دکتر محسن احدی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم به مناسبت هفته جهانی ناشنوایان و روز ناشنوایی اظهار کرد: هفته پایانی سپتامبر هر سال، به نام «هفته جهانی ناشنوایان» در تقویم بین‌المللی ثبت شده است؛ هفته‌ای برای گرامیداشت هویت و فرهنگ ناشنوایان، برجسته‌سازی توانمندی‌های آنان و تأکید بر حقوق اجتماعی این قشر از جامعه. شعار امسال «تحقق حیات اجتماعی ناشنوایان با گسترش زبان اشاره» است؛ شعاری که بر حق بنیادین دسترسی ناشنوایان به ابزارهای ارتباطی تأکید دارد و یادآور این نکته است که زبان اشاره نه تنها یک شیوه ارتباطی، بلکه بخشی از هویت فرهنگی و اجتماعی جامعه ناشنوایان است. در کنار این نگاه فرهنگی و اجتماعی، توجه به سلامت شنوایی و پیشگیری از کم‌شنوایی نیز ضرورتی انکارناپذیر است.

کم شنوایی چیست؟

وی درباره تعریف کم‌شنوایی گفت: بر اساس تعریف سازمان جهانی بهداشت، کم‌شنوایی به حالتی اطلاق می‌شود که آستانه شنوایی فرد در یک یا هر دو گوش، بالاتر از 20 دسی‌بل باشد. این اختلال می‌تواند خفیف، متوسط، شدید یا عمیق باشد و در صورت عدم مداخله، پیامدهای شناختی، ارتباطی، روانی و اجتماعی قابل توجهی به همراه دارد.

ابتلای بیش از 5.5 میلیون ایرانی به درجاتی از کم شنوایی

رئیس انجمن علمی شنوایی شناسی ایران درمورد آمار کم شنوایی درایران تصریح کرد: آمار بین المللی نشان می‌دهد که کم‌شنوایی یکی از چهار بیماری اول جهان از نظر بار بیماری است و تأثیرات عمیقی بر فرد، خانواده و جامعه بر جای می‌گذارد. در کشور ما نیز طبق اعلام وزارت بهداشت، حدود 6.7 درصد جمعیت در گروه‌های سنی مختلف با درجاتی از کم‌شنوایی مواجه هستند. این آمار شامل بیش از 5.5 میلیون ایرانی است که با درجاتی از کم شنوایی زندگی می‌کنند.

دکترای تخصصی شنوایی‌شناسی با ارائه مثالی ادامه داد: برای نمونه، تنها در سال 1403، از هر هزار تولد، 3.9 نوزاد دچار کم‌شنوایی بودند؛ رقمی که در برخی استان‌ها به 21 در هزار تولد نیز رسیده است.

سن تشخیص کم‌شنوایی به یک‌سالگی کاهش یافت

احدی با بیان این که خوشبختانه ایران از پیشگامان منطقه در غربالگری شنوایی نوزادان است، افزود: از سال 1384 تاکنون، بیش از 15 میلیون نوزاد ایرانی تحت پوشش این برنامه قرار گرفته‌اند و پوشش بالای 95 درصدی آن موجب شده است سن تشخیص کم‌شنوایی از حدود سه سالگی به نزدیک یک‌سالگی کاهش یابد. این دستاورد ملی زمینه‌ساز اجرای مداخلات زودهنگام شده است؛ از جمله تجویز سمعک، انجام کاشت حلزون و آغاز توانبخشی شنوایی، که فرصت‌هایی بی‌بدیل برای رشد زبانی، هیجانی، تحصیلی و اجتماعی کودکان کم‌شنوا فراهم آورده است.

وی ادامه داد: سرمایه‌گذاری چشمگیر دولت در حوزه کاشت حلزون، تأمین سمعک و آموزش خانواده‌ها، الگویی موفق از یک سیاست سلامت‌محور در حیطه توانبخشی است که تداوم آن نیازمند تقویت منابع، گسترش پوشش خدمات و آموزش عمومی جامعه نسبت به اهمیت مداخله زودهنگام شنوایی است.

عوامل خطر ابتلا به کم شنوایی چیست؟

رئیس انجمن علمی شنوایی شناسی ایران درباره عوامل خطر بروز کم شنوایی بیان کرد: عوامل خطر کم‌شنوایی نیز متعدد و متنوع هستند؛ از جمله این عوامل می‌توان به عفونت‌های بدوتولد یا دوران کودکی (مانند اوریون، سرخجه و مننژیت)، زایمان‌های پرخطر، نارس بودن نوزاد، عوامل ژنتیکی، مواجهه با صداهای بلند، مصرف داروهای سمی برای گوش، و بیماری‌های مزمن نظیر دیابت و فشار خون بالا اشاره کرد.

وی با بیان اینکه پیشگیری از کم‌شنوایی نیازمند رویکردی چندوجهی است که شامل آموزش عمومی، مراقبت‌های دوران بارداری، واکسیناسیون، اجرای برنامه‌های غربالگری در نوزادان و کودکان، و پایش سلامت شنوایی در محیط‌های کاری می‌شود، خاطرنشان کرد: نقش شنوایی‌شناسان در این میان حیاتی است.

فعالیت 3000 شنوایی شناس در کشور

احدی گفت: امروزه حدود سه هزار شنوایی‌شناس در کشور به‌طور فعال به ارائه خدمات تخصصی در زمینه ارزیابی شنوایی، تجویز و تنظیم سمعک، توانبخشی شنوایی و مشاوره به خانواده‌ها مشغول هستند. این خدمات حلقه مکمل سیاست‌های ملی در حوزه سلامت شنوایی‌اند و تضمین می‌کنند که مداخلات زودهنگام با بهترین کیفیت انجام شود.

رئیس انجمن علمی شنوایی شناسی ایران با بیان این که برای بخشی از افراد ناشنوا، زبان اشاره تنها راه ارتباطی با جهان پیرامون است، تأکید کرد: حمایت از زبان اشاره، گامی در جهت تحقق عدالت اجتماعی و احترام به تنوع فرهنگی-ارتباطی است. توسعه دسترسی به خدمات مترجم و رابط زبان اشاره در ادارات و سازمان‌های دولتی، فراهم‌سازی زیرنویس در برنامه‌های تلویزیونی و دیگر ابزارهای تسهیل‌گر ارتباطی، از حقوق اساسی جامعه ناشنوایان است که می‌بایست مورد توجه، حمایت و نهادینه‌سازی قرار گیرد. بی‌تردید، چنین اقداماتی با رویکردهای تخصصی شنوایی‌شناسی در تعارض نبوده و می‌تواند در کنار خدمات پزشکی و توانبخشی، پاسخگوی طیف متنوعی از نیازهای ارتباطی افراد دارای آسیب شنوایی باشد.

وی یادآور شد: هفته جهانی ناشنوایان، فرصتی است برای تأمل دوباره بر مسئولیت‌های مشترک ما، مسئولیتی که از نهادهای سیاست‌گذار و خدمت‌رسان گرفته تا دانشگاهیان، متخصصان و فعالان مدنی بر دوش دارند. امید است با هم‌افزایی همه نهادهای تخصصی، اجرایی و مدنی، گامی بلند در جهت تحقق زندگی باکیفیت‌تر برای همه افراد دارای کم‌شنوایی و ناشنوایی برداشته شود.