به گزارش سلامت نیوز به نقل از مهر،طب ایرانی، نگاهی کل‌نگر به بیماری‌ها دارد؛ رویکردی که در درمان آسم، تفاوت‌های بنیادینی با پزشکی رایج ایجاد می‌کند.
در حالی که در طب نوین، تمرکز اصلی بر روی ریه و مجاری تنفسی است، در طب ایرانی، منشأ آسم می‌تواند در ارگان‌هایی مانند معده، مغز، قلب یا حتی کبد باشد.

دکتر مصطفی احمدی، متخصص طب ایرانی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بابل، توضیح می‌دهد: «در طب نوین، بدن به ۱۱ سیستم مختلف تقسیم شده اما فقط ۵ ارگان—قلب، مغز، کبد، کلیه و ریه—ارگان‌های حیاتی تلقی می‌شوند. در طب ایرانی، سه عضو قلب، مغز و کبد به عنوان "اعضای رئیسه" و سه عضو ریه، معده و کلیه به عنوان "اعضای شریف" شناخته می‌شوند. این نگاه باعث می‌شود منشأ بیماری‌ها به‌جای تمرکز صرف بر علائم، در عملکرد کل‌نگر بدن جستجو شود.»

آسم همیشه از ریه نمی‌آید

به گفته احمدی، بسیاری از بیمارانی که با علائم تنگی نفس، خس‌خس سینه و سرفه مزمن مراجعه می‌کنند، ممکن است منشأ مشکلشان در ریه نباشد. برای نمونه، ضعف معده یا اختلال در میکروبیوم روده می‌تواند باعث بروز علائم مشابه آسم شود. در این شرایط، درمان‌های موضعی کم‌اثرند و نیاز به اصلاح عملکرد سیستم گوارشی وجود دارد.

نگاه متفاوت به "مزاج" و درمان ریشه‌ای

طب ایرانی هر بیماری را نتیجه‌ی برهم‌خوردن تعادل مزاجی می‌داند. احمدی می‌گوید: «آسم می‌تواند از سوءمزاج ریه باشد، یا حاصل مشارکت سایر اعضا مانند قلب، مغز، کبد یا معده. در این نوع بیماری‌های مشارکتی، علائم در ریه ظاهر می‌شود ولی درمان باید از جای دیگری آغاز شود.»

نقش مغز، استرس و آب‌وهوا در تشدید آسم

در محیط‌های پراسترس و آلوده مانند تهران، تحریک مغز و سینوس‌ها می‌تواند باعث ترشح خلط و نزله شود؛ واکنش‌هایی که مجاری تنفسی را تحریک کرده و علائم آسم را تشدید می‌کنند. همچنین استنشاق هوای آلوده، از طریق تأثیر بر تالاموس و هیپوتالاموس، می‌تواند تعادل هورمونی بدن را به هم بزند و عملکرد سیستم تنفسی را دچار اختلال کند.

درمان با سبک زندگی سالم و گیاهان دارویی

در طب ایرانی، درمان آسم با دارو شروع نمی‌شود؛ بلکه از تنظیم سبک زندگی آغاز می‌گردد. به گفته احمدی، شش اصل حیاتی برای حفظ سلامتی عبارت‌اند از: هوای سالم، تغذیه مناسب، خواب منظم، حرکت و استراحت متعادل، پاکسازی بدن و تعادل روانی.

برای مثال، در مناطق گرم و خشک مانند سیستان و بلوچستان یا بندرعباس، باید از غذاهای گرم، خشک و پرادویه پرهیز کرد. نوشیدنی‌هایی مانند ماءالشعیر طبی، دمنوش‌های بنفشه و گل گاوزبان، یا استنشاق بخور اسطوخودوس و بابونه، به حفظ رطوبت بدن کمک می‌کنند و علائم آسم را کاهش می‌دهند.

خواب، ورزش و پاکسازی؛ سه گام کلیدی

احمدی تأکید می‌کند: «خواب شبانه‌ی کافی، خواب کوتاه در روز، و انجام ورزش‌های کم‌فشار مانند شنا در محیط‌های سرپوشیده، در کنترل آسم مؤثر هستند. همچنین پاکسازی بدن از طریق اصلاح گوارش، رفع یبوست و تنظیم دفع، نقش مهمی در بهبود عملکرد ریه دارد.»

ترکیباتی مثل تخم شنبلیله، خاکشیر، گل ختمی، آویشن و دمنوش‌های آرام‌بخش می‌توانند بر اساس مزاج فرد، به بهبود وضعیت تنفسی و کاهش اضطراب کمک کنند.

تشخیص مزاج، شرط اول درمان صحیح

از نگاه طب ایرانی، روش‌هایی مانند حجامت و فصد نیز فقط در شرایط خاصی مفید هستند. اگر مزاج بیمار خشک باشد، این روش‌ها ممکن است اوضاع را بدتر کنند. اما در مزاج‌های مرطوب یا بلغمی، می‌توانند باعث تخلیه اخلاط زائد و کاهش التهاب شوند. بنابراین شناخت دقیق مزاج بیمار، کلید انتخاب درمان درست است.

طب ایرانی با نگاهی ریشه‌ای به آسم، درمان را تنها در داروهای تنفسی نمی‌بیند. این طب، با بررسی عملکرد کلیه ارگان‌های بدن، مزاج فرد، شرایط زندگی و تغذیه، به دنبال درمانی عمیق‌تر و پایدارتر است. راهکاری که می‌تواند به‌ویژه در اقلیم‌های خشک، آلوده و پراسترس امروز، به عنوان مکملی موثر در کنار طب نوین قرار گیرد.