به گزارش سلامت نیوز به نقل از اعتماد، رییس سازمان محیط زیست، صبح سه‌شنبه در نشست خبری‌ای که در آستانه ۱۷ مرداد، روز خبرنگار برگزار شد، ضمن ارائه گزارشی از فعالیت‌های یک سال گذشته سازمان محیط زیست، به سوالات خبرنگاران در حوزه‌های مختلف پاسخ گفت. این نشست با تبریک روز خبرنگار و گرامیداشت یاد و خاطره شهدای جنگ تحمیلی ۱۲ روزه و محیط‌بانان شهید و همچنین یادکرد سه جوان سنندجی که در جریان اطفای حریق آبیدر جان باختند، آغاز شد و در ادامه انصاری به بیان گزارشی اجمالی از فعالیت‌های یک سال اخیر این سازمان پرداخت.

تثبیت جایگاه ایران در کنوانسیون تالاب‌ها

رییس سازمان محیط زیست گزارش فعالیت‌های یک سال گذشته این سازمان را از حوزه تالاب‌ها آغاز کرد و از موفقیت این سازمان در تثبیت موقعیت ایران در کنوانسیون تالاب‌ها که به کنوانسیون رامسر نیز شناخته می‌شود، در جریان برگزاری پانزدهمین اجلاس بین‌المللی متعهدین کنوانسیون بین‌المللی رامسر خبر داد. انصاری گفت: «کنوانسیون حفاظت از تالاب‌ها به سبب تصویب آن در ایران، اهمیت زیادی برای ما دارد. در اجلاس اخیر نایب‌رییسی ایران در این کنوانسیون تثبیت شد و با پیگیری‌های صورت گرفته، گواهی مرکز منطقه‌ای غرب آسیا این کنوانسیون به مدت ۳ سال برای ایران تمدید شد. از سوی دیگر گواهی سه شهر تالابی بابل، کیاشهر و گندمان نیز صادر شده و به نماینده ایران تحویل شده است.» 
انصاری به دریافت جایزه «قهرمان جوان تالاب‌های جهان» توسط یک ایرانی نیز اشاره کرد. جایزه‌ای که در جریان کاپ ۱۵ در کشور زیمبابوه به ایمان ابراهیمی، مدیرعامل و بنیانگذار انجمن حفاظت پرندگان آوای بوم به سبب بیش از یک دهه فعالیت موثر و نوآورانه در حوزه حفاظت از پرندگان تالابی و تقویت ارتباط میان جوامع محلی و اکوسیستم‌های تالابی از طریق پرندگان داده شد.

تعاملات بین‌المللی  برای کنترل پدیده‌های محیط زیستی

معاون رییس‌جمهور به سایر تعاملات بین‌المللی این سازمان اشاره کرد و گفت: «سال گذشته در حوزه دیپلماسی محیط زیست من شخصا ۴ سفر داشتم و تلاش من و همکارانم بر این بود که حداکثر استفاده را از تعاملات بین‌المللی ببریم. در این سفرها در راستای دیپلماسی محیط زیست نشست‌هایی دو جانبه با کشورهای شرکت‌کننده انجام شد.» انصاری به بازگشت مرجعیت کنوانسیون تنوع زیستی به سازمان محیط زیست و پیگیری موضوع آب‌های فرامنطقه‌ای اشاره کرد و درباره تالاب هورالعظیم که میان عراق و ایران مشترک است، گفت: «موضوع حقابه این تالاب را از کشور عراق به جد پیگیر هستیم. با توجه به آتش‌سوزی‌هایی که در بخش عراقی تالاب هورالعظیم وجود دارد، بحث استفاده از هواپیمای آب‌پاش و کنترل آتش‌سوزی‌ها در این تالاب را به‌ طور روزانه پیگیری می‌کنیم.» از دیگر فعالیت‌های مورد اشاره انصاری که به اجمال از آنها سخن گفت، شرکت در اجلاس جهانی کاهش آلودگی پلاستیکی بود و خبر از تشکیل دبیرخانه آن در سازمان محیط داد. رییس سازمان محیط زیست همچنین به همکاری این سازمان با برنامه پیشرفت و توسعه سازمان ملل( UNDP) در ایران خبر داد و گفت: «پیگیر ایجاد یک پلتفرم دیجیتال برای همکاری جوامع محلی با همکاری بازیگران بخش خصوصی و برنامه پیشرفت و توسعه سازمان ملل متحد (UNDP )هستیم و این همکاری پیشرفت خوبی داشته است.» پیگیری کاهش سطح آب دریای خزر از کشورهای ساحلی از دیگر موارد مورد اشاره رییس سازمان محیط زیست بود و در این باره گفت: «پنجشنبه این هفته، روز جهانی خزر است و ما پیگیر موضوع کاهش سطح آب این دریا هستیم. امسال ایران میزبان رویداد روز جهانی خزر است و برنامه‌های ویژه‌ای در این حوزه پیش‌بینی شده است»

تلاش برای کاهش نگاه امنیتی  به فعالان محیط زیستی

نشست خبری دیروز رییس سازمان محیط زیست مجالی برای ارائه کارنامه یک ساله فعالیت این سازمان در دولت چهاردهم بود. انصاری با اشاره به فعالیت‌ بخش‌های مختلف سازمان محیط زیست و تعاملات با بخش‌های مختلف دولت گفت: «چند اقدام مهم شامل آیین‌نامه پسماندها، سامانه یکپارچه پسماند، آیین‌نامه آزمایشگاه‌های معتمد و آیین‌نامه ارزش در دستور کار دولت قرار دارد و در کمیسیون‌های تخصصی دولت نهایی شده است. سه موضوع مهم مدنظر سازمان، گرد و غبار، تغییر اقلیم و مدیریت راهبردی پسماند است که آنها  را در سطوح مختلف پیگیری می‌کنیم.»

وی افزود: «موضوع اجتماعی‌سازی محیط زیست از دغدغه‌های مهم سازمان محیط زیست است. در همین راستا سند ارتقای فرهنگ محیط زیستی به تصویب رسیده و سازمان حفاظت از محیط زیست نیز به عضویت کمیسیون فرهنگی، اجتماعی دولت درآمده است. از سوی دیگر در آیین‌نامه مسوولیت اجتماعی که هفته گذشته ابلاغ شد، بسیاری از فعالیت‌های محیط زیستی نیز به عنوان مسوولیت اجتماعی درج شده است.» انصاری از همکاری‌های گسترده این سازمان با وزارت آموزش و پرورش و دیگر سازمان‌ها و ارگان‌ها برای توسعه آموزش‌های محیط زیستی خبر داد و گفت: ‌« تلاش سازمان محیط زیست این است که ارتباط بهتر و موثرتری با تشکل‌های مردم‌نهاد برقرار کرده و فضای مناسب را برای فعالیت‌های آنها فراهم کند.

در دولت گزارش مشخصی درباره فعالان محیط زیستی و نگاه امنیتی به آنها ارائه کردیم که منجر به صدور دستوراتی از سوی رییس‌جمهور شد.»

وی از مشکلات پیش روی این سازمان در توسعه فعالیت‌ها سخن گفت و افزود: «۵۰ درصد پست‌های سازمانی سازمان حفاظت محیط زیست بلاتصدی است و ما برای جذب ۷۰۰ نفر در سال جاری برنامه داریم. همچنین به دنبال ارتقای تامین و ارتقای تجهیزات محیط‌بانان هم هستیم و گزارشی در این زمینه در دولت ارائه شده است.» رییس سازمان محیط زیست بر حمایت از فک خزری و میش‌مرغ به عنوان دو گونه مهم حیات وحش ایران تاکید و به تلاش برای مقابله با قاچاق حیات وحش، ارزیابی باغ وحش‌ها و تیمار حیوانات آسیب دیده اشاره کرد و گفت: «کارهای زمین مانده در حوزه محیط زیست بسیار است. از سوی دیگر کشور با مشکلات اقتصادی روبه‌رو است و محیط زیست نیز در این میان، شکننده‌تر می‌شود.» وی از ارجاع نخست همه موضوعات محیط زیستی به این سازمان به ‌طور ضمنی انتقاد کرد و گفت: «موضوعاتی مانند آلودگی هوا، اگرچه در اولویت سازمان قرار دارند و ما جایگاه مطالبه‌گری داریم، اما دستگاه‌هایی مانند وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت صمت و وزارت کشور نیز وظایف و تکالیف مشخصی در این زمینه دارند. با این حال، وقتی تصمیمی گرفته می‌شود یا مشکلی مطرح می‌شود، بلافاصله سازمان محیط زیست مورد سوال قرار می‌گیرد.» انصاری افزود: «در ادوار گذشته نگاه این بود که در حوزه سخت‌افزاری و انتقال آب بین حوضه‌ای حاکم بود. الان به این نتیجه رسیدیم که نگاه نرم‌افزاری یعنی مدیریت آن موضوع مانند مدیریت مصرف به ویژه در حوزه کشاورزی هم باید در کنار موضوعات سخت‌افزاری در نظر گرفته شود. کارهای سخت‌افزاری سریع‌تر به نتیجه می‌رسد ولی پایدار نیست ولی کارهای نرم‌افزاری پایدارتر است و دیرتر به نتیجه می‌رسد. در همین راستا با برنامه محیط زیست سازمان ملل درباره تغییر الگوی کشت و توانمندسازی جوامع محلی در حال همکاری هستیم.»

دریاچه ارومیه؛ خشک‌تر از سال قبل

از دیگر موضوعات مطرح در نشست دیروز رییس سازمان محیط زیست، احیای دریاچه ارومیه بود که لاهیجان‌زاده، سرپرست معاونت محیط زیست دریایی و تالاب‌های این سازمان درباره آن توضیح داد.

وی با ارائه آماری از سطح دریاچه و میزان آب موجود در آن در مرداد سال گذشته و امسال گفت: «حجم موجود آب در دریاچه ارومیه در ‍‍۱۱ مرداد امسال، نیم میلیارد متر مکعب است، این در حالی است که در همین مقطع زمانی، آب موجود در دریاچه ۲ میلیارد متر مکعب بوده که با سال گذشته قابل مقایسه نیست.» وی افزود: «الان در اوج فصل تبخیر هستیم و دمای هوا به‌ شدت بالا رفته است. همچنین ارقامی که اعلام می‌شود در واقعیت میدان، از این کمتر است. تا ماه مهر نیز تصوری از آورد آب قابل ملاحظه‌ای برای این دریاچه نداریم و احتمال خشک شدن آن می‌رود. وضع کشور امسال در حوزه آب مشخص است و با خشکسالی در سال آبی جاری و مشکل برای تامین آب شرب مواجه هستیم.»

لاهیجان‌زاده به پیش‌سناریوهای مختلف در مورد دریاچه ارومیه اشاره کرد و گفت: «سناریوی پیش رو چیست؟ در مطالعات انجام شده همه سناریوها مورد بررسی قرار گرفته و پیش‌بینی‌های لازم صورت گرفته است. بر اساس این پیش‌بینی‌ها و مدل‌سازی‌ها که انجام شده و اگر دریاچه به ‌طور دائمی خشک شود، خسارات سنگینی اتفاق می‌افتد که سبب مهاجرت مردم و حتی اشاعه بیماری‌ می‌شود. از همین رو به‌ شدت دنبال دریافت اعتبارات جدید و فوق‌العاده هستیم و تلاش ما این است که در سال جدید آبی، آورده جدیدی وارد دریاچه شود.»

تالاب میانکاله در مسیر توجه و رسیدگی است

سرپرست معاونت محیط زیست دریایی و تالاب‌های سازمان محیط زیست به فعالیت‌های انجام شده برای احیای تالاب میانکاله اشاره کرد و گفت: «در میانکاله یک لایروبی در سال ۱۴۰۲ به سرانجام رسید و یک فرصت ۴ ساله را به ما داد که پروژه‌های بلندمدت‌تری را پیگیری کنیم. پروژه‌ای که برای میانکاله دنبال می‌کنیم، پمپاژ آب از دریای خزر است و مطالعات در حال انجام است و وزارت نیرو پیگیر کار است و اگر مطالعات تا پایان امسال انجام شود به بودجه ۱۴۰۵ می‌رسد. پروژه دیگر برای استفاده از آب برگشتی نیروگاه شهید سلیمی است که از دریا برداشت می‌شود و این اگر برگردد، برای احیای این تالاب موثر است.»

همچنان پیگیر کاهش مازوت‌سوزی هستیم

صدیقه ترابی، سرپرست معاون محیط زیست انسانی سازمان محیط زیست، نیز در این نشست به سوالاتی درباره حوزه فعالیت خود پاسخ گفت. وی درباره وضعیت میدان نفتی یاران و شهاب در هورالعظیم گفت: «میدان‌های نفتی یاران و شهاب تالاب هورالعظیم را تهدید می‌کنند و ما درباره همه فعالیت‌هایی که در آن تالاب انجام می‌شود که بخشی مجوز دارند و بخشی در حال گرفتن مجوز هستند، درخواست ارزیابی کرده‌ایم. هم‌اکنون هم بخشی برای ارزیابی به سازمان محیط زیست منتقل شده اما با توجه به اینکه این تالاب یک تالاب منسجم است و نمی‌توان بخشی نتیجه گرفت، از وزارت نفت سوال کردیم که سیمای کلی توسعه نفتی در هورالعظیم را ترسیم کند. اینها اکثرا میدان‌های مشترک هستند و زمان بهره‌برداری نیز باید در نظر گرفته شود.»

وی تصریح کرد: «یکی از راهکارها استفاده از چاه مورب برای انتقال برداشت نفت به خارج از تالاب است. اما قبل از آن سیمای کلی اتفاقی که در تالاب می‌افتد باید روشن شود تا تصمیم‌گیری ممکن شود. اتفاقاتی که تاکنون در این تالاب افتاده ارزیابی شود و اگر مشکلاتی وجود دارد، راهکارها در نظر گرفته شود و از یک تیم علمی قوی‌تر استفاده شود.»

ترابی به مازوت‌سوزی در نیروگاه‌های کشور اشاره کرد و گفت: «ماجرای ناراحت ‌کننده مازوت که در سال گذشته مطرح شد و کسانی که در اطراف آن زندگی می‌کنند، در سال گذشته پیگیری شد. در هیات دولت گزارشی مطرح شد که چرا نباید در نیروگاه‌هایی که نزدیک مراکز جمعیتی هستند، از مازوت استفاده شود. تصمیمی توسط رییس‌جمهور گرفته شد و به کارگروه ملی مقابله با آلودگی هوا ابلاغ شد.

یک ماه هم اعمال شد ولی بعد به سبب شرایط ویژه حاکم شده و دستوری که از شورای عالی امنیت ملی آمد، مازوت‌سوزی دوباره شروع شد.» وی افزود: «در مورد نیروگاه شازند اراک وزارت نفت قانع شد که از مازوت کم سولفور استفاده کند و به این ‌ترتیب تعداد روزهای پاک در این منطقه بیشتر شد. در حال برگزاری جلسات مشترک با وزارت نفت و نیرو هستیم تا از مازوت‌سوزی در فصل سرد در نیروگاه‌های حرارتی، سوخت مناسب مطرح شود تا مجبور به مازوت‌سوزی نشویم. همین طور بحث استفاده از گاز مایع را در نیروگاه شازند اراک داریم و تلاش ما این است که مازوت‌سوزی در فصل سرد صفر شود یا به حداقل برسد.»

سد فینسک ضروری نیست ولی مجوز آن  صادر شده است

سوال از سد فینسک، از دیگر موضوعات مطرح شده در این نشست خبری بود که ترابی به آن پاسخ گفت: «درباره سند فینسک، در دهه ۹۰ مجوزاتی مطرح شد و برداشت حدود ۱۰ میلیون متر مکعب تایید شد. در سال ۱۳۹۸ مجوز تمدید شده و مجوز ماده ۲۳ صادر می‌شود و مراحل اجرایی آن صادر می‌شود. البته در یکی از گزارش‌های مهندسی ارزش ذکر شده که با ایجاد یک بند انحرافی و بدون ایجاد سد، آب مورد نیاز تامین می‌شود. از سوی دیگر حجم کل برداشت میزان زیادی نیست ولی سد و مخزن آن اثرات محیط زیستی برای دو استان مازندران و سمنان دارد. بنابراین الزامی به احداث سد نیست ولی این تصمیمات چیزی نیست که در اختیار سازمان محیط زیست باشد و وزارت نیرو باید تصمیم بگیرد.»

شروع دوباره پروژه یوز ایرانی پس از ۶ سال

پرسش از یوز ایرانی، پروژه پر سر و صدای سازمان محیط زیست که با حواشی زیاد، چند سال قبل متوقف شد، ازجمله سوالات خبرنگاران بود که حمید ظهرابی، سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست در شروع پاسخ به آن، به نقش مهم خبرنگاران در پیگیری مسائل محیط زیستی، اشاره کرد و گفت: «تمرکز خبرنگاران و اصحاب رسانه بر مسائل مهم و اصلی محیط زیستی، سبب ایجاد حساسیت و آگاهی در سطح عمومی و تصمیم‌گیران می‌شود و از این رو از خبرنگاران می‌خواهیم که روی مسائل هم تمرکز بیشتری داشته باشند.

ظهرابی به فعالیت مجدد پروژه یوزپلنگ ایرانی اشاره کرد و گفت: «پروژه یوزپلنگ پس از ۶ سال توقف دوباره فعال شده است. یکی از موضوعات مورد پیگیری فنس‌کشی جاده بود که متاسفانه هنوز به نتیجه نرسیده، اما در مورد فعال‌سازی سایت تکثیر و پرورش نیرویی که در آفریقا آموزش دیده بود، تجهیز شده و کاملا استاندارد است و با همه امکاناتی که لازم است، در حال فعالیت است.» وی به طرح جامع حفاظت از تنوع زیستی کشور اشاره کرد و گفت: «در شورای عالی محیط زیستی، درباره طرح حفاظت از یوزپلنگ، بحث‌های زیادی شد اما بحث این شد که یک طرح جامع برای حفاظت از تنوع زیستی کشور آورده شود و بلافاصله کارگروهی تشکیل شده و جلسات زیادی برگزار شده تا یک طرح جامعی تصویب و اجرا شود که موضوع حفاظت یوزپلنگ را در بر بگیرد.»

پایان جست‌وجو برای توله خرس  گمشده پردیسان 

ظهرابی درباره توله خرس گمشده پارک پردیسان نیز گزارشی ارائه کرد و گفت: «در کلینیکی که در پردیسان وجود دارد، سالانه نزدیک به ۱۵۰۰ حیوان درمان می‌شوند. اخیرا هم چند مورد ویژه درمان در این کلینیک اتفاق افتاد که به آنها توجه زیادی نشد.» وی به جست‌وجوهای وسیع صورت گرفته به شیوه دشتبانی و با استفاده از پهپاد حرارت‌یاب اشاره کرد و گفت: «جست‌وجوهای زیادی انجام شد و در نهایت این توله خرس پیدا نشد. این توله قابلیت زیادی برای بالا رفتن از اجسام داشت و با بالا رفتن از فنس در محیط بزرگ پارک پردیسان ناپدید شد و جست‌وجوها نیز متوقف شده است.» به این ‌ترتیب پرونده توله خرس پردیسان بسته شد، این در حالی است که گمانه‌زنی‌های دیگری نیز برای سرنوشت این توله خرس وجود دارد که البته مدرکی برای اثبات آن موجود نیست.

در جریان مصوبه ارجاع وظایف سازمان منابع طبیعی به محیط زیست نبودیم

مصوبه شورای عالی اداری درباره ارجاع برخی از وظایف سازمان منابع طبیعی به سازمان محیط زیست،  در این نشست خبری بود که امید حاجتی، سرپرست معاونت توسعه مدیریت و حقوقی و امور مجلس سازمان محیط زیست در پاسخ به آن گفت: «ما در جریان کارشناسی‌های صورت گرفته برای این مصوبه بودیم و دولت به دنبال کوچک کردن ساختار خود در حوزه وزارت جهاد کشاورزی است.» وی افزود: «اما در جریان تصویب این مصوبه در شورای عالی اداره حضور نداشتیم و این مصوبه جدید است و حتی ما ابلاغ آن را در فضای مجازی دیدیم. منتظر هستیم تا سیر تصویب و ابلاغ مصوبه طی شده و به ‌طور قطعی ابلاغ شود تا برای اجرای آن وارد عمل شویم.»

معاونت حقوقی رییس‌جمهور مانع شفافیت سازمان محیط زیست

معاونت حقوقی رییس‌جمهور مانع انتشار گزارش‌ ارزیابی اثرات محیط زیستی طرح‌ها شده است. این پاسخی بود که صدیقه ترابی در جریان نشست خبری رییس سازمان محیط زیست به سوالی درباره چرایی عدم انتشار این ارزیابی‌ها داد و گفت: «ما مانعی برای انتشار ارزیابی‌ها نداریم و در آیین‌نامه مرتبط نیز آن را آورده‌ایم ولی معاونت حقوقی رییس‌جمهور مانع انتشار آنها شده است. اینها طبقه‌بندی نیز ندارند ولی این معاونت گفته است باید اجازه ویژه گرفته شود و اگر این مشکل حل شود، آنها را برای استفاده عموم منتشر می‌کنیم.

سوال از نظارت بر تجهیزات تبادل آب کشتی‌ها در بنادر، جزیره آشوراده و آزادراه تهران - شمال و رسیدگی به وضعیت محیط‌بانان شهید و مجروح و پیگیری عوامل تعرض به آنها از دیگر پرسش‌های خبرنگاران در این نشست بود که معاونان مرتبط این سازمان به آن پاسخ دادند.  فرمانده یگان حفاظت از محیط زیست، سرتیپ دوم رضا رستگار در انتهای این نشست از دوستداران محیط زیست خواست تا برای شناسایی نفر سوم متهم به مشارکت در قتل شهید «هدآیت‌الله دیده‌بان» محیط‌بانی که ۱۳ خرداد ۱۴۰۴ در منطقه حفاظت شده خانیز استان کهگیلویه و بویراحمد به ضرب گلوله شکارچیان غیرمجاز به شهادت رسید، با پلیس و یگان حفاظت سازمان محیط زیست همکاری کنند.