خبرگزاری مهر؛ گروه استان‌ها- حامد عرب زاده: استان بوشهر بیش از ۷۰ درصد نیاز آبی خود را از سفره‌های زیرزمینی تأمین می‌کند و سدهای استان مانند سد رئیسعلی دلواری و سد دالکی تنها بخش محدودی از آب سطحی را در اختیار دارند.

کاهش بارش و تبخیر بالای آب باعث شده ذخایر سدها در سال‌های کم‌بارش به شدت کاهش یابد. برداشت بی‌رویه از چاه‌ها علاوه بر افت سطح آب، باعث شور شدن منابع و فرونشست زمین شده است.

کارشناسان منابع آب، تأکید می‌کنند که ادامه این روند می‌تواند طی یک دهه آینده کم‌آبی جدی ایجاد کند.

آلودگی منابع آب از طریق ورود پساب‌های شهری و صنعتی، کاهش کیفیت آب را به دنبال داشته و نیازمند تصفیه و پایش مستمر است.

همچنین مصرف بالای آب در کشاورزی سنتی، بیش از ۸۰ درصد منابع استان، فشار مضاعفی بر منابع محدود وارد می‌کند.

اهمیت افزایش ذخایر آب

کارشناسان معتقدند افزایش ذخایر آب می‌تواند چند هدف کلیدی را تحقق ببخشد. نخست، تأمین پایدار آب شرب و صنعتی در سال‌های خشک و کاهش فشار بر منابع محدود. دوم، افزایش بهره‌وری کشاورزی از طریق سامانه‌های آبیاری مدرن. سوم، حفاظت از تالاب‌ها، سواحل و زیستگاه‌های دریایی که برای پایداری اکوسیستم به جریان طبیعی آب وابسته‌اند.

پیشگیری از معضلات اجتماعی و اقتصادی مانند مهاجرت و کاهش تولیدات کشاورزی، از دیگر مزایای افزایش ذخایر است.

برداشت بی‌رویه از سفره‌های زیرزمینی

کارشناس منابع آب استان بوشهر در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: ذخایر آب استان بوشهر محدود است و ادامه برداشت بی‌رویه از سفره‌های زیرزمینی، علاوه بر کاهش کیفیت، سلامت اکوسیستم‌های طبیعی را تهدید می‌کند.

علی شریفی اضافه کرد: بدون افزایش ذخایر آب، تأمین پایدار آب شرب، کشاورزی و صنعت در سال‌های آینده با مشکل جدی مواجه خواهد شد.

وی افزود: چالش‌های اصلی شامل کاهش بارش‌ها، آلودگی منابع آب توسط پساب‌های شهری و صنعتی و مصرف بالای آب در کشاورزی سنتی است. این عوامل باعث افت سطح سفره‌های زیرزمینی و کاهش کیفیت آب شده و ضرورت افزایش ذخایر آب را بیش از پیش نشان می‌دهد.

شریفی همچنین راهکارهای فنی برای افزایش ذخایر آب را تشریح کرد و گفت: توسعه سدها و مخازن کوچک برای جمع‌آوری رواناب‌های فصلی، مدیریت هوشمند سفره‌های زیرزمینی، بازچرخانی پساب‌های شهری و صنعتی، جایگزینی آبیاری سنتی با سیستم‌های قطره‌ای و حفاظت از پوشش گیاهی و منابع طبیعی می‌تواند فشار بر منابع آبی استان را کاهش دهد.

راهکارهای فنی و مدیریتی

راهکارهای کارشناسان شامل توسعه سدها و مخازن کوچک برای جمع‌آوری رواناب‌های فصلی، مدیریت هوشمند سفره‌های زیرزمینی، بازچرخانی پساب‌های شهری و صنعتی، جایگزینی آبیاری سنتی با سیستم‌های قطره‌ای و هوشمند و حفاظت از پوشش گیاهی و منابع طبیعی است. اجرای این اقدامات موجب افزایش منابع، تثبیت سفره‌های زیرزمینی و بهبود کیفیت آب خواهد شد.

پژوهشگر حوزه آب استان بوشهر در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: افزایش ذخایر آب استان نیازمند اقدامات چندجانبه است.

مهسا بازیاری افزود: توسعه سدها و مخازن کوچک برای جمع‌آوری رواناب‌های فصلی، مدیریت هوشمند سفره‌های زیرزمینی و بازچرخانی پساب‌های شهری و صنعتی، از جمله اقدامات کلیدی محسوب می‌شوند.

وی افزود: در بخش کشاورزی، جایگزینی آبیاری سنتی با سیستم‌های قطره‌ای و هوشمند می‌تواند مصرف آب را به طور قابل توجهی کاهش دهد و فشار بر منابع محدود را کم کند. همچنین حفاظت از پوشش گیاهی و منابع طبیعی، نقش مهمی در نفوذ آب به سفره‌های زیرزمینی و تثبیت منابع دارد.

بازیاری تأکید کرد: اجرای این راهکارها نه تنها به افزایش ذخایر آب کمک می‌کند، بلکه کیفیت آب را بهبود داده و امکان تأمین پایدار آب برای شرب، کشاورزی و صنعت استان را فراهم می‌سازد.

اجرای ۸ سد در بوشهر؛ افزایش ۷۳۰ میلیون مترمکعب ذخیره آب

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان بوشهر در گفت‌وگو با خبرنگار مهر از اجرای پروژه‌های متعدد آبی در سطح استان خبر داد و گفت: با تکمیل سدهای در دست احداث، بیش از ۷۳۰ میلیون مترمکعب به ظرفیت ذخیره آب استان افزوده خواهد شد.

علی محمدی با اشاره به طرح‌های ساخت سد در شهرستان‌های دشتستان، تنگستان، دشتی، جم و عسلویه اظهار داشت: در مجموع ۸ سد شامل دالکی، دهرود، باهوش، خاییز، دشت پلنگ، شهید رئیسی باغان و اخند در نقاط مختلف استان در حال اجرا است و تعدادی از آن‌ها به مرحله آبگیری رسیده‌اند.

محمدی افزود: برخی از سدها نیز تا پایان سال جاری آبگیری خواهند شد و پیش‌بینی می‌شود با تکمیل کامل این طرح‌ها، تأمین آب مورد نیاز بخش‌های شرب، صنعت و کشاورزی استان به شکل پایدار تضمین شود.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای بوشهر در خصوص وضعیت بارش استان گفت: طبق پیش‌بینی سازمان هواشناسی، استان امسال با شرایط نرمال تا پایین‌تر از نرمال از نظر بارش مواجه است.

وی همچنین از شهروندان خواست در مدیریت مصرف آب همکاری کنند و تأکید کرد: مثل همیشه که مردم استان همراه ما بوده‌اند، انتظار داریم با ادامه همکاری در مصرف بهینه آب، بتوانیم مشکلات کم‌آبی، به ویژه در حوزه شرب و کشاورزی را با موفقیت پشت سر بگذاریم.

با توجه به محدودیت منابع آبی و شرایط خشکی استان بوشهر، افزایش ذخایر آب و مدیریت پایدار آن یک ضرورت حیاتی است.

ترکیب فناوری‌های نوین، زیرساخت‌های مناسب و مشارکت بخش خصوصی و مردم، کلید توسعه پایدار و جلوگیری از چالش‌های آبی آینده خواهد بود.

این اقدامات علاوه بر تضمین امنیت غذایی و اقتصادی، سلامت اکوسیستم‌های طبیعی استان را نیز حفظ می‌کند.