خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها*محمدرضا بهرامی‌صفت: همدان سال‌هاست که در یک حوزه حیاتی و تعیین‌کننده، یعنی تیمداری و باشگاه‌داری پایدار، با ضعف ساختاری و کمبود جدی مواجه است؛ مشکلی که نه تنها در فضای عمومی ورزش استان محسوس است، بلکه در مقایسه با استان‌های پیشرو، شکاف آن روزبه‌روز بیشتر می‌شود.

در تعریف ساده، باشگاه‌داری نه فقط تشکیل یک تیم، بلکه ایجاد یک ساختار فنی، مدیریتی و اقتصادی برای تداوم فعالیت در سال‌های طولانی است. در واقع، باشگاه‌ها ویترین هویت ورزشی هر استان هستند؛ جایی که قهرمانان و استعدادهای بومی در آن پرورش یافته، به میدان می‌روند و در قالب نتایج و افتخارات، نام استان را در کشور و حتی جهان مطرح می‌کنند.

امروز در بخش باشگاهداری، استان‌های موفقی در کشور وجود دارد که حضورشان نه یک فصل که یک سنت و برند ورزشی است؛ به عنوان مثال، اصفهان با تیم‌های فولاد مبارکه سپاهان و ذوب‌آهن شناخته می‌شود، دو مجموعه عظیم صنعتی که علاوه بر تیم‌های فوتبال در والیبال، بسکتبال، هندبال و حتی رشته‌های پایه فعالیت مستمر دارند. خوزستان با تیم فولاد که در فوتبال حرفه‌ای و رده‌های پایه فعال است، کرمان با باشگاه‌های مس و گل‌گهر که هردو از صنایع معدنی قدرت گرفته‌اند، استان مرکزی با باشگاه آلومینیوم، یزد با چادرملو و آذربایجان شرقی با تراکتور، تنها چند نمونه از مدل‌های موفق تیمداری هستند.

این باشگاه‌ها به‌طور میانگین در چند رشته ورزشی، ده‌ها تیم رده سنی و هزاران ورزشکار سازمان‌یافته دارند. نتیجه طبیعی چنین پشتوانه‌ای، پرورش چهره‌های ملی‌پوش و تثبیت جایگاه استان در نقشه ورزش حرفه‌ای کشور است.

اما وقتی به همدان نگاه می‌کنیم، تصویر کاملاً متفاوت است؛ یک ساختار ورزشی که از حلقه حیاتی باشگاه‌داری محروم است. هرچند ورزشکاران مستعد و مربیان باتجربه در رشته‌های مختلف وجود دارند، اما نبود یک پشتوانه پایدار، ادامه مسیر آن‌ها را دشوار می‌کند.

طبق قانون، اداره کل ورزش و جوانان وظیفه‌ای در قبال تشکیل و اداره مستقیم باشگاه‌ها ندارد و نقش آن بیشتر در حوزه پشتیبانی، نظارت و برنامه‌ریزی کلان است. بنابراین بار اصلی تیمداری باید توسط بخش خصوصی، صنایع، شرکت‌ها و کارخانه‌های بزرگ استان برداشته شود. اینجاست که یک حلقه مفقوده دیده می‌شود؛ چرا که بیشتر صنایع و واحدهای تولیدی استان، از ورود جدی به ورزش و سرمایه‌گذاری در قالب مسئولیت اجتماعی سر باز می‌زنند.

در حالی که در اصفهان، کارخانه ذوب‌آهن یا فولاد مبارکه، بخشی از هویت اجتماعی خود را حمایت از تیم‌های ورزشی می‌دانند، در همدان معدود کارخانه‌ها و مجموعه‌های اقتصادی حتی حاضر به تأمین هزینه یک تیم محلی در لیگ‌های کشوری نیستند. نتیجه این وضعیت، همان چیزی است که اکنون شاهدیم: تیم‌های ورزشی استان یا در آستانه انحلال قرار دارند یا با کمترین امکانات و بدون چشم‌انداز روشن، رقابت می‌کنند.

این چالش فقط یک دغدغه ورزشی نیست، بلکه تأثیر اجتماعی و فرهنگی نیز دارد. باشگاه‌ها مرکز تجمع علاقه‌مندان، هواداران و خانواده‌های ورزشی هستند و از این مسیر، شور و انگیزه برای قهرمان‌پروری شکل می‌گیرد. فقدان باشگاه‌های معتبر در همدان، به معنای کاهش انگیزه جوانان و از دست رفتن فرصت‌های بزرگ برای معرفی قهرمانان آینده است.

اگر امروز تصمیمی جدی برای احیای تیمداری و جذب حمایت صنایع و سرمایه‌گذاران گرفته نشود، این فاصله با استان‌های پیشرو هر سال بیشتر خواهد شد و روزی می‌رسد که ورزش همدان نه تنها در لیگ‌های برتر رشته‌های مختلف نماینده‌ای نخواهد داشت، بلکه سهمش در تیم‌های ملی نیز به مراتب کمتر خواهد شد.

صنایع بزرگ همدان در مسئولیت اجتماعی ورزشی ورود نمی‌کنند

وحید صالحی‌ضمیر در گفتگو با خبرنگار مهر با انتقاد از وضعیت باشگاه‌داری در استان اظهار کرد: متأسفانه همدان در بحث تیم‌داری و ابعاد بزرگ‌تر باشگاه‌داری، که شامل فعالیت در چند رشته ورزشی می‌شود، با مشکلات عدیده و بزرگی روبه‌رو است.

مدیرعامل باشگاه پدیده همدان عنوان کرد: نگاه کنید، ۱۸ سال از حضور تیم فوتبال پاس در همدان می‌گذرد اما هر سال مسئولان استان برای تأمین هزینه‌های این تیم با چالش جدی مواجه هستند.

وی با اشاره به حضور صنایع مهم در استان افزود: در همدان صنایع بزرگی مانند فولاد، فروسیلیس، پتروشیمی و معادن داریم که ماهانه ده‌ها هزار میلیارد تومان گردش مالی دارند، اما به هیچ ‌عنوان در بحث مسئولیت‌های اجتماعی وارد نمی‌شوند.

صالحی‌ضمیر خاطرنشان کرد: در حالی است که در استان‌های دیگر مانند اصفهان، خوزستان، کرمان، اراک و یزد، همین صنایع هستند که تیم‌داری می‌کنند و باعث رونق ورزش می‌شوند.

مدیرعامل باشگاه پدیده همدان با اشاره به رشته تخصصی خود که در آن تیم‌داری کرده است، بیان کرد: در والیبال، با حداقل ۵ میلیارد تومان می‌توان در سطح لیگ یک تیم‌داری کرد و با ۲ میلیارد تومان در لیگ دسته دوم فعالیت داشت. این مبالغ برای صنایع بزرگ ما پول خُرد هم نیست.

وی تأکید کرد: باید مقام ارشد استان و نمایندگان مجلس این صنایع را که از برق، آب و گاز استان استفاده می‌کنند و محیط‌زیست و هوای آن را آلوده می‌سازند، موظف کنند بخشی از منابع خود را در ورزش هزینه کنند.

صالحی‌ضمیر افزود: چرا باید گردش مالی کارخانه‌ها و صنایع بزرگ ما در بانک‌های تهران باشد و در پایتخت سرمایه‌گذاری شود، در حالی که همین واحدها از آب و خاک این استان بهره می‌برند و سهمی در توسعه ورزش همدان ندارند؟

دستگاه ورزش همدان تعهدی برای هزینه‌کرد در تیمداری ندارد

یوسف خدرویسی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به الزامات قانونی در حوزه تیمداری اظهار کرد: بر اساس قانون، دستگاه ورزش هیچ‌گونه مجوز و اختیار هزینه‌کرد حتی یک ریال در بخش ورزش قهرمانی و تیمداری ندارد و این مسئولیت صرفاً بر عهده باشگاه‌هاست.

وی افزود: باشگاه‌ها پیش از حضور در لیگ‌های ورزشی باید از توان مالی، زیرساخت‌های مناسب و برنامه‌ریزی بلندمدت برخوردار باشند، زیرا طبق قانون، دستگاه‌های اجرایی هیچ تعهدی برای حمایت مالی از تیم‌ها ندارند و نباید انتظار داشت منابع دولتی صرف اداره تیم‌های حرفه‌ای شود.

خدرویسی با اشاره به مصوبه مجلس شورای اسلامی در این خصوص تصریح کرد: تأمین کامل هزینه‌ها و مدیریت تیم‌های ورزشی مسئولیت مستقیم باشگاه‌هاست و اداره‌کل ورزش و جوانان تنها در حوزه سیاست‌گذاری، نظارت و صدور مجوز فعالیت نقش‌آفرینی می‌کند. بنابراین هر باشگاهی که قصد حضور در میادین قهرمانی دارد باید با اتکا به منابع و پشتوانه مالی خود وارد رقابت‌ها شود.

به گفته معاون اداره‌کل ورزش همدان، پایبندی به قانون و ایجاد ساختار اقتصادی پایدار در باشگاه‌ها، شرط اصلی تداوم حضور در میادین ملی و بین‌المللی و راهی برای جلوگیری از مشکلات مکرر مالی تیم‌های ورزشی است.

در پایان گفتنی است؛ پای سخنان مدیرعامل باشگاه پدیده همدان، مسئله‌ای روشن می‌شود که سال‌هاست همچون زنجیری بر پای ورزش حرفه‌ای استان سنگینی می‌کند؛ نبود عزم جدی برای ورود صنایع بزرگ به مسئولیت‌های اجتماعی ورزشی. در حالی که نمونه‌های موفق در استان‌های دیگر نشان داده‌اند تزریق بخشی از ظرفیت اقتصادی واحدهای تولیدی به ورزش، نه‌تنها برند اجتماعی و اعتبار این صنایع را تقویت می‌کند، بلکه به رونق فرهنگی، سلامت اجتماعی و پرورش استعدادهای بومی نیز می‌انجامد.

اگر این مسیر در همدان هم دنبال نشود، فرصت‌های قهرمان‌پروری از دست می‌رود و استان، همچنان در حاشیه لیگ‌های معتبر باقی خواهد ماند. شاید وقت آن رسیده است که مسئولان ارشد و نمایندگان مردم، این گره دیرینه را با تصمیماتی شفاف و الزام‌آور باز کنند؛ تصمیماتی که هم به سود ورزش است و هم به نام همدان ثبت خواهد شد.