عقبنشینی سرمایهگذاران بزرگ از بازار آسیا
اقتصاد ایران: تصمیم اخیر وارن بافت، چهره اسطورهای و نماد سرمایهگذاری ارزشمحور در جهان، برای پایان دادن به سرمایهگذاری ۱۷ ساله در شرکت خودروسازی چینی BYD، بازتابی گسترده و تاثیرات ژرف بر صنعتخودرو و بازارهای مالی جهانی داشته است.
به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران ، خروج کامل شرکت Berkshire Hathaway از BYDنه تنها سوالاتی درباره آینده این غول خودروسازی چینی و اعتماد سرمایهگذاران بینالمللی به برندهای چینی ایجاد کرده، بلکه واکنش زنجیرهای میان کارشناسان، بازارها و رقبای اصلی BYD در عرصه داخلی و بینالمللی را بههمراه داشته است.
روند سرمایهگذاری وارن بافت در BYD
ورود وارن بافت به ترکیب سهامداری BYD در سال ۲۰۰۸، نقطه عطفی در تاریخ سرمایهگذاری خارجی در صنعتخودرو چین و بهویژه در بازار نوپای خودروهای الکتریکی بود.
بافت بهتوصیه چارلی مانگر، شریک و همفکر خود و به سبب اعتماد ویژه به آینده فناوری و تیم مدیریتی وانگ چوانفو، بنیانگذار BYD، مبلغ ۲۳۰ میلیوندلار برای خرید ۲۲۵ میلیون سهم در BYD سرمایهگذاری کرد.
این میزان سهام در آن زمان حدود ۹ الی ۱۰ درصد مجموع سهام BYD محسوب میشد و ارزش هر سهم تنها ۸ دلار هنگکنگ (۱.۰۳ دلار آمریکا) بود. طی نزدیک به دو دهه شراکت، سرمایهگذاری Berkshire Hathaway بالغ بر ۳۸۹۰ درصد رشد کرد و ارزش سهام خریداریشده بهحدود ۹ میلیارد دلار افزایش یافت؛ رشدی بیسابقه که BYD را به یکی از معتبرترین برندهای خودروسازی برقمحور در دنیا تبدیل کرد و باعث تحول دیدگاه جامعه جهانی نسبت به صنعتخودرو چین شد.
حضور سرمایهگذار افسانهای مثل بافت نقش مهمی در جلب اعتماد مجموعههای مالی بینالمللی و نهادینه شدن اعتبار برند BYD ایفا کرد. بافت در نشستهای سالانه بارها از تیم مدیریت BYD و شایستگی آنها بهنیکی یاد میکرد و مانگر وانگ چوانفو، مدیرعامل BYDرا یک معجزهگر خطاب کرده بود.
جزئیات تصمیم اخیر توقف سرمایهگذاری
خروج وارن بافت از BYD روندی تدریجی بود که از سال ۲۰۲۲ آغاز شد. نخستین سیگنالها زمانی ظاهر شدند که Berkshire Hathaway درصد سهام خود را از ۲۰.۰۴ به ۱۹.۹۲ رساند.
کاهش تدریجی سهم طی سه سال، تا جایی ادامه پیدا کرد که در سال ۲۰۲۴ باقیمانده سهام شرکت بهزیر پنج درصد کاهش یافت و در نهایت تا ۳۱ مارس ۲۰۲۵ تمامی سهام به فروش رسید و حضور Berkshire Hathaway در ترکیب سهامداری BYD بهصفر رسید.
نکته حائز اهمیت آن است که بافت در تمامی سالهای سرمایهگذاری، حتی پس از شروع فروش سهم، همواره از مدیریت فوقالعاده و عملکرد پیشروی BYD تقدیر میکرد و تصریح داشت که خروج او بیشتر از جنس «مدیریت پرتفوی» است تا نشانه فقدان ایمان به آینده شرکت.
بافت در سال ۲۰۲۳ دلیل کلی فروش را تمایل به یافتن فرصتهای بهتر سرمایهگذاری و نگرانیهای ژئوپلیتیک در آسیا عنوان کرد و گفت: «دنیا مکانی خطرناک است».
او پیشتر، زمانی که عمده سهام Taiwan Semiconductor را بهسرعت فروخت نیز بر این دغدغهها تاکید کرده بود. با اتمام فرآیند فروش، لی یونفی، مدیرکل برند و روابطعمومی BYDدر واکنشی دیپلماتیک تاکید کرد که سرمایهگذاری بلندمدت و خرید و فروش سهام امری عادی و طبیعی است و عبارات قدردانی از حمایت ۱۷ ساله بافت و مانگر را بیان کرد. این لحن آرامشبخش البته نتوانست مانع واکنش تند بازارها به این رویداد شود؛ واکنشی که در ادامه تحلیل میشود.
عملکرد مالی BYD پیش و پس از خروج وارن بافت
بدون تردید، رشد بازار و سودآوری BYD طی یک دهه گذشته چشمگیر بود. فروش سالانه BYD تا سال ۲۰۲۴ به آمار بیسابقه ۴.۲۷ میلیون دستگاه خودرو (شامل مدلهای پلاگین-هیبریدی و تمامبرقی) رسید و شرکت توانست خود را برای مدت کوتاهی بهعنوان بزرگترین خودروساز برقی جهان مطرح کند.
ارزش سهام BYD در این مدت به اوج تاریخی رسید و شاخص بازار سهام هنگکنگ، بهویژه در سال ۲۰۲۲ و اوایل ۲۰۲۳، شاهد رکوردزنیهای متوالی این شرکت بود. اما از نیمه دوم ۲۰۲۴ شرایط تغییر کرد. نخستین نشانههای افت، با کاهش شتاب فروش داخلی نمایان شد؛ بازار چین که نزدیک به ۸۰ درصد فروش BYD را تشکیل میداد، بهسبب اشباع نسبی بازار، رقابت سنگین و جنگ قیمتگذاری، تقاضایی کمتر از سطح انتظارات شرکت نشان داد.
در سهماهه دوم سال ۲۰۲۵، BYD برای نخستینبار طی بیش از سه سال، با کاهش سود خالص فصلی مواجه شد: سود شرکت نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۹.۹ درصد افت کرد و تنها به ۶.۴ میلیارد یوآن رسید.
درآمد شرکت با وجود رشد ۱۴ درصدی به بیش از ۲۰۰ میلیارد یوآن رسید؛ اما افزایش هزینههای تولید، کاهش قیمتها و افزایش نسبت بدهی به دارایی (تا ۷۱.۱ درصد) سبب شد حاشیهسود کاهش یابد و نگرانیهایی درباره پایداری رشد شرکت ایجاد شود.
پس از اعلام گزارشهای مالی و در پی خبر خروج کامل Berkshire Hathaway، قیمت سهام BYD طی یک ماه نزدیک به ۳۰ درصد نسبت به اوج تاریخی چهار ماه پیشتر نزول کرد و در آخرین روز واکنش فوری بازار، در بورس هنگکنگ ۳.۴ درصد سقوط کرد؛ بدترین عملکرد روزانه طی سه هفته و یکی از پرفشارترین روزهای سال ۲۰۲۵ برای این شرکت بود.
در پاسخ به این وضعیت، شرکت هدف فروش سالانه خود برای ۲۰۲۵ را از ۵.۵ میلیون دستگاه به ۴.۶ میلیون دستگاه تعدیل کرد.
تحلیل کارشناسان درباره تصمیم وارن بافت
در سطح تحلیلی، نگاه کارشناسان بینالمللی درباره این تصمیم متفاوت و حتی متضاد بود. طیفی از تحلیلگران روی جنبه مدیریت پرتفوی، تحقق سود حداکثری و نگرانیهای ژئوپلیتیک بافت تاکید داشتند و باور داشتند که فروش سهم ربطی به ضعف بنیادی در آینده BYD ندارد.
دستهای دیگر اما این خروج را منعکسکننده سیگنال بدبینی بلندمدت نسبت به رکود بازار چین و آینده ضعیف صنعت خودروهای برقی در اقتصاد جهانی فرض کردند.
بخشی از کارشناسان بازار آسیایی اشاره کردند که BYD با ورود به چرخه کاهش رشد، نشانههایی از ورود به بلوغ بازار و پایان عصر سودهای انفجاری را بهنمایش گذاشته است؛ هرچند چالشهای رقابتی (نظیر جنگ بیامان قیمت، هزینه بالای مواداولیه باتری و افزایش بدهی) در این روند بیاثر نبوده است.
برخی دیگر، مانند رزالی چن از Third Bridge و کارشناسان نومورا، تاکید داشتند که BYD شاید برای فتح چشماندازهای بزرگ جهانی به بازبینی جدی استراتژی و نوآوریهای بنیادین نیاز دارد و این اتفاق میتواند زنگ خطری برای کل صنعتخودرو برقی چین تلقی شود.
بدیهی است که تاثیر خروج بافت فقط جنبه مالی ندارد و بر اعتبار، برند و حتی دیپلماسی تجاری چین نیز سایه میاندازد. بافت فردی است که باور بازار به شرکتها را از طریق سرمایهگذاریهایش تزریق میکند و خروج او بیش از عدد، نماد است.