اصفهان که در طول تاریخ قلب تپنده کشور بوده و در این مسائل پیشرو است، انتظار داریم تجربیاتش را به اشتراک بگذارد. تبادل تجربیات بهترین گام برای برون‌رفت از بحران آبی است.

وی در ادامه از تجربه دیدار از کشور مالزی گفت و افزود: متوجه شدم که برخی کشورها به دنبال آزمون و خطا نیستند. آن‌ها می‌گفتند ما باید سوار موج اطلاعات شویم، تجربیات را بومی‌سازی کنیم و مشکلات را حل کنیم. ما هم باید از ظرفیت ذی‌نفعان به نحو مطلوب استفاده کنیم و تعادل ایجاد کنیم.

پاک‌نیا ادامه داد: خوشبختانه در آذربایجان شرقی، از سال ۱۳۸۶ تشکل‌های آب‌بر تشکیل دادیم در حالی که هنوز محمل قانونی نداشت. با استفاده از بخشنامه‌ها و اساسنامه‌های وزارت تعاون، این تشکل‌ها را راه‌اندازی کردیم چون سازمان‌های تولیدی دچار پیری سازمانی شده بودند و نمی‌توانستند کارهای جهشی انجام دهند.

مشاور مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی با بیان اینکه تاکنون ۳۹۲ تعاونی آب‌بر در استان تشکیل شده، به چالش‌های منطقه‌ای نیز اشاره کرد و گفت: آذربایجان شرقی در موقعیت خاصی قرار دارد. از یک طرف، پروژه 'داپ' ترکیه با اهداف سیاسی خاص رود ارس را خشک می‌کند. اردوغان گفته بود یک بشکه آب معادل ده بشکه نفت است. این حرف را هفتاد سال پیش هم گفته بودند که 'نفت مال عراق و سوریه است، آب مال ماست.' حتی در مذاکرات پیشنهاد یک بشکه آب در برابر ده بشکه نفت مطرح شد. این پدیده ما را تحت فشار قرار داده و از طرف دیگر، خشکی دریاچه ارومیه باعث مهاجرت، طوفان‌های نمکی و مشکلات دیگر شده است.

پاک‌نیا درباره حکمرانی آب گفت: حکمرانی مطلوب آب چهار پایه دارد که شامل نهاد اجرایی، نهاد مقننه، قوه قضائی و جامعه است؛ اگر این چهار پایه متعادل باشند میز حکمرانی تراز است. اگر یکی از آن‌ها کم باشد، کار لنگ می‌ماند. ما چقدر برای نهاد جامعه ارزش قائل هستیم؟

وی به پروژه‌های مشارکتی اشاره کرد و گفت: ما از سال ۱۳۸۶ کار را شروع کردیم. در فاز اول، از تا ۱۳۹۴ با کمتر از صد میلیارد تومان بودجه دولتی، شبکه آبیاری و زهکشی را اجرا کردیم. با مشارکت کشاورزان، حدود ۴۰ درصد در مصرف آب صرفه‌جویی شد. کشاورزان زمین‌هایشان را برای چهار سال به کارگزاران اجاره دادند و معادل یک تن گندم اجاره گرفتند. خودشان هم کار کردند، ارزش آب و نگهداری شبکه را یاد گرفتند و به جای مطالبه‌گری، همکار ما شدند. این مدل در بیش از ۱۰ هزار هکتار اجرا شده و حتی در نقطه صفر مرزی جلفا، گلخانه‌هایی با تولید میوه‌های استوایی مثل موز و انبه راه‌اندازی کردیم. این پروژه‌ها ۴۵۰۰ شغل مستقیم ایجاد کرده و روزانه تا ۳۰ تن محصول صادر می‌کنیم.

وی افزود: این مدل با همکاری کارگزاران و تعاونی‌ها به عنوان کارفرمایان اجرایی، توسط بخش خصوصی ادامه دارد. در یک پروژه، ۱۶۸۰ هکتار زمین که فقط ۶۰۰-۷۰۰ کیلو گندم تولید می‌کرد، حالا با صرفه‌جویی ۴۰ درصدی در آب، ۴۵ تا ۵۰ تن سیب‌زمینی تولید می‌کند. این حرکت در همه پروژه‌های ما نهادینه شده است. در نقطه صفر مرزی، با توسعه گلخانه‌ها و افزایش سطح سبزینگی، جلوی پروژه‌های زیان‌بار ترکیه را گرفتیم.

پاک‌نیا گفت: بحران آب از سال ۲۰۲۵ تا ۲۰۷۰ ادامه دارد. ما در نوک پیکان این بحران هستیم. نمی‌توانیم بی‌تفاوت باشیم. باید نگرش‌مان را تغییر دهیم و از ظرفیت‌های اجتماعی استفاده کنیم. دریاچه ارومیه در سال ۱۳۹۴ خشک شد و حالا آثار آن را می‌بینیم.

وی خاطرنشان کرد: نباید اشتباهات ما در استان شما تکرار شود. چاه‌های غیرمجاز و برداشت بی‌رویه آب، صدها دریاچه ارومیه دیگر را در آبخوان‌ها خشک کرده است. تولید یک کیلو پیاز ۳۰۰ لیتر آب می‌خواهد. باید فرهنگ‌سازی کنیم و با همکاری شما، تجربیات را به اشتراک بگذاریم تا آب را حفظ کنیم.