به گزارش سلامت نیوز به نقل از verywellhealth، کم‌خونی می‌تواند باعث التهاب، درد، ورم و صاف شدن سطح زبان شود؛ وضعیتی که به آن «زبان کم‌خونی» یا گلسیت آتروفیک گفته می‌شود. علت آن کاهش اکسیژن و مواد مغذی رسانده‌شده به بافت زبان است.

علائم و نشانه‌های گلسیت آتروفیک

ممکن است این تغییرات به‌تدریج یا ناگهانی ظاهر شوند:

• تغییر یا کاهش حس چشایی

• ورم خفیف زبان

• صاف و براق شدن سطح زبان

• درد هنگام حرف زدن یا قورت دادن

• مشکل در جویدن و بلع

ظاهر زبان در کم‌خونی گلسیت آتروفیک

در معاینه زبان می‌توان موارد زیر را دید:

• سطح صاف و براق

• رنگ قرمزتر از معمول

• کمی متورم

• دردناک هنگام لمس

• کاهش پاپیلا (پرزهای چشایی)

علل اصلی گلسیت آتروفیک

کم‌خونی معمولاً ناشی از کمبود مواد مغذی است و می‌تواند باعث آتروفی سلولی در زبان شود. مهم‌ترین دلایل:

• کم‌خونی فقر آهن

• کمبود ویتامین B12 یا فولات

• کم‌خونی پرنیشیوز (اختلال در جذب B12)

• سوءتغذیه

• خونریزی طولانی‌مدت

• بیماری‌های مزمن و سرطان

• داروهایی که کم‌خونی ایجاد می‌کنند

گلسیت آتروفیک چطور ایجاد می‌شود؟

زبان دائماً سلول‌های سطحی خود را بازسازی می‌کند. اگر به دلیل کمبود اکسیژن یا مواد مغذی این ترمیم مختل شود باعث بروز موارد زیر می شود:

• التهاب
• ورم
• نازک شدن و صاف شدن بافت

تغییرات دیگر روی زبان

افراد مبتلا به کم‌خونی ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:

• سفید شدن زبان (به دلیل عفونت قارچی)

• زخم‌ها و ضایعات

• تغییر رنگ ناشی از آسیب یا پیکا (میل به خوردن چیزهای غیرخوراکی)

تشخیص گلسیت آتروفیک

پزشک با:

• معاینه دهانی

• بررسی علائم

• آزمایش خون

علت و نوع کم‌خونی را مشخص می‌کند. گاهی آزمایش‌های تکمیلی مانند سی‌تی‌اسکن، کولونوسکوپی یا نمونه‌برداری مغز استخوان لازم است.

درمان گلسیت آتروفیک

برای بهبود درد و التهاب زبان ممکن است توصیه شود:

• مسکن‌های خوراکی

• رژیم غذایی نرم

• درمان عفونت دهانی (در صورت وجود)

درمان اصلی بر رفع کم‌خونی است:

• مکمل آهن

• مکمل ویتامین B12 و فولات

• مکمل‌های B2، B3، B6، روی و ویتامین E

• تزریق خون در موارد شدید

• درمان خونریزی‌های مزمن

• کنترل بیماری زمینه‌ای

مکمل‌ها فقط در صورت کمبود مؤثرند.

طول درمان گلسیت آتروفیک

معمولاً چند هفته تا چند ماه طول می‌کشد تا بافت زبان ترمیم شود و ظاهر طبیعی برگردد.اگر پس از یک ماه بهبودی دیده نشد، نیاز به بررسی علت‌های دیگر است.

چه چیزهایی را کمتر بخوریم؟

برخی غذاها جذب آهن و B12 را مختل می‌کنند، از جمله:

• غذاهای بسیار پرفیبر

• غذاهای غنی از ویتامین A

• غذاهای غنی از ویتامین C (مانند مرکبات)

بهتر است مصرف این موارد با فاصله از مکمل‌ها باشد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر موارد زیر را تجربه کردید حتماً به پزشک مراجعه کنید:

• درد دهانی دارید

• مشکل در بلع یا حرف زدن دارید

• علائم بیشتر از چند روز طول کشید