خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: دوازدهم ربیع‌الاول به روایت اهل سنت و هفدهم ربیع‌الاول به نقل شیعه، نقطه‌ای زرین در تاریخ بشریت است؛ روزی که پیامبر خاتم، حضرت محمد مصطفی صلی‌الله علیه و آله، چشم به جهان گشود و تاریکی جهل، ظلم و خرافه را با نور هدایت خود شکافت.

دوران پیش از بعثت، «جاهلیت» نام داشت؛ زمانی که ارزش‌های انسانی به حاشیه رانده شده بود، دختران زنده به گور می‌شدند، زنان جایگاهی نداشتند و قدرت مداران در فساد و استثمار مردم غرق بودند. بعثت پیامبر رحمت، معنایی تازه به زندگی و جامعه بخشید و با اراده الهی، تاریخ را به دو بخش «پیش از او» و «پس از او» تقسیم کرد.

قرآن کریم در آیه ۱۰۷ سوره انبیاء، خطاب به آن حضرت فرمود: «و ما أرسلناک إلا رحمة للعالمین»؛ رسالت او محدود به یک قوم، نژاد یا مرز جغرافیایی نبود، بلکه مأموریتی جهانی با محوریت رحمت و محبت بود. پیامبر اکرم نه‌تنها در دوران حیات خویش، بلکه در طول تاریخ، نماد عدالت، صبوری، گذشت و مهرورزی معرفی شده است.

خط مشی اصلی رسول خدا، تربیت انسان‌ها براساس اخلاق پایه‌ای اسلام بود؛ راستگویی، امانت‌داری، فروتنی و عدالت‌خواهی. حتی پیش از بعثت، لقب «امین» در میان مکه به او داده شد و این ویژگی شخصیتی، اساس موفقیت او در نشر پیام و جلب دل‌ها شد.

در اداره جامعه نیز، رسول اکرم الگویی بی‌بدیل بود؛ از تقسیم غنایم تا رسیدگی شخصی به مشکلات کوچک‌ترین افراد جامعه. او بر کرامت انسان‌ها تأکید داشت و با یتیمان، بردگان و نیازمندان همنپشین می‌شد.

نگاهی به ولادت و کودکی

رسول‌الله در «عام‌الفیل» به دنیا آمد؛ سالی که سپاه ابرهه برای ویران کردن کعبه آمده بود و معجزه الهی، آنان را در برابر پرندگان ابابیل نابود کرد. مادرش آمنه بنت وهب و پدرش عبدالله بن عبدالمطلب بود که پیش از تولد پیامبر، از دنیا رفت. دوران کودکی حضرت در آغوش عبدالمطلب و سپس عمویش ابوطالب گذشت و سال‌های نخست زندگی، همراه با سختی و صبر شکل گرفت.

امسال نیز میلیون‌ها مسلمان در کشورهای مختلف، از ایران و عراق گرفته تا ترکیه، اندونزی و کشورهای آفریقایی، میلاد پیامبر رحمت را با برپایی محافل مدیحه‌سرایی، اطعام نیازمندان و برنامه‌های فرهنگی جشن می‌گیرند. در ایران، هفته وحدت که از ۱۲ تا ۱۷ ربیع‌الاول نام‌گذاری شده، فرصتی برای انسجام مسلمانان و پاسداشت مشترکات مذهبی است.

همدان؛ شهر دارالمؤمنین در جشن میلاد پیامبر رحمت

در روز میلاد پیامبر مهربانی‌ها، فضای همدان – دارالمؤمنین و دیار مجاهدین فی‌سبیل‌الله – غرق در نور و شادی است. از روزهای قبل، خیابان‌ها و میادین اصلی شهر با ریسه‌های رنگارنگ، پرچم‌های سبز مزین به نام مبارک پیامبر اکرم (ص) و پارچه‌نوشته‌هایی با مضامین تبریک میلاد چراغانی می‌شوند. نورافشانی شبانه جلوه‌ای خاص به آسمان شهر می‌بخشد و از دوردست‌ها، این جشن بزرگ دیده می‌شود.

مساجد، حسینیه‌ها و تکایای همدان نیز با گل‌آرایی و تزئینات ویژه، میزبان مراسم مدیحه‌سرایی و قرائت اشعار در وصف رسول‌الله (ص) هستند. صدای دف و نوای صلوات در کوچه‌ها طنین‌انداز می‌شود و هیئت‌های مذهبی با دسته‌های منظم وارد محلات می‌شوند.

در کنار فضای معنوی مراسم، جلوه‌های همدلی و کرامت هم سهم چشمگیری دارد؛ مردم و خیرین با برپایی ایستگاه‌های صلواتی، شربت، شیرینی و خرما را میان عابران پخش می‌کنند. کودکانی که پرچم‌های کوچک در دست دارند، با ذوق و شادی در کنار بزرگ‌ترها این لحظات را جشن می‌گیرند و لبخندها سیمای همدان را در این روز مبارک کامل می‌کند.

پیام میلاد برای امروز

میلاد پیامبر تنها یادآوری یک رخداد تاریخی نیست؛ پیامی زنده برای امروز و آینده دارد. در جهانی که هنوز از موج خشونت، تبعیض و بی‌عدالتی رنج می‌برد، سیره رسول خدا نسخه‌ای کارآمد برای بازگشت به اصول انسانی است.

صلح، مدارا، احترام به حقوق دیگران و تلاش برای پیشرفت جامعه، ارکان اصلی این پیام‌اند.

بعثت و حضور پیامبر اکرم، زیربنای شکوفایی علمی و تمدنی جهان اسلام شد. او با تشویق به علم‌آموزی، حتی در نخستین آیات وحی، مسیر پیشرفت علمی را گشود. این توجه به دانش باعث شد که پس از او، مسلمانان قرن‌ها در علوم گوناگون از پزشکی تا ریاضیات پیشتاز شوند.

میلاد پیامبر مهربانی‌ها، روزی برای تجدید عهد با آرمان‌های بلند انسانی است؛ روزی که به ما یادآور می‌شود می‌توان با محبت، عدالت و اخلاق، نه‌تنها یک جامعه، بلکه یک جهان را تغییر داد. اگر مسلمان امروز به‌جای صرفاً تبریک و جشن، به عمل به آموزه‌های آن رسول گرامی بیندیشد، جهان معاصر می‌تواند چهره‌ای تازه از تمدن انسانی را ببیند.

ظهور پیامبر (ص)؛ نقطه عطف تمدن و اخلاق در دل جاهلیت

حجت‌الاسلام والمسلمین احمد شیخی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به ابعاد برجسته اخلاقی پیامبر ختمی‌مرتبت (ص) اظهار کرد: اگر تاریخ جاهلیت را مطالعه کنیم، درمی‌یابیم که ظهور پیامبر اکرم (ص) نقطه عطفی در تمدن و معنویت جهان است. ایشان در شرایطی به رسالت مبعوث می‌شوند که جامعه عرب گرفتار تبعیض، جنگ‌های قبیله‌ای و فروپاشی بنیان‌های اخلاقی است.

وی ادامه می‌دهد: پیامبر اعظم (ص) در زندگی شخصی و اجتماعی، الگوی کامل تواضع هستند. با وجود جایگاه والای معنوی و نفوذ اجتماعی، در میان مردم می‌نشینند، در کارهای روزمره خانواده مشارکت می‌کنند و با فقرا و یتیمان هم‌سفره می‌شوند. همین سادگی و بی‌تکلّفی باعث می‌شود دل‌ها به سوی ایشان جذب شود و ایمان مردم بر پایه تجربه مستقیم از منش اخلاقی ایشان شکل بگیرد.

احترام به کرامت انسان؛ از بردگان تا نیازمندان

کارشناس مسائل اخلاق حوزه و دانشگاه عنوان کرد: یکی از ویژگی‌های برجسته رسول خدا (ص) احترام به کرامت انسان‌هاست. ایشان نه‌تنها به نیازهای مادی نیازمندان رسیدگی می‌کنند، بلکه عزت نفس آنان را احیا می‌کنند. رفتار ایشان با بردگان نمونه‌ای آشکار است که چگونه با مهربانی و عدالت، ساختار تبعیض‌آمیز جامعه را به چالش می‌کشند.

وی عدالت را مهم‌ترین ستون سیره نبوی برمی‌شمرد و می‌گوید: نگاه پیامبر (ص) به عدالت، عملی و بی‌ملاحظه است. حتی در مواردی که احکام الهی به ضرر نزدیک‌ترین خویشاوندانشان تمام می‌شود، آن را بدون تعلل اجرا می‌کنند. در تقسیم بیت‌المال هم هیچ امتیاز ویژه‌ای برای گروه خاصی قائل نیستند و همه از حق برابر برخوردارند.

راستگویی و امانت‌داری؛ میراث لقب «امین»

شیخی یادآور می‌شود: از منظر فردی، راستگویی، امانت‌داری و صبر از مهم‌ترین خصلت‌های پیامبر (ص) به‌شمار می‌رود. همین صداقت و اعتمادآفرینی پیش از بعثت، لقب «امین» را برای ایشان به ارمغان می‌آورد و در تبلیغ رسالت الهی نقش کلیدی ایفا می‌کند.

ضرورت بازگشت به آموزه‌های پیامبر (ص) در جهان امروز

وی با اشاره به ضرورت الگوبرداری از سیره نبوی در دوران معاصر تصریح می‌کند: جهان امروز، همانند عصر جاهلیت، با بحران‌های اخلاقی، ظلم و بی‌عدالتی دست‌به‌گریبان است. بازگشت به آموزه‌های پیامبر (ص)، راهی عملی برای عبور از این چالش‌هاست. مسئولان باید در تصمیم‌گیری‌های خود عدالت، شفافیت و مسئولیت‌پذیری را در پیش بگیرند و مردم نیز در روابط فردی، بر مهرورزی، صداقت و گذشت مداومت ورزند.

هفته وحدت؛ فرصتی برای عمل به مشترکات سیره نبوی

کارشناس حوزه و دانشگاه در پایان خاطرنشان می‌کند: هفته وحدت فرصتی مغتنم است تا مسلمانان با تمرکز بر مشترکات سیره نبوی، ضمن تقویت همدلی و انسجام، الگوی پیامبر اکرم (ص) را نه فقط در شعار بلکه در رفتار و عمل، زنده نگه دارند.

گفتنی است؛ امروز که جهان با چالش‌هایی چون خشونت، نابرابری، بی‌اعتمادی و فراموشی ارزش‌های انسانی روبه‌روست، بازخوانی سیره زندگی پیامبر اکرم (ص) بیش از هر زمان دیگری ضروری به‌نظر می‌رسد.

آن حضرت با نگاهی سرشار از مهربانی و عدالت، مسیر تعامل سالم و سازنده را پیش پای امت‌ها گذاشتند؛ مسیری که نه در اسطوره‌ها، ب لکه در واقعیت‌های تاریخ، به روشنی گواه پیروزی اخلاق بر خودخواهی و انصاف بر تبعیض است.

هفته وحدت و میلاد پیامبر رحمت، فرصتی دوباره برای تجدید عهد با این آموزه‌های جاودانه است؛ فرصتی برای آن‌که جوامع اسلامی و همه آزادی‌خواهان جهان، فراتر از اختلافات، بر آرمان‌های مشترک چون عدالت‌خواهی، کرامت انسانی و همزیستی مسالمت‌آمیز تمرکز کنند. چنین بازگشتی می‌تواند چراغی باشد در تاریک‌ترین روزهای بشر، همان‌گونه که ظهور پیامبر (ص) در شب تار جاهلیت، نوید صبحی روشن و امیدبخش را به همراه آورد.