علی نجفی‌فر در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: تنوع گونه‌ای گیاهان چوبی در ارتباط با عوامل فیزیوگرافی در اکوسیستم‌های جنگلی زاگرس میانی، از کارکردهای اکولوژیکی و تنوع زیستی نسبتاً بالایی برخوردار است، اما متأسفانه تاکنون مطالعات اندکی در این زمینه انجام شده است.

وی خاطرنشان کرد: بررسی نقش عوامل فیزیوگرافی در تنوع و غنای گونه‌ای این اکوسیستم‌ها اهمیت زیادی دارد در این پژوهش، مهم‌ترین شاخص‌های تنوع و غنای گونه‌های چوبی در ارتباط با سه عامل فیزیوگرافی شامل شیب، جهت و ارتفاع از سطح دریا مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

این استاد دانشگاه توضیح داد: در این راستا، مشخصه‌های اکولوژیکی منطقه مطالعاتی در ۱۰۷ قطعه نمونه دایره‌ای شکل به مساحت ۵۰۰ متر مربع بررسی شد. نمونه‌برداری در چهار منطقه مختلف با دامنه ارتفاعی ۲۴۰۰ تا ۸۰۰ متر از سطح دریا و در هر منطقه در سه لاین موازی عمود بر جهت شیب انجام گرفت.

وی تشریح کرد: فاصله عمودی قطعات نمونه در جهت شیب برابر با ۱۰۰ متر از سطح دریا بود و فاصله مسیرهای نمونه‌برداری بسته به شرایط محیطی بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ متر متغیر بود. نقشه موقعیت استقرار قطعات نمونه با استفاده از GIS تهیه و با GPS مکان‌یابی شد.

نجفی‌فر ادامه داد: داده‌های آماری با نرم‌افزارهای Excel و SPSS توصیف و تحلیل شدند نتایج تحقیق نشان داد که اختلاف طبقات مختلف هر سه عامل فیزیوگرافی از نظر آماری معنادار است.

این پژوهشگر تأکید کرد: نتایج آزمون دانکن در خصوص عامل ارتفاع نشان داد که به‌جز شاخص تنوع سیمپسون، اختلاف کلاس ارتفاعی تحتانی (۱۳۰۰ تا ۸۰۰ متر) نسبت به کلاس فوقانی (بیش از ۱۸۰۰ متر) از نظر آماری معنادار است همچنین در سایر شاخص‌ها، اختلاف کلاس میانی نیز نسبت به کلاس فوقانی معنادار بود.

رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام گفت: مقادیر شاخص‌های تنوع و غنای گونه‌ای در ارتفاعات بالاتر بیشتر است، نتایج آزمون دانکن در رابطه با جهت جغرافیایی دامنه نیز نشان داد که میانگین شاخص‌ها در جبهه‌های شمالی بیشتر از جبهه‌های جنوبی و مناطق فاقد جهت است.

نجفی‌فر یادآور شد: نتایج آزمون در خصوص درصد شیب نشان داد که در شاخص‌های تنوع شانون و سیمپسون، طبقه شیب اول (کمتر از ۱۰ درصد) نسبت به طبقه سوم (۳۰ تا ۶۰ درصد) و چهارم (بیش از ۶۰ درصد) از نظر آماری معنادار است همچنین طبقه دوم (۱۰ تا ۳۰ درصد) نسبت به طبقه چهارم نیز تفاوت معناداری دارد.

وی تصریح کرد: شاخص‌های غنای گونه‌ای در اراضی کم‌شیب نسبت به مناطق با شیب بیش از ۳۰ درصد افزایش معناداری نشان می‌دهند. بنابراین، تنوع گونه‌ای در مناطق کم‌شیب بیشتر و غنای گونه‌ای در مناطق پرشیب بالاتر است.

رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام اضافه کرد: علت این پدیده را می‌توان به وضعیت خاص درصد حضور و تراکم تاج‌پوشش گونه‌های چوبی در شیب‌های مختلف نسبت داد در عرصه‌های کم‌شیب، تراکم تاج‌پوشش کمتر اما درصد حضور گونه‌ها بیشتر است، این امر می‌تواند دلیل کاهش شاخص‌های تنوع و افزایش شاخص‌های غنا در مناطق کم‌شیب باشد.

انتهای پیام