خبرگزاری مهر-گروه استان‌ها- راضیه سالاری: مشاغل خانگی طی سال‌های اخیر به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای اشتغال‌زایی به‌ویژه برای زنان، مورد توجه کارشناسان حوزه اقتصاد و توسعه اجتماعی قرار گرفته‌اند.

این مشاغل که با اتکا به مهارت‌های فردی، امکانات محدود و در بستر محیط منزل شکل می‌گیرند، می‌توانند نقشی کلیدی در افزایش مشارکت اقتصادی بانوان ایفا کنند.

نقش مشاغل خانگی در تقویت اقتصاد خانواده

با توجه به ساختار فرهنگی و اجتماعی بسیاری از مناطق کشور، شمار زیادی از زنان به دلایل مختلف از جمله مسئولیت‌های خانوادگی، نبود فرصت‌های شغلی مناسب یا محدودیت‌های رفت‌وآمد، امکان اشتغال در بازار رسمی کار را ندارند. در چنین شرایطی، توسعه مشاغل خانگی نه‌تنها راهی برای ایجاد درآمد پایدار محسوب می‌شود، بلکه عاملی مهم در تقویت اقتصاد خانواده و ارتقای سطح رفاه عمومی نیز به‌شمار می‌آید.

ظرفیتی که هنوز به‌طور کامل شکوفا نشده است

با وجود ظرفیت‌های فراوان این حوزه، مشاغل خانگی همچنان با چالش‌هایی نظیر نبود زیرساخت‌های مناسب برای بازاریابی، نبود حمایت‌های بیمه‌ای، دشواری در دسترسی به تسهیلات مالی، و فقدان آموزش‌های تخصصی روبه‌رو هستند. این موانع موجب شده‌اند تا بسیاری از طرح‌های خوداشتغالی در همان مراحل اولیه متوقف شده و به سودآوری نرسند.

از سوی دیگر، عدم انسجام و پیوستگی در سیاست‌های حمایتی نیز باعث شده تا مشاغل خانگی در برخی مناطق کشور به شکل پراکنده و بدون نظارت و هدایت اصولی توسعه یابند. در حالی‌که تجربه‌های موفق در کشورهای دیگر نشان می‌دهد که حمایت هدفمند، ایجاد زنجیره تأمین و فروش، و اتصال صاحبان مشاغل خانگی به بازارهای منطقه‌ای و ملی، می‌تواند به جهش اقتصادی در این بخش منجر شود.

نقش دولت و نهادهای پشتیبان چیست؟

تدوین بسته‌های حمایتی هوشمند و متناسب با ویژگی‌های بومی هر منطقه، یکی از ضرورت‌های جدی برای شکوفایی مشاغل خانگی به شمار می‌آید. ایجاد سامانه‌های تخصصی فروش آنلاین، حمایت از حضور محصولات خانگی در نمایشگاه‌ها، ارائه تسهیلات کم‌بهره، و توسعه آموزش‌های مهارتی، از جمله اقداماتی است که می‌تواند این مشاغل را به مرحله پایداری و سودآوری برساند. در شرایطی که کشور با چالش بیکاری و کاهش فرصت‌های شغلی در بازار رسمی مواجه است، مشاغل خانگی می‌توانند به عنوان راهکاری مکمل و قابل اتکا مطرح شوند. این نوع اشتغال نه‌تنها موجب استفاده بهینه از نیروی کار زن در خانه می‌شود، بلکه بستر مناسبی برای کارآفرینی، رشد فردی و تقویت اقتصاد خانواده فراهم می‌آورد.

سیاست‌گذاران و مدیران اجرایی باید با نگاهی جامع‌تر و پشتیبانی مؤثرتر، زمینه توسعه و تعمیق این ظرفیت مغفول را فراهم سازند.

مشاغل خانگی بانوان هرمزگان به مرحله بلوغ و خود رهبری رسیده‌اند

محدثه درویشی، مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری هرمزگان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر از آغاز اجرای طرح توسعه کسب‌وکار بانوان با حمایت استانداری هرمزگان و آموزش ۱۰۰۰ نفر از فعالان زن در حوزه مشاغل خرد خبر داد.

وی با اعلام آغاز مرحله اجرایی طرح توسعه کسب‌وکار بانوان استان، از شکل‌گیری یک جریان منسجم، توانمند و هدفمند در حوزه مشاغل خانگی بانوان خبر داد که با پشتوانه بخش خصوصی، خیریه‌ها و دفتر بانوان توانسته به مرحله‌ای برسد که بانوان خود به عنوان مدیران کسب‌وکارهای خرد، فرآیند رشد، توسعه و رهبری را به‌دست گیرند.

وی با اشاره به تلاش‌های سه‌ساله اخیر در حوزه توانمندسازی زنان در استان گفت: در سه سال گذشته، تمرکز ما بر تقویت زیرساخت‌های مشاغل خانگی و حمایت از شبکه‌هایی بود که دغدغه رشد و توسعه این بخش را داشتند. خوشبختانه امروز با تلاش افراد دلسوز از بخش خصوصی، خیریه‌ها و همراهی دفتر امور بانوان، شاهد بلوغ و استقلال این شبکه‌ها هستیم.

وی افزود: یکی از نتایج این تلاش‌ها، تأسیس انجمن مشاغل خانگی در اتاق بازرگانی استان است که حدود یک سال از فعالیت آن می‌گذرد و با قدرت مسیر حمایت و هم‌افزایی برای بانوان کارآفرین را ادامه می‌دهد.

راه‌اندازی کارگروه اشتغال و سرمایه‌گذاری بانوان

درویشی با اشاره به برنامه‌ریزی‌های منسجم دفتر بانوان در زمینه اشتغال زنان تصریح کرد: با توجه به وظایف متنوع دفتر امور بانوان و خانواده، چندین کارگروه تخصصی راه‌اندازی کرده‌ایم که یکی از آن‌ها، کارگروه اشتغال و سرمایه‌گذاری بانوان است. این کارگروه از ابتدای فعالیت خود، تدوین و نگارش طرح جامع توسعه کسب‌وکار بانوان استان هرمزگان را در دستور کار قرار داد.

به گفته مدیرکل امور بانوان استانداری، این طرح با حمایت و تأیید شخص استاندار، قرار است به صورت منطقه‌ای در سه محور شرق، غرب و مرکز استان اجرا شود و شامل مجموعه‌ای از برنامه‌های آموزشی، حمایتی و زیرساختی برای توسعه فعالیت‌های اقتصادی بانوان است.

آموزش و غربالگری ۱۰۰۰ بانوی فعال در کسب‌وکارهای خرد

درویشی در ادامه افزود: در فاز نخست این طرح، آموزش و توانمندسازی ۱۰۰۰ نفر از بانوان فعال در حوزه مشاغل خانگی، صنایع‌دستی و کسب‌وکارهای خرد پیش‌بینی شده است. پس از آموزش، غربالگری تخصصی برای شناسایی بانوان توانمند صورت خواهد گرفت و حمایت‌های بعدی از جمله مشاوره تخصصی، تسهیل‌گری در اخذ مجوز، اتصال به بازار و تأمین منابع مالی در قالب این طرح انجام خواهد شد.

وی با اشاره به لزوم هم‌افزایی بین دستگاه‌ها و نهادهای مسئول گفت: اجرای این طرح با همراهی چند دستگاه اجرایی و با مدیریت مستقیم دفتر امور بانوان و خانواده استانداری هرمزگان انجام خواهد شد و به‌زودی شاهد آغاز برنامه‌های میدانی آن در سطح استان خواهیم بود.

بانوان؛ ستون اصلی اقتصاد خانواده و جامعه هستند

درویشی در پایان با تأکید بر نقش کلیدی زنان در توسعه پایدار اظهار داشت: تقویت اقتصاد بانوان، به‌ویژه در حوزه مشاغل خانگی، تنها یک سیاست اجتماعی نیست، بلکه اقدامی راهبردی برای ارتقا تاب‌آوری اقتصادی خانواده‌ها و توسعه متوازن در سطح استان است. بانوان امروز، کارآفرینان فردا هستند و ما با تمام توان از آن‌ها حمایت خواهیم کرد.

تحقق فرمایشات مقام معظم رهبری در زمینه حمایت از تولید داخلی لازم است

مسئول امور بانوان دفتر نماینده ولی‌فقیه در استان هرمزگان با تأکید بر جایگاه مهم مشاغل خانگی در تحقق اقتصاد مقاومتی، خواستار حمایت هدفمند، اصلاح قوانین و تقویت زیرساخت‌های توسعه این حوزه شد و گفت: مشاغل خانگی یعنی از ایده تا ثروت؛ یعنی رویش کسب‌وکارهای کوچک و بالندگی اقتصاد خانواده؛ و در واقع، کار در خانه، رونق در جامعه است.

نرگس بیگلری در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به برگزاری رویدادهای مرتبط با توسعه مشاغل خانگی در هرمزگان، از تلاش‌ها و زحمات متولیان این بخش قدردانی کرد و افزود: جا دارد خدا قوت و تشکر ویژه‌ای داشته باشم از تمامی عوامل پرتلاش این رویداد ارزشمند که با انگیزه، بخشی از فعالیت‌های بزرگ و قابل‌توجه فعالان مشاغل خانگی را در معرض دید عموم قرار دادند.

وی با بیان اینکه هرمزگان سرشار از ظرفیت‌های انسانی و تولیدی در حوزه مشاغل خانگی است، گفت: زنان و مردان پویا و تلاشگری در استان فعالیت دارند که هر یک به سهم خود نقش مهمی در افزایش تولید داخلی ایفا می‌کنند. این امر انگیزه مسئولان برای ارتقا تعامل، حمایت و توسعه کارگاه‌ها را دوچندان خواهد کرد.

تعامل دوجانبه در مسیر تحقق فرمایشات رهبری

بیگلری با تأکید بر اهمیت روابط دوجانبه میان فعالان میدانی و سیاست‌گذاران، تحقق فرمایشات مقام معظم رهبری در زمینه حمایت از تولید داخلی را مستلزم گسترش چنین تعاملاتی دانست و اظهار داشت: مشاغل خانگی نباید صرفاً به عنوان شغلی مکمل دیده شوند، بلکه لازم است جایگاه واقعی آنها در ساختار اقتصادی کشور به رسمیت شناخته شود.

پیشنهادات عملی برای توسعه مشاغل خانگی

وی در بخش دیگری از سخنان خود، به برخی راهکارهای پیشنهادی برای بهبود وضعیت مشاغل خانگی اشاره کرد و گفت: ارائه وام‌هایی با شرایط آسان‌تر و متناسب با نیازهای واقعی صاحبان کسب‌وکارهای خرد؛ در نظر گرفتن معافیت‌ها یا تخفیف‌های مالیاتی به‌ویژه در سال‌های ابتدایی فعالیت، برگزاری دوره‌های آموزشی در حوزه‌های بازاریابی دیجیتال، بسته‌بندی، مهارت‌های فنی و کنترل کیفیت، طراحی اپلیکیشن‌ها و وب‌سایت‌های تخصصی فروش برای محصولات خانگی، تسهیل حضور در بازارچه‌ها و نمایشگاه‌های داخلی و خارجی و تشویق همکاری‌های مشترک میان مشاغل مشابه برای افزایش قدرت تولید و فروشی می‌تواند کمک کننده باشد.

ضرورت اصلاح قوانین و تسهیل در صدور مجوزها

مسئول امور بانوان دفتر نماینده ولی‌فقیه در استان هرمزگان با اشاره به اهمیت زیرساخت‌های قانونی برای پایداری این مشاغل افزود: آنچه در مسیر حمایت از مشاغل خانگی بیش از همه اهمیت دارد، حمایت‌های قانونی و دولتی است. شناسایی و حذف قوانین دست‌وپا گیر، تسهیل در صدور مجوزها و پروانه‌های فعالیت، و حمایت جدی از برند سازی و ثبت محصولات باید در اولویت سیاست‌گذاران قرار گیرد.

وی خاطرنشان کرد: نگاه راهبردی و همه‌جانبه به این حوزه می‌تواند نه‌تنها به توانمندسازی زنان و افزایش اشتغال کمک کند، بلکه تحولی جدی در اقتصاد خانواده‌ها و تحقق اهداف کلان کشور در حوزه تولید داخلی ایجاد نماید.