۸۰ درصد قربانیان آتشسوزی در ساوه از خفگی جان میدهند، نه سوختگی
اقتصاد ایران: ایسنا/مرکزی رئیس سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری ساوه گفت: آمارها نشان میدهد که بیش از ۸۰ درصد مرگومیرهای ناشی از آتشسوزی در ساوه به دلیل خفگی ناشی از دود است، نه سوختگی. این موضوع بهویژه در آپارتمانها و مجتمعهای مسکونی که فاقد دربهای ضدحریق و دودبند هستند، شدت بیشتری دارد.
آتشپاد دوم محمدرضا برزگر در گفتوگو با ایسنا در تشریح وضعیت این سازمان، گفت: سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری ساوه با مشکلات متعددی از جمله کمبود شدید نیروی انسانی و زیرساختهای ناکافی مواجه است. این مسائل، توانایی این سازمان را در پاسخگویی به حوادث شهری و صنعتی محدود کرده و نیاز به اقدامات فوری برای بهبود وضعیت را بیش از پیش نمایان میسازد.
فاصله با استانداردها
وی افزود: بر اساس استانداردهای جهانی، هر عملیات اطفای حریق در ساختمانهای سهطبقه نیازمند تیمی متشکل از ۱۵ آتشنشان است. با این حال، ایستگاههای آتشنشانی ساوه در حال حاضر تنها چهار نفر در هر شیفت دارند که این تعداد به طور قابلتوجهی کمتر از استانداردهای لازم است. این کمبود نیروی انسانی نهتنها در ساوه، بلکه در سراسر کشور بهعنوان یک معضل فراگیر شناخته میشود.
برزگر بیان کرد: به منظور رفع این مشکل، سازمان آتشنشانی ساوه درخواست جذب ۱۹ نیروی جدید را ارائه کرده که تاکنون استخدام ۱۵ نفر از آنها محقق شده است. با این وجود، این تعداد همچنان برای پوشش کامل نیازهای عملیاتی شهر کافی نیست، بهویژه در شرایط بحرانی که چندین حادثه بهصورت همزمان رخ میدهد.
محدودیتهای استخدام و الزام آموزش تخصصی/ نیاز به نردبان متناسب با شهر
وی در ادامه گفت: یکی از چالشهای اساسی آتشنشانی ساوه، محدودیت در جذب نیروهای شرکتی، قراردادی یا پیمانکاری است. بر اساس مقررات، تمامی آتشنشانان باید بهصورت رسمی استخدام شوند و فرآیند استخدام آنها شامل گذراندن دورههای آموزشی تخصصی، آزمونهای ورزشی و تئوری و عبور از فیلترهای متعدد است. این فرآیند زمانبر و پیچیده، تضمین میکند که تنها افراد واجد شرایط و ماهر بهعنوان آتشنشان مشغول به کار شوند، اما در عین حال، سرعت جذب نیرو را کاهش داده و پاسخگویی به نیازهای فوری را دشوار میکند.
این مسئول مدیریت شهری، در ادامه با بیان اینکه تجهیزات آتشنشانی ساوه با استانداردهای جهانی فاصله زیادی دارد و بسیاری از آنها فرسوده هستند، افزود: اگرچه در سالهای اخیر تلاشهایی برای بهبود وضعیت تجهیزات انجام و نردبان ۵۶ متری برای شهر خریداری شده است، این نردبان تنها برای هفت درصد از مناطق شهری قابل استفاده است. دلیل اصلی این محدودیت، معابر باریک شهر (کمتر از ۲۰ متر) و تراکم بالای ساختمانهای پنجطبقه است که امکان تردد و عملیات این نردبان را در مناطقی مانند خیابانهای طالقانی، فردوسی، مطهری و محدوده شهدا تا آزادی محدود میکند.
وی تاکید کرد: خرید نردبان ۳۲ متری برای پاسخگویی به نیازهای عملیاتی شهر ضروری است. این نردبان میتواند در معابر باریک و کوچههای پرتراکم شهر که بخش قابلتوجهی از مناطق مسکونی را تشکیل میدهند، بهکار گرفته شود. از مسئولان درخواست می شود با حمایت مالی و لجستیکی، این نیاز حیاتی را برآورده کنند. نردبان ۵۶ متری فعلی در مناطقی مانند شهرک علوی با معابر باز عملکرد مناسبی دارد، اما در کوچههای تنگ و پرمانع، به دلیل وجود تیرهای برق و محدودیتهای جغرافیایی، عملاً غیرقابل استفاده است.
سامانه هوشمند، گامی به سوی شهر ایمن
برزگر یکی از ابتکارات نوین سازمان آتشنشانی ساوه را توسعه سامانه هوشمند برای مدیریت حوادث اعلام و اظهار کرد: این سامانه که تا یکی دو ماه آینده به بهرهبرداری میرسد، امکان دریافت لوکیشن دقیق حوادث از سوی شهروندان را فراهم میکند. با استفاده از مانیتورینگ مرکزی و اتصال به دوربینهای شهری، این سامانه به رانندگان آتشنشانی کمک میکند تا سریعتر به محل حادثه برسند و ترافیک شهری را مدیریت کنند. این فناوری، نویدبخش کاهش زمان پاسخگویی و افزایش کارایی عملیات اطفای حریق و امداد و نجات است. با این حال، فناوریهای پیشرفتهتر مانند پهبادها و رباتهای آتشنشان به دلیل نبود استانداردهای ساختمانی در ایران هنوز به مرحله عملیاتی نرسیدهاند.
وی تصریح کرد: پروژه هوشمندسازی مرکز پیام سازمان آتشنشانی ساوه، به عنوان یکی از بزرگترین طرحهای تخصصی شهرداری، در مراحل فنی نهایی قرار دارد و مزایایی مانند افزایش سرعت خدماترسانی، نقطهیابی دقیق حوادث و بهبود ارتباطات عملیاتی را به همراه خواهد داشت. این مرکز اولین مرکز هوشمند آتشنشانی در استان مرکزی است.
وضعیت نامناسب امکانات آتشنشانی در شهرکهای صنعتی
برزگر در ادامه گفت: شهرکهای صنعتی ساوه، شامل احمدآباد، غرقآباد و مامونیه، از نظر ایمنی و امکانات آتشنشانی در وضعیت نامناسبی قرار دارند. اگرچه یک ایستگاه آتشنشانی جدید به این شهرکها اضافه شده، اما کمبود تجهیزات و نیروی انسانی همچنان مانع از پاسخگویی مؤثر به حوادث صنعتی است. تقویت زیرساختهای آتشنشانی در این مناطق، بهویژه با توجه به رشد روزافزون صنایع، از اولویتهای اصلی سازمان آتشنشانی ساوه است.
ساختمانهای ناایمن و خطر خفگی در آتشسوزیها
وی در ادامه گفت: از سال ۱۳۹۷، نظارت بر ایمنی ساختمانها در ساوه آغاز و پیشرفتهایی در این زمینه حاصل شده است. با این حال، ساختمانهای ساختهشده پیش از این تاریخ همچنان ناایمن هستند. وجود متریالهای قابل اشتعال مانند کابینتهای چوبی، فرشها و سقفهای کاذب، خطر آتشسوزی را افزایش میدهند.
وی افزود: آتشنشانی به مالکان و ساکنان توصیه میکند که با نصب سیستمهای اعلام و اطفاء حریق، مانند دتکتورهای دود و اسپرینکلرها، ایمنی منازل خود را افزایش دهند. همچنین، مشاوره با کارشناسان آتشنشانی برای ایمنسازی آپارتمانها و مجتمعهای مسکونی ضروری است. مالکان ساختمانهای قدیمیتر از ۱۰ تا ۱۵ سال، باید بازنگری ایمنی انجام دهند تا از بروز حوادث جلوگیری شود.
مراکز تجاری در معرض خطر/ بازار سنتی، یکی از پرخطرترین نقاط شهر
وی گفت: مراکز تجاری ساوه، از جمله پاساژهای امامی و رضا و بازار سنتی، از نظر ایمنی در شرایط بحرانی قرار دارند. کمبود کپسولهای اطفاء حریق، نبود سیستمهای تهویه مناسب و انبارهای ناایمن در این مناطق، خطر آتشسوزی را به شدت افزایش داده است.
برزگر افزود: در بازار سنتی ساوه، که روزانه میزبان هزاران نفر است، خطر ریزش سقف در اثر بارندگیهای شدید وجود دارد که میتواند به فاجعهای انسانی منجر شود. آتشنشانی تأکید دارد که ایمنسازی این مناطق، از جمله نصب کپسولهای اطفای حریق، لولهکشی خشک و سیستمهای تهویه، باید در اولویت قرار گیرد.
رئیس سازمان آتشنشانی گفت: حریق در بازار ساوه میتواند از سه طریق تشعشعی (انتقال شعله به اشیاء مجاور)، جابجایی (انتقال مواد مشتعل توسط باد) و هدایتی (انتقال حرارت به اجسام متصل) گسترش یابد. چسبیدگی مغازهها و وجود انبارهای ناایمن، این بازار را به یکی از پرخطرترین نقاط شهر تبدیل کرده است. آتشنشانی پیشنهاد میدهد که مالکان با نصب تجهیزات ایمنی و بهبود تهویه، خطر حریق را کاهش دهند. همچنین، ایجاد مسیرهای خروج اضطراری و انجام مانورهای تخلیه میتواند از بروز فجایعی مشابه حادثه پلاسکو جلوگیری کند.
۶۵ نیروی عملیاتی، پاسخگوی نیاز ساوه نیست
وی افزود: اگرچه آتشنشانی ساوه در زمینه اطفاء حریق آمادگی نسبی دارد، اما در حوزه امداد و نجات با کمبود نیروی انسانی مواجه است. همکاری با هلال احمر به دلیل وابستگی این سازمان به نیروهای داوطلب، در زمان طلایی بحران، کافی نیست. با تنها ۶۵ نیروی عملیاتی که در چهار ایستگاه فعال، در شیفتهای ۲۴ و ۴۸ ساعته مشغول به کار هستند، آتشنشانی ساوه قادر به پاسخگویی به حجم بالای عملیاتهای شهری، بهویژه در شرایط بحرانی، نیست. البته سازمان در حال جذب نیروهای جدید برای تقویت توان عملیاتی خود است.
وی در ادامه گفت: حوادث شهری در ساوه به ترتیب شامل حبس در آسانسور، آتشسوزیهای برقی و تصادفات است. قطعی برق و عدم سرویس بهموقع آسانسورها، اصلیترین دلایل حبس در آسانسور هستند. آتشنشانی بر آموزش شهروندان، بهویژه مدیران ساختمانها، تأکید دارد. سمینارهای آموزشی برای مدیران برگزار شده، اما استقبال از آنها کافی نبوده است. با توجه به افزایش آپارتماننشینی(حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد جمعیت شهر)، آموزش شهروندی در زمینه ایمنی ضروری است.
وی افزود: آتشنشانی ساوه فاقد آزمایشگاه تخصصی برای علتیابی حریق است و این موضوع به کارشناسان رسمی دادگستری یا شرکتهای بیمه ارجاع داده میشود که پیچیدگیهای حقوقی و کمبود نیروی متخصص، این فرآیند را دشوار کرده است.
وی تصریح کرد: آتشنشانی ساوه از شهروندان میخواهد که با سامانه ۱۲۵ همکاری کنند و در صورت مشاهده دود یا جرقه، فوراً اطلاع دهند. نصب کپسولهای اطفاء حریق، دتکتورهای دود و سیستمهای اسپرینکلر در منازل، مراکز تجاری و آموزشی ضروری است. اصناف مختلف، از جمله مکانیکیها، رستورانها و آرایشگاهها، باید ایمنی محل کار خود را تقویت کنند و از مشاوره آتشنشانی بهرهمند شوند.
راهاندازی دو ایستگاه جدید
به گفته برزگر، سازمان آتشنشانی ساوه در حال حاضر دارای شش ایستگاه است که چهار ایستگاه بهصورت فعال خدماترسانی میکنند. دو ایستگاه دیگر با جذب نیروهای عملیاتی جدید بهزودی راهاندازی خواهند شد. این ایستگاهها با هدف پوشش کامل مناطق شهری و پاسخگویی سریع به حوادث طراحی شدهاند.
رئیس سازمان آتشنشانی ساوه با بیان اینکه ناوگان خودرویی این سازمان شامل هشت خودرو سبک، شش خودرو نیمهسنگین، ۹ خودرو سنگین، یک نردبان ۵۶ متری، پنج خودرو مزدا و هفت موتورسیکلت عملیاتی است، افزود: این ناوگان برای انجام مأموریتهای متنوع از جمله اطفای حریق، امداد و نجات و عملیات در معابر باریک طراحی شده است.
برزگر به اقدامات اخیر سازمان اشاره کرد و گفت: خرید نردبان ۵۶ متری برای اطفای حریق و امداد و نجات در ساختمانهای بلندمرتبه، خرید دو دستگاه خودرو دوو فوماتیک، تهیه موتورسیکلت مجهز به واترمیست برای معابر باریک و بازار ساوه و خرید یک خودرو سبک امداد و نجات از جمله اقدامات انجامشده است. این تجهیزات به بهبود توان عملیاتی سازمان کمک کردهاند.
رئیس آتشنشانی ساوه از بازسازی ایستگاه شماره ۳ در بلوار سید جمالالدین اسدآبادی، ساخت اتاق کنترل و فرماندهی مجهز به سیستمهای هوشمند و جذب نیروهای جدید برای ارتقای خدمات خبر داد و گفت: این اقدامات در راستای بهبود زیرساختها و پاسخگویی بهتر به نیازهای شهر انجام میشود.
نظارت بر ایمنی ساختمانها
برزگر تصریح کرد: از هفتم مهر ۱۴۰۳ تاکنون، ۱۵۵ پروانه ساخت برای ساختمانهای بالای چهار طبقه صادر شده و ۱۴۷ مورد پایان کار برای این ساختمانها دریافت شده است. همچنین، ۱۵۴۱ مورد بازدید و پایش ایمنی از مدارس، خوابگاههای دانشجویی، ارگانهای دولتی، مراکز درمانی، مراکز تحت نظر بهزیستی، اصناف، پاساژها و ساختمانهای بلندمرتبه انجام شده است. در ایام محرم و مراسم اعتکاف نیز، ۱۸۴ مورد بازدید از مساجد، تکایا و ایستگاههای صلواتی صورت گرفته است.
برزگر با تأکید بر اهمیت آموزش، اظهار کرد: آموزشهای شهروندی برای ۹ هزار و۷۵۰ نفر به مدت ۱۹ هزار و ۵۰۰ نفر ساعت در مدارس، ادارات، شرکتها و مجتمعهای مسکونی برگزار شده است. همچنین، برای اولین بار در ساوه، گروهی از آتشنشانان داوطلب(اعم از آقایان و بانوان) جذب شده و پس از آموزش، گواهینامه پایان دوره دریافت کردهاند. برگزاری سمینار مدیران ساختمانهای بلندمرتبه نیز برای اولین بار در سطح کشور توسط این سازمان انجام شده است.
هدف نهایی، شهری ایمن و تابآور
رئیس سازمان آتشنشانی ساوه هدف نهایی این سازمان را ایجاد شهری ایمن، تابآور و آگاه از خطرات دانست و تأکید کرد: با تکیه بر پاسخ سریع، آموزش مؤثر و توسعه زیرساختهای ایمنی، حفظ جان و مال مردم و میراث فرهنگی شهر در اولویت قرار دارد.
برزگر بر ضرورت تقویت نیروی انسانی، بهروزرسانی تجهیزات و افزایش آگاهی شهروندان تأکید و اظهار کرد: توسعه سامانههای هوشمند، ایمنسازی ساختمانها و آموزش عمومی از مهمترین برنامههای این سازمان برای تحقق شهری ایمن است و همکاری شهروندان و حمایت مسئولین میتواند نقش کلیدی در دستیابی به این اهداف ایفا کند.
انتهای پیام