محمد میرزابابایی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به پیچیده‌تر شدن تهدیدات سایبری و امنیت فضای مجازی در دوران حاضر و بالاخص در زمانی که استکبار و دشمن زبون صهیونیستی بر طبل جنگ می‌کوبند؛ اظهار کرد: شبکه‌های اجتماعی به یکی از مهم‌ترین ابزارهای دشمنان برای جمع‌آوری اطلاعات و اجرای عملیات روانی تبدیل شده‌اند.

به گفته وی، در دنیای امروز، در کنار نفوذ فیزیکی یا جاسوس‌های میدانی که عمدتاً در حوزه‌های حاکمیتی، نظامی و امنیتی صورت می‌گیرد، بخش عمده‌ای از اطلاعات حساس و بعضاً فوق محرمانه به‌صورت داوطلبانه و غیر ارادی از سوی کاربران در فضای مجازی منتشر می‌شود.

میرزابابایی ادامه داد: دشمنان با استفاده از فناوری‌های نوین از جمله هوش مصنوعی، داده‌کاوی و الگوریتم‌های تحلیلی و همچنین دسترسی‌های مدیریتی به اپلیکیشن‌های ارتباطی اقدام به رصد و تحلیل محتوای منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی می‌کنند. این تحلیل‌ها نه‌تنها اطلاعات فردی کاربران، بلکه الگوهای رفتاری، نظرات و مواضع سیاسی، سبک زندگی، ارتباطات خانوادگی و دوستانه و حتی موقعیت مکانی آن‌ها را شناسایی و ذخیره‌سازی می‌کند. چنین داده‌هایی در کنار هم، تصویر جامعی از شرایط اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و خانوادگی فرد و کشور ارائه می‌دهد که می‌تواند مبنای تصمیم‌گیری برای اقدامات خرابکارانه یا عملیات‌های شناختی قرار گیرد.

ایجاد حساب‌های جعلی روش رایج دشمنان برای جمع آوری اطلاعات

این فعال حوزه ارتباطات بیان کرد: یکی از روش‌های رایج دشمنان، ایجاد حساب‌های جعلی در قالب شخصیت‌های دوست‌داشتنی، فعال، یا حتی دلسوز است که با جذب دنبال‌کننده، اقدام به جلب اعتماد، هدایت افکار عمومی، یا جمع‌آوری اطلاعات هدفمند می‌کنند. در کنار آن، استفاده از تکنیک‌های مهندسی اجتماعی همچون ارسال پیام‌های جعلی، نفوذ در گروه‌های چت و تحریک احساسات کاربران برای افشای اطلاعات، به‌عنوان روشی مؤثر در جاسوسی مدرن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

میرزابابایی با بیان اینکه موقعیت مکانی نیز به‌عنوان یکی از ابزارهای خطرناک در این فضا مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد، افزود: با فعال بودن موقعیت جغرافیایی در گوشی یا شبکه‌های اجتماعی، دشمن و یا مهاجم قادر است مسیرهای تردد، تجمعات مردمی، محل اقامت فرد و اطرافیان یا حتی تحرکات کارکنان سازمان‌های حساس را شناسایی کرده و مورد تحلیل امنیتی قرار دهد؛ در قوانین موضوعه ایران و جهان بر حفاظت از اطلاعات کاربران تأکیدات متعددی شده است که از آن جمله می‌توان به، دستورالعمل اجرایی بهبود حفاظت از حریم خصوصی کاربران و شیوه جمع‌آوری، پردازش و نگهداری اطلاعات کاربران در سامانه‌ها و سکوهای مجازی، مواد ۶۶۷ الی ۶۸۷ قانون آئین دادرسی کیفری، قوانین حفاظت اطلاعات GDPR اتحادیه اروپا و بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های متعدد وزارت خانه‌ها، سازمان‌ها و نیروهای نظامی، انتظامی و امنیتی در مورد حفاظت اطلاعات در بستر سازمانی خود اشاره کرد.

این کارشناس حوزه رسانه اهداف اصلی این نوع جاسوسی را برهم‌زدن آرامش روانی جامعه، تخریب چهره نهادهای رسمی، تشدید گسل‌های اجتماعی، تحریک نارضایتی عمومی و در نهایت اجرای عملیات‌های تخریبی عنوان کرد و افزود: هدف نهایی، تسلط اطلاعاتی بر ذهن جامعه و سلب اعتماد عمومی از ساختارهای حاکمیتی است.

ارتقای سواد رسانه‌ای مهم‌ترین گام برای مقابله با تهدیدات

وی تأکید کرد: برای مقابله با این تهدیدات، مهم‌ترین گام، ارتقای سواد رسانه‌ای عمومی و آموزش مهارت‌های مراقبت از داده‌های شخصی است. همچنین، لازم است نهادهای مسئول با رصد هوشمندانه بسترهای مجازی و اجرای برنامه‌های آگاه‌سازی، سطح آمادگی مردم و کارکنان دستگاه‌های حساس را افزایش دهند.

این کارشناس رسانه خاطرنشان کرد: امنیت امروز دیگر صرفاً مفهومی فیزیکی نیست، بلکه مفهومی عمیقاً اطلاعاتی و رفتاری است. جامعه‌ای که مراقب داده‌های خود نباشد، بی‌گمان در معرض تهدیداتی قرار خواهد گرفت که شاید هرگز از ماهیت آن‌ها آگاه نشود و بعضاً بعد مدت‌ها منجر به لطمات سنگین مادی و معنوی برای حاکمیت و مردم می‌شود.