به گزارش خبرگزاری تسنیم، بازار نهاده‌های دامی طی ماه های اخیر با التهابات شدیدی مواجه بوده به طوری که کمبود و گرانی این کالاها موجب کشتار گسترده دام ها و طیور شده و قیمت محصولات پروتئینی را افزایش داده است.

قیمت هر کیلوگرم گوشت در روزهای اخیر در برخی شهرها از یک میلیون تومان گذشته و عملا این کالا از سبد خانوار قشر متوسط هم در حال حذف است. برخی کارشناسان تاکید می‌کنند که چنین شرایطی نه تنها پیامد مستقیم بر معیشت خانوارها دارد، بلکه امنیت غذایی کشور را نیز به چالش می‌کشد.

در همین راستا برخی دامداران و فعالان صنعت دامداری شرایط تولید را بسیار اسفبار توصیف کرده و می گویند: عده ای ناجوانمردانه گلوی تولیدکننده را می مکند و سود می برند که عکس العمل فوری دولت و نجات صنعت دامداری کشور را می طلبد.

در عین حال برخی کارشناسان اقتصادی یکی از دلایل مهم این وضعیت را انحصار واردات و مدیریت متمرکز آن توسط برخی افرد خاص می‌دانند که کنترل بخش قابل توجهی از کالاهای اساسی کشور مانند نهاده‌های دامی و روغن را در اختیار دارند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که واردات نهاده‌های دامی به‌طور جدی دچار اختلال شده و تأخیر در ورود محموله‌ها و کمبود تأمین، باعث شده بازار به شدت متأثر شود و قیمت‌ها به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش یابد. نکته بسیار مهم این است که علی رغم کمبود توزیع و عرضه نهاده های دامی در سامانه دولتی بازارگاه با نرخ مصوب ؛ عرضه آن در بازار سیاه با چندین برابر قیمت مصوب انجام می شود.

علاوه بر این، بازار روغن نیز تحت کنترل انحصاری برخی از این افراد است و مشابه دیگر کالاها، نوسانات و کمبودها در آن رو به افزایش است. بنابراین همانطور که مشاهده می شود این کنترل انحصاری، به‌جای تنظیم بازار، باعث افزایش ریسک اقتصادی و محدود شدن رقابت شده است.

پیشتر هم برخی از واردکننده‌ها در نامه ای به رییس جمهور مدعی شده بودند می توانند نهاده های دامی را 20 درصد ارزان تر از سایرین وارد کشور و امنیت غذایی کشور را تامین کنند.

در عین حال برخی از این واردکنندگان انحصاری نهاده‌های دام اخیرا برای ورود به بازار یک کالای اساسی دیگر از جمله برنج خیز برداشته و در حال رایزنی با برخی مقامات دولتی هستند، این در حالی است که با ورود برنج های تولیدی داخل کشور، بازار این کالا تقریبا رو به تعادل است.

نائب رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس در این باره در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس خطاب به رئیس جمهور عنوان کرد: زمزمه‌ ارتباط یکی از معاونان شما با مافیای واردات ‎نهاده‌های دامی درحال انتشار است! 

علیرضا عباسی، نماینده مجلس نوشت: هرچه سریعتر موضوع را بررسی و نسبت به‌ اصلاح آن اقدام و شفاف‌سازی نمائید؛ رانت و انحصار و همچنین حمایت از آن، در هر دولتی و از طرف هر فردی مذموم است و باید با آن مقابله شود.

همچنین اخیرا بیگدلی، عضو کمیسیون کشاورزی گفته است: چرا 45 درصد از واردات نهاده‌ها در نیمه نخست سال 1402 توسط 3 شرکت انجام پذیرفت. آیا انحصار موجود تهدیدی بری امنیت نیست؟

وی افزود: چگونه بسیاری از کشتی‌های حامل نهاده‌های دامی به دلیل عدم تخصیص ارز به‌موقع ماه‌ها متحمل هزینه دموراژ می‌شوند، این هزینه‌ها از جیب چه کسانی تأمین می‌شود؟

بیگدلی اضافه کرد: چرا باوجود آنکه واردات جو در 5 ماه نخست سال جاری 51 درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشته، قیمت جو در بازار 110 درصد افزایش‌یافته و به 25 هزار تومان رسیده است؟

برخی کارشناسان معتقدند این اقدامات در جهت ایجاد انحصار بیشتر با هدف حفظ و افزایش سود بازار صورت می‌گیرد، تا تأمین نیاز واقعی مصرف‌کنندگان.

مساله مهم  این است که اگر مدیریت پیشین قادر به تأمین کالاهای اساسی بود، چرا بازار در چنین وضعیتی قرار گرفته است؟ و آیا کسانی که چنین تجربه ناموفقی را در حوزه تنظیم بازار حدود 7 کالای اساسی انحصاری دارند، می تواند به بازار کالای مهمی مانند برنج هم ورود کنند؟

بر اساس تحلیل‌های اقتصادی، شفافیت در فرآیند واردات، مدیریت رقابتی و کاهش انحصار، می‌تواند اثرات بحران‌های مشابه را کاهش دهد و ثبات بازار را تضمین کند. در غیر این صورت، استمرار سیاست‌های انحصاری، نه تنها باعث افزایش بی‌رویه قیمت‌ها می‌شود، بلکه اعتماد عمومی به بازار کالاهای اساسی و امنیت غذایی را نیز تضعیف خواهد کرد.

این گزارش نشان می‌دهد که تصمیماتی با انگیزه سود، حتی در بازارهای استراتژیک و حیاتی، می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای برای اقتصاد کلان و رفاه اجتماعی داشته باشد و ضرورت اصلاح ساختارهای کنترلی و افزایش شفافیت را برجسته می‌سازد.

انتهای پیام/