ارتودنسی دندان یک راه ماندگار برای رفع مشکلاتی  از جمله روی هم بودن و یا فاصله بین دندان‌ها،   همچنین درمان ناهنجاری‌ها و مشکلات فک است. اما این روش نیاز به مدت زمان طولانی برای رسیدن به نتیجه دلخواه دارد. ارتودنسی کوتاه مدت یا فوری برای کسانی است که  به دنبال مرتب کردن دندان‌های جلویی خود هستند.

 

ارتودنسی چیست؟

ارتودنسی یک روش درمانی برای بهبود ظاهر دندان‌ها و درمان مشکلات و ناهنجاری‌های موجود در فک و دندان‌ها می‌باشد. کلمه ارتودنسی از دو واژه لاتین «ارتو» به معنای راست یا درست و «ادوس» به معنای دندان تشکیل شده است و به طور کلی می‎توان گفت این اصطلاح به معنی درست کردن شکل دندان‌ها می‌باشد. طرز کار دستگاه ارتودنسی بدین صورت است که از طریق اعمال نیروی خارجی به دندان‌ها موجب حرکت دادن آن‌ها در جهت قرار گرفتن در مقعیت صحیح خود می‌باشد.

 

 

ارتودنسی کوتاه مدت چیست؟

 

بسیاری از افراد برای داشتن لبخندی زیبا، آرزوی داشتن دندان‌های صاف و مرتب را دارند، اما به دلیل طولانی بودن دوره درمان با ارتودنسی سنتی، از انجام آن منصرف می‌شوند. ارتودنسی کوتاه مدت، پاسخی به همین نیاز است. این روش، مجموعه‌ای از تکنیک‌های درمانی است که به جای اصلاح تمامی مشکلات دندان و فک، بر روی صاف کردن دندان‌های جلویی تمرکز دارد تا در مدت زمانی کوتاه‌تر، ظاهر لبخند را بهبود ببخشد.

ارتودنسی کوتاه مدت چه کاربردهایی دارد؟

ارتودنسی کوتاه مدت  در مقایسه با ارتودنسی سنتی، بر اصلاح مشکلات جزئی تمرکز دارد و به همین دلیل، برای افرادی که به دنبال تغییرات سریع و قابل مشاهده هستند، گزینه‌ای بسیار جذاب محسوب می‌شود. در ادامه، به مهم‌ترین کاربردهای این روش خواهیم پرداخت:

اصلاح شلوغی جزئی دندان‌های جلویی

اصلی‌ترین و رایج‌ترین کاربرد ارتودنسی کوتاه مدت، برطرف کردن نامرتبی و شلوغی خفیف تا متوسط در دندان‌های جلویی است. بسیاری از افراد از هم‌پوشانی یا کج بودن دندان‌هایی که در هنگام لبخند زدن دیده می‌شوند، ناراضی هستند. این روش با تمرکز بر حرکت این دندان‌ها، ظاهر لبخند را به سرعت اصلاح می‌کند. این روش برای مشکلات عمده فکی یا دندان‌های عقبی مناسب نیست و به همین دلیل در مدت زمان کمتری به نتیجه می‌رسد.

بستن فاصله‌های کوچک (دیاستما)

یکی دیگر از کاربردهای محبوب ارتودنسی کوتاه مدت، بستن فاصله‌های کوچک بین دندان‌ها است که به آن‌ها دیاستما می‌گویند. این فاصله‌ها می‌توانند زیبایی لبخند را تحت تأثیر قرار دهند. با استفاده از روش‌های ارتودنسی کوتاه مدت، متخصص می‌تواند این فواصل را به سرعت و با اعمال نیروی کنترل‌شده ببندد و لبخندی یکدست و زیبا ایجاد کند.

بازگشت دندان‌ها بعد از درمان قبلی

ارتودنسی کوتاه مدت یک راهکار عالی برای افرادی است که در گذشته درمان ارتودنسی کامل انجام داده‌اند، اما به دلیل عدم استفاده صحیح از نگهدارنده (ریتینر)، دندان‌هایشان به آرامی به جایگاه قبلی خود بازگشته‌اند. این روش به آن‌ها اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به گذراندن یک دوره درمانی طولانی‌مدت، این برگشت‌های جزئی را به سرعت و با هزینه کمتر اصلاح کنند.

آماده‌سازی برای درمان‌های زیبایی دیگر

گاهی اوقات، ارتودنتیست‌ها و متخصصان زیبایی دندان، از ارتودنسی کوتاه مدت به عنوان یک مرحله اولیه استفاده می‌کنند. برای مثال، قبل از انجام کارهایی مانند ونیر کامپوزیت یا لمینت سرامیکی، ممکن است نیاز باشد دندان‌ها کمی جابه‌جا شوند تا در موقعیت بهتری قرار بگیرند. این کار باعث می‌شود که درمان‌های بعدی نتیجه‌ای طبیعی‌تر و زیباتر داشته باشند و نیاز به تراش دندان‌ها کمتر شود.

ارتودنسی کوتاه مدت چگونه انجام می‌شود؟

 

در ادامه توضیح ارتودنسی کوتاه مدت، در این بخش به طور کامل به مراحل انجام این روش می‌پردازیم. ارتودنسی کوتاه مدت فرآیندی سریع و برنامه‌ریزی شده است که به طور معمول شامل مراحل زیر می‌شود:

 مشاوره و تعیین طرح درمان

اولین و مهم‌ترین قدم، مراجعه به یک متخصص ارتودنسی است. در این جلسه، پزشک دندان‌ها و فک شما را معاینه می‌کند تا تشخیص دهد که آیا شما کاندیدای مناسبی برای ارتودنسی کوتاه مدت هستید یا خیر. 

نصب ابزارهای ارتودنسی

پس از تأیید طرح درمان، بسته به نوع روش انتخابی (براکت یا الاینر)، ابزارهای ارتودنسی روی دندان‌های شما نصب می‌شوند. در روش براکت، براکت‌های کوچک، شفاف یا هم‌رنگ دندان روی سطح دندان‌های جلویی قرار می‌گیرند. سپس یک سیم نازک و همرنگ دندان از داخل این براکت‌ها عبور داده می‌شود. این سیم با اعمال فشار ملایم و کنترل‌شده، دندان‌ها را به سمت موقعیت صحیح حرکت می‌دهد.

در روش الاینر، مجموعه‌ای از پلاک‌های شفاف و متحرک (الاینر) برای شما ساخته می‌شود. شما باید هر پلاک را برای حدود ۱ تا ۲ هفته، حداقل ۲۲ ساعت در شبانه‌روز استفاده کنید. هر پلاک به گونه‌ای طراحی شده است که دندان‌ها را کمی بیشتر از پلاک قبلی به سمت جایگاه نهایی هدایت کند.

 پیگیری و تنظیمات دوره‌ای

در طول دوره درمان کوتاه مدت (معمولاً ۶ تا ۱۲ ماه)، شما باید به صورت دوره‌ای به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید. در روش براکت  پزشک سیم‌ها را سفت می‌کند یا آن‌ها را با سیم‌های جدیدتر و محکم‌تری تعویض می‌نماید تا حرکت دندان‌ها ادامه یابد. در روش الاینر پزشک پیشرفت درمان را بررسی می‌کند و مجموعه بعدی پلاک‌ها را به شما می‌دهد.

پایان درمان و دوره نگهداری

پس از رسیدن دندان‌ها به موقعیت دلخواه و اتمام دوره درمان، ابزارهای ارتودنسی از دندان‌ها برداشته می‌شوند. برای جلوگیری از بازگشت دندان‌ها به وضعیت اولیه، متخصص یک نگهدارنده (ریتینر) ثابت یا متحرک برای شما می‌سازد. استفاده از این نگهدارنده بسیار حیاتی است و تضمین می‌کند که نتیجه زحمات شما پایدار خواهد بود.

 

انواع ارتودنسی کوتاه مدت

ارتودنسی کوتاه مدت شامل چندین روش مختلف است که هر کدام از آن‌ها ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند. در ادامه به توضیح سه نوع از این روش‌ها می‌پردازیم:

ارتودنسی نامرئی

این نوع ارتودنسی به استفاده از براکت‌های شفاف و یا آهنگ‌های شفاف (Aligners) مانند Invisalign اشاره دارد.  این براکت‌ها یا آهنگ‌ها کمتر قابل مشاهده هستند، بنابراین بیشتر افراد نمی‌توانند متوجه استفاده از آن‌ها شوند. این سیستم‌ها معمولاً راحت‌تر از براکت‌های فلزی سنتی هستند و به دندان‌ها آسیب کمتری وارد می‌کنند.

ارتودنسی فاب

ارتودنسی فاب یکی از روش‌های جدیدتر در ارتودنسی است که برای اصلاح سریع‌تر کج‌بودن دندان‌ها طراحی شده است.  این سیستم می‌تواند در مقایسه با روش‌های سنتی ارتودنسی نتایج را در مدت زمان کمتری ارائه دهد، معمولاً بین 3 تا 12 ماه. این سیستم از براکت‌های مثلثی و سیم‌های خاصی استفاده می‌کند که فشار را به صورت مستقیم بر روی ریشه دندان‌ها وارد می‌کند و به اصلاح سریع‌تر کمک می‌کند.

ارتودنسی ویلکودنتیک

این روش به نوع خاصی از ارتودنسی اشاره دارد که از تکنیک‌های جراحی و ارتودنسی ترکیبی استفاده می‌کند. این درمان امکان اصلاح مشکلات دندانی را در زمان بسیار کوتاهی فراهم می‌کند. این روش معمولاً نیاز به عملیات جزئی دارد که به تسریع روند درمان کمک می‌کند. این روش مناسب برای بیمارانی است که مشکلات دندانی یا فکی پیچیده‌تری دارند و به درمان سریع نیاز دارند.

ارتودنسی در زمان کوتاه چه مزایایی دارد؟

 

ارتودنسی کوتاه مدت به دلیل تمرکز بر روی مشکلات جزئی دندان‌های جلویی، مزایای قابل توجهی دارد که آن را به گزینه‌ای جذاب برای بسیاری از افراد تبدیل کرده است:

• نتیجه‌گیری سریع

• هزینه کمتر

• ظاهر زیباتر در طول درمان

• راحتی بیشتر

• انجام دقیق و برنامه‌ریزی‌شده

 ارتودنسی در زمان کوتاه چه معایبی دارد؟ 

در ادامه به معایب ارتودنسی کوتاه‌مدت می‌پردازیم. با آگاهی از معایب این روش می‌توانید برای انجام دادن یا ندادن آن انتخاب بهتر و درست‌تری داشته باشید:

هزینه

اگرچه برخی از درمان‌های کوتاه‌مدت ممکن است هزینه کمتری نسبت به درمان‌های بلندمدت داشته باشند، اما هنوز هم ممکن است برای برخی افراد گران باشند. به‌خصوص اگر از بریس‌های شفاف یا تکنولوژی‌های پیشرفته‌تری استفاده شود. این هزینه‌ها می‌تواند بار مالی قابل توجهی برای بیماران به همراه داشته باشد و همه بیماران نتوانند آن را تأمین کنند.

نا کارآمد برای تمامی افراد

ارتودنسی کوتاه‌مدت برای همه مناسب نیست. این درمان معمولاً مناسب مشکلات جزئی و ناهنجاری‌های خفیف است. اگر فردی دارای ناهنجاری‌های پیچیده یا مشکلات جدی‌تر باشد، ممکن است این نوع درمان کافی نباشد و نیاز به درمان طولانی‌مدت و تخصصی‌تری داشته باشد.

نتایج موقتی

یکی از نگرانی‌ها در مورد ارتودنسی کوتاه‌مدت این است که ممکن است نتایج آن به اندازه درمان‌های طولانی‌مدت پایدار نباشد. برخی بیماران پس از پایان درمان، ممکن است به نگهدارنده (ریتنر) نیاز پیدا کنند تا دندان‌ها در موقعیت جدید باقی بمانند. در صورت عدم استفاده از نگهدارنده، ممکن است دندان‌ها به تدریج به موقعیت قبلی خود برگشته و از دست‌رفتگی نتایج به‌دست‌آمده باعث ناامیدی بیمار شود.

کاهش توجه به جزئیات

با هدف انجام سریع درمان، ممکن است در بعضی از موارد توجه کمتری به جزئیات مربوط به ناهنجاری‌های دندانی در طول درمان صورت گیرد. این موضوع می‌تواند منجر به عدم برطرف شدن مشکلاتی شود که نیازمند توجه دقیق‌تری هستند.

محدودیت‌های درمانی و دامنه عملکرد

ارتودنسی کوتاه‌مدت، به دلیل ماهیت سریع و هدفمند خود، دارای محدودیت‌هایی در دامنه عملکرد است. این روش بیشتر بر روی اصلاحات ظاهری دندان‌ها یا ناهنجاری‌های جزئی در ناحیه قدامی (جلویی) دندان‌ها تمرکز دارد. این بدان معناست که مشکلات پیچیده‌تر مانند ناهنجاری‌های فکی، مال‌اکلوژن‌های شدید و نیاز به کشیدن دندان با روش ارتودنسشی کوتاه مدت برطرف نمی‌شود.

ارتودنسی کوتاه مدت برای چه کسانی مناسب است؟

ارتودنسی در مدت زمان کوتاه معمولا برای کسانی است که تنها دندان‌های جلویی آن‌ها با مشکلاتی از جمله فاصله میان دندان‌ها ، بهم ریختگی و دندان‌های روی هم، عدم تقارن و خطوط لبخند معکوس روبه‌رو بوده و دندان‌های دیگر آن‌ها با مشکلی مواجه نیستند.  به‌طورکلی می‌توان گفت  این روش برای افراد زیر مناسب است:

• افراد با شلوغی جزئی دندان‌های جلویی

• افراد با فاصله‌های کوچک بین دندان‌ها

• افرادی با جابه‌جایی جزئی پس از ارتودنسی قبلی

• افرادی که به دنبال درمانی سریع و کم‌هزینه هستند

• افرادی که مشکلات فکی یا بایت شدید ندارند

طول درمان ارتودنسی کوتاه مدت چقدر است؟

دوره درمان از طریق ارتودنسی در زمان کوتاه بسته به نوع دندان‌ها و قرار گرفتن آن‌ها در هر فرد می‌تواند متفاوت باشد. البته همانطور که گفتیم طول درمان ارتودنسی کوتاه مدت و رسیدن به نتیجه دلخواه از طریق آن به طور میانگین ۴ الی ۹ ماه زمان می‌برد.

اگر میزان به هم ریختگی و یا فاصله میان دندان‌هایتان چندان زیاد نباشد، بعد از حدود ۶ ماه به نتیجه دلخواه خود خواهید رسید، اما در صورتی که دندان‌هایتان به هم ریختگی بیشتری داشته باشد زمان زیادی برای ایجاد نظم بین آن‌ها نیاز است و طول مدت درمان می‌تواند تا ۹ ماه نیز به طول انجامد.

ارتودنسی کوتاه مدت، چه مراقبت هایی نیاز دارد؟

اگر قصد انجام ارتودنسی کوتاه مدت را دارید، یا به تازگی از این روش استفاده کرده‌اید، باید بدانید که ارتودنسی کوتاه مدت به چه مراقبت‌هایی نیاز دارد تا بهترین نتیجه از آن حاصل شود.

• استفاده صحیح از مسواک و نخ دندان مخصوص ارتودنسی

در دوران ارتودنسی، به‌خصوص اگر براکت دارید، مسواک زدن کمی پیچیده‌تر می‌شود. باید از مسواک‌های مخصوص ارتودنسی استفاده کنید تا هم سطح دندان‌ها و هم اطراف براکت‌ها تمیز شوند. بعد از هر وعده غذایی مسواک بزنید و حداقل 2 دقیقه وقت بگذارید.استفاده از نخ دندان هم در حضور سیم‌ها و براکت‌ها، یک چالش است اما ابزارهایی مثل نخ دندان‌های مخصوص ارتودنسی یا سوزن نخ دندان به کمک شما می‌آیند.

• استفاده از دهانشویه

دهانشویه‌های حاوی فلوراید به تقویت مینای دندان و جلوگیری از پوسیدگی کمک می‌کنند، به‌خصوص در نقاطی که دسترسی به آن‌ها با مسواک سخت‌تر است. دهانشویه‌های ضد باکتری هم به کاهش باکتری‌ها و پیشگیری از التهاب لثه کمک می‌کنند. هر چند روز یک بار بعد از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، دهانشویه را به مدت 30 تا 60 ثانیه در دهان بچرخانید و سپس تف کنید.

• مراجعه منظم به ارتودنتیست

حتی در ارتودنسی کوتاه‌مدت، دندانپزشک یا ارتودنتیست شما نیاز دارد به‌طور منظم (مثلاً هر 4 تا 8 هفته یک بار) دندان‌های شما را چک کند. این مراجعات برای تنظیم سیم‌ها، تعویض براکت‌ها (در صورت نیاز) و بررسی پیشرفت درمان ضروری است. در این جلسات، اگر سیمی شل شده باشد، براکتی کنده شده باشد یا هر مشکل دیگری پیش آمده باشد، ارتودنتیست می‌تواند آن را برطرف کند تا روند درمان دچار وقفه نشود.

• استفاده از واترجت دندانی

واترجت مثل یک دوش پرقدرت برای دندان‌ها و لثه‌های شماست. این دستگاه با استفاده از پاشش آب پرفشار، می‌تواند ذرات غذا و پلاک را از بین براکت‌ها، سیم‌ها و بین دندان‌ها بیرون بیاورد. این کار به‌خصوص برای کسانی که در استفاده از نخ دندان مشکل دارند، بسیار مفید است. جریان آب واترجت علاوه بر تمیز کردن، لثه‌ها را نیز ماساژ می‌دهد که به بهبود گردش خون و سلامت لثه کمک می‌کند.

چه زمان برای انجام ارتودنسی کوتاه مدت مناسب است؟

دوران کودکی تا اوایل نوجوانی و بین 7 تا 13 سالگی مناسب‌ترین زمان برای ارتودنسی در زمان کوتاه است. علت این موضوع این است که در این سنین رشد فک و دندان‌ها تکامل نیافته است پس در نتیجه ارتودنسی کوتاه مدت بهتر نتیجه خواهد داد. آغاز درمان ارتودنسی در سنین بالاتر می‌تواند با مشکلات و ناراحتی‌هایی همراه بوده و مدت زمان بیشتری به طول انجامد.

آیا در ارتودنسی کوتاه مدت سرعت حرکت دندان‌ها بیشتر است؟

اصلی‌ترین تفاوتی که ارتودنسی در زمان کوتاه با ارتودنسی بلند مدت دارد، این است که ارتودنسی کوتاه مدت تنها روی هشت دندان جلویی فرد متمرکز است و همین موضوع سبب می‌شود که مدت زمان کمتری صرف اصلاح فرم دندان‌ها و تصحیح موقعیت آن‌ها شود. پس این تفکر که سرعت حرکت دندان‌ها در ارتودنسی کوتاه مدت بیشتر است، اشتباه می‌باشد.

البته نوعی از ارتودنسی کوتاه مدت که با نام ارتودنسی دیمون شناخته می‌شود، به دلیل استفاده از تکنولوژی‌های جدید با سرعت بیشتری نسبت به سایر ارتودنسی‌ها عمل می‌کند و علاوه بر اینکه مدت زمان کمتری صرف درمان و بهبود ظاهر دندان‌ها می‌شود، تعداد دفعاتی که لازم است بیمار به متخصص ارتودنسی مراجعه کند نیز کمتر خواهد بود.

دقت داشته باشید که انجام ارتودنسی کوتاه مدت بسیار تخصصی می‌باشد و باید آن را به ارتودنتیست‌های با تجربه و کلینیک‌ تخصصی ارتودنسی بسپارید تا بهتربن نتیجه برایتان حاصل شود.

چگونه زمان ارتودنسی را کاهش دهیم؟

درمان ارتودنسی فرآیندی دقیق و زمان‌بر است که برای رسیدن به بهترین نتیجه نیاز به صبر و پیگیری دارد. با این حال، با رعایت برخی نکات و استفاده از روش‌های نوین، می‌توان به طور چشمگیری در زمان درمان صرفه‌جویی کرد. کاهش زمان ارتودنسی، به دو عامل اصلی بستگی دارد؛  همکاری کامل بیمار و استفاده از فناوری‌های پیشرفته.  در نهایت، کاهش زمان ارتودنسی ترکیبی از همکاری کامل شما و تخصص پزشک است. هیچ راه میان‌بری برای یک درمان موفق وجود ندارد. هدف اصلی ارتودنسی تنها سریع تمام شدن نیست، بلکه رسیدن به یک لبخند زیبا، سالم و پایدار است. بنابراین، مهم است که در کنار تلاش برای کاهش زمان، همواره بر کیفیت و سلامت نهایی دندان‌های خود تمرکز کنید.

هزینه ارتودنسی کوتاه مدت چقدر است؟

هزینه‌ ارتودنسی کوتاه‌مدت مانند هر خدمات دندانپزشکی دیگری، یک رقم ثابت نیست و به عوامل مختلفی بستگی دارد. این عوامل مثل قطعات پازل کنار هم قرار می‌گیرند تا رقم نهایی هزینه را بسازند. به طورکلی می‌توان گفت این هزینه در حدود 15 تا 70 میلیون تومان است.