به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران ، نویسنده کتابش را اینطور پیشکش کرده است: «یادداشت‌های پیشه‌وری که همیشه دوست داشته در وظیفه روزمره‌اش تعمق کند، دفترچه کارآموزی که سال‌ها با خط‌کش و تراز سروکار داشته اما خودش را ریاضیدان نمی‌داند.»

کتاب «پیشه مورخ» (The Historian’s Craft) نوشته مارک بلوخ اثری کلاسیک و تأثیرگذار در عرصه تاریخ‌نگاری و شناخت روش‌های پژوهش تاریخی است. بلوخ، مورخ برجسته فرانسوی و از بنیان‌گذاران تاریخ اجتماعی Annales (شفاهی)، این کتاب را در دوران اشغال فرانسه نگاشت و آن را نوعی وصیت‌نامه فکری خود به عنوان یک مورخ می‌دانست. ‌

تاریخ چه فایده‌ای دارد؟

پرسش محوری کتاب این است: «تاریخ چه فایده‌ای دارد؟» بلوخ با این پرسش، به ارزش و معنای تاریخ و روش‌های کار مورخان می‌پردازد. او تاریخ را فراتر از ثبت وقایع و حقایق گذشته می‌داند و تأکید می‌کند که تاریخ ابزاری برای فهم انسان و تحولات اجتماعی در گذر زمان است. مباحث مهم کتاب شامل بررسی ماهیت زمان در تاریخ، ضرورت درک بستر تاریخی، نقد منابع، روش تحقیق تاریخی، اهمیت مشاهده و تحلیل، و همچنین پرهیز از تعصب و ساده‌سازی‌های نابجاست. بلوخ بر شک سازنده، نقد منابع و توجه به صحت و اعتبار داده‌های تاریخی تأکید دارد و وظیفه مورخ را تفسیر شواهد و ساختن تصویری چندبُعدی از رویدادها می‌داند. ‌

او مورخ را به کارآگاهی تشبیه می‌کند که باید با دقت، شواهد را جمع‌آوری و تفسیر کند و از ساده‌انگاری پرهیز نماید. او بر اهمیت نگاه میان‌رشته‌ای و تعامل تاریخ با دانش‌های دیگر چون جامعه‌شناسی، انسان‌شناسی و اقتصاد تأکید دارد که از نشانه‌های مکتب او است. بلوخ دستیابی به عینیت کامل را ناممکن اما تلاش برای بی‌طرفی و نقد پیشداوری‌های ذهنی را لازمه پژوهش تاریخی می‌داند. ‌

نویسنده و کتاب نیمه تمامش

مارک لئوپولد بنجامین بلوخ، تاریخ‌دان برجسته فرانسوی، در ۶ ژوئیه ۱۸۸۶ به دنیا آمد. بلوخ در زمینه تاریخ قرون وسطی تخصص داشت و آثار ارزشمندی درباره فرانسه قرون وسطی منتشر کرد. او در دانشگاه‌های استراسبورگ، پاریس و مونپلیه به عنوان استاد فعالیت می‌کرد و نقش مهمی در توسعه مطالعات تاریخی ایفا نمود.

سرانجام مارک بلوخ، مورخ یهودی-فرانسوی، در ۱۶ ژوئن ۱۹۴۴ به دست نیروهای نازی در نزدیکی لئون تیرباران شد. او که پیش‌تر به خاطر سیاست‌های تبعیض‌آمیز از دانشگاه اخراج شده بود، به دلیل تشکیل گروه مقاومت علیه نازی‌ها و مبارزه دستگیر شد، نه به خاطر تبار یهودی‌اش.

بلوخ به عنوان پروفسور تاریخ در دانشگاه استراسبورگ و یکی از مهم‌ترین چهره‌های تاریخ‌نگاری مدرن شناخته می‌شود که با وجود یهودی بودن، یک وطن‌پرست فرانسوی است که به ایدئولوژی‌های چپ زمانه‌اش گرایشی نداشت. «پیشه مورخ» یکی از متون مرجع در روش‌شناسی تاریخ و بازاندیشی جایگاه تاریخ در جامعه مدرن است و همچنان برای نسل‌های جدید پژوهشگران، اثری الهام‌بخش و خواندنی باقی مانده است. این کتاب چالش برانگیز نیمه‌کاره مانده است و نویسنده فرصت نیافت آن را به اتمام برساند، اما همین شکل نیمه‌تمام نیز، تأملات و آموزه‌های بنیادینی را برای خواننده ارائه می‌کند و او را به فکر وامی‌دارد. ‌

این کتاب با ترجمه مجید صادق‌زاده حمایتی در ۲۰۳ صفحه و با قیمت ۲۲۰ هزار تومان از سوی نشر ثالث به چاپ رسیده است.