خبرگزاری مهر،گروه بین الملل،الناز رحمت نژاد: طرح پیشنهادی ۲۰ بندی رئیس جمهور آمریکا برای خاتمه جنگ غزه بعد از دیدار دونالد ترامپ با نخست وزیر رژیم صهیونیستی در کاخ سفید رونمایی شد. در این طرح مطرح شده است که رژیم اشغالگر قدس، غزه را اشغال نخواهد کرد. وزرای امور خارجه ۸ کشور عربی و اسلامی از جمله ترکیه، اردن، قطر، امارات، اندونزی، پاکستان، عربستان و مصر که در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک با دونالد ترامپ دیدار کرده بودند، بیانیه مشترکی در واکنش به اعلام طرح ۲۰ ماده ای ترامپ که مدعی پایان دادن به جنگ غزه است، صادر کردند.

وزرای امور خارجه این کشورها بر آمادگی برای همکاری با آمریکا و طرف‌های مربوطه جهت نهایی کردن و اجرای توافق، تضمین صلح امنیت و ثبات برای مردم منطقه تاکید کردند. ادعای این ۸ کشور عربی و اسلامی در استقبال از طرح دونالد ترامپ برای آتش بس در غزه در شرایطی مطرح می شود که این طرح غیر از تضمین‌ها و ضرب الاجل‌های مربوط به آزادی اسرای صهیونیست و خلع سلاح مقاومت و نابودی تونل های آنها، هیچ راهکار مشخص و برنامه زمانی واضحی برای بازسازی غزه و آزادی اسرای فلسطینی و ورود کمک‌های انسانی به این منطقه را ارائه نکرده است.

جنبش حماس برخی از بخش‌های کلیدی طرح ترامپ، مانند پایان جنگ، آزادی اسرای صهیونیستی و بازداشت‌شدگان فلسطینی را پذیرفت اما درخواست توضیح و اصلاح چند بند مبهم مانند عقب‌نشینی اسرائیل از غزه و خلع سلاح حماس را مطرح کرد. همچنین حماس اعلام کرد که آماده است تا از طریق میانجی‌گران برای بحث در مورد جزئیات بیشتر، مذاکرات فوری را آغاز کند.

در همین راستا با ناصر ابوشریف نماینده جنبش جهاد اسلامی فلسطین در ایران به گفت‌وگو پرداختیم که مشروح آن را در ادامه می خوانید؛

پاسخ حماس به «طرح ۲۰ ماده‌ای ترامپ برای غزه» را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

پاسخ حماس به طرح ترامپ برای غزه «پذیرش مشروط جزئی» است. حماس همراهی خود با آتش‌بس فوری، تبادل کامل اسرای صهیونیستی و اسرای فلسطینی، گسترش ورود کمک‌های انسانی به غزه و واگذاری اداره اجرایی غزه به یک دولت تکنوکرات فلسطینی با پشتوانه منطقه‌ای را اعلام کرد. در عوض، حماس بر ۲ موضع قرمز پافشاری کرده است؛ خروج کامل نیروهای صهیونیستی(نه خروج مرحله‌ای) و عدم تعهد به خلع سلاح مقاومت به‌عنوان پیش‌شرط.

دقیقاً کدام بندهای طرح ترامپ با پاسخ مثبت و کدام بندها با پاسخ منفی حماس روبه‌رو شد؟

بندهای آتش‌بس فوری و کاهش عملیات میدانی، تبادل جامع یعنی بازگرداندن همه اسرای صهیونیستی (زنده و اجساد) در برابر آزادیِ گسترده زندانیان فلسطینی که در متن پیشنهادی آمریکا به عنوان یک شاخص عملیاتی مطرح است، پذیرفته شد. همچنین مهلت ۷۲ ساعته برای بازگرداندن همه اسرای صهیونیستی پس از اعلام رسمی پذیرش از سوی ارتش اشغالگر، باز شدن کریدورهای کمک‌رسانی و ورود انبوه کمک‌ها به غزه، آغاز حکمرانی انتقالی به معنی سپردن اداره روزمره غزه به تکنوکرات‌های فلسطینی با پاسخ مثبت حماس مواجه شد.

خلع سلاح، غیرنظامی‌سازی غزه، مشروط ‌کردن «عفو» یا «خروج امن» به تحویل سلاح، حذف سیاسی حماس از آینده غزه و خروج مرحله‌ای رژیم صهیونیستی پاسخ منفی حماس را در بر داشت. موضع حماس در موارد مورد اشاره خروج کامل و فوری ارتش اشغالگر از غزه است.

سناریوهای محتمل پس از ارائه این طرح چیست؟

آتش‌بسِ اجراییِ محدود، سناریوی محتملِ کوتاه‌مدت است. این سناریو شامل ورود کمک ها به غزه و کاهش محسوس عملیات نظامی است. پیش بینی می شود مرحله تبادل اسرا تحت نظارت میانجی ها آغاز شود. پرونده‌های خلع سلاح مقاومت و خروج نهایی نیروهای صهیونیستی به مذاکرات بعدی موکول خواهد شد.

بن‌بست سریع و بازگشت به تشدید درگیری می تواند سومین سناریوی محتمل باشد. اگر هر طرف سر مطالبات خود بماند (خلع سلاح فوری در برابر خروج فوریِ کامل) یا نقض‌های میدانی از همان ابتدا رخ دهد، ریسک فروپاشی توافق، بالا خواهد رفت.

با توجه به بدعهدی‌های طرف مقابل، می‌توان به آتش‌بس در غزه امیدوار بود؟

بله، اما همراه با احتیاط جدی. نشانه‌های امیدبخشی مثل وجود مهلت سیاسی علنی که فشار ایجاد می‌کند، پذیرش عناصر کلیدی از سوی حماس (تبادل فراگیر/حکمرانی انتقالی)، ورود مستقیم آمریکا برای توقف حملات و پیشبرد تبادل، و میانجی‌گری فعال منطقه‌ای؛ همه این‌ها شانس آتش‌بس موقتِ قابل تمدید را بالا می‌برد.

عوامل شکننده ای مثل اختلاف ساختاری بر سر خلع سلاح و سرعت خروج نیروهای اشغالگر غزه و احتمال نقض‌های میدانی هم نیز به چشم می خورد، به همین دلیل، در افق نزدیک، احتمال آتش‌بس کوتاه‌مدت بسیار بیشتر از توافق نهاییِ سریع است.