به‌گزارش خبرگزاری تسنیم؛ در حالی که دمای هوا در بندر گوادر پاکستان تا 45 درجه سانتی‌گراد افزایش یافته، ساکنان تشنه این بندر به خیابان‌ها بازمی‌گردند؛ مسیرها را مسدود می‌کنند، لاستیک می‌سوزانند و خواستار توجه مسئولان به بحران ادامه‌دار آب هستند. با خشک شدن سدها و کاهش سطح منابع آبی به پایین‌ترین میزان در تاریخ، نگرانی‌ها درباره سال‌ها بی‌توجهی مسئولان افزایش یافته است.

علت اصلی بحران چیست؟

گوادر عمدتاً به بارندگی وابسته است، اما تغییرات اقلیمی موجب کاهش بارش‌ها و افزایش خشکسالی‌ها شده است. از سال 2012 تاکنون، کمبود آب در منطقه به یک معضل مزمن تبدیل شده است. به گفته پژوهشگر محلی، پازیر احمد، این بحران تنها به خاطر کم‌آبی نیست، بلکه ناشی از «ضعف در حکمرانی آبی، فقدان تطبیق با تغییرات اقلیمی و نبود سیاست‌های واقع‌گرایانه» است.

در حالی که میلیاردها دلار در قالب طرح کریدور اقتصادی چین–پاکستان (CPEC) صرف توسعه گوادر شده، دسترسی به آب همچنان برای 260 هزار نفر جمعیت این شهر چالشی بزرگ است. تنها منبع قابل استفاده فعلی، سد "ساواد" است که پیش‌بینی می‌شود ظرف 3 تا 4 ماه آینده نیز خشک شود.

زیرساخت‌های ناکارآمد و سوءمدیریت

با افزایش جمعیت و پروژه‌های عمرانی نظیر بندر گوادر، فرودگاه بین‌المللی و مسیرهای دسترسی، سد قدیمی "آنکارا کور" پاسخگوی نیازها نیست. تجمع رسوب و بارندگی کم این سد را از کار انداخته است. در سال‌های اخیر، سدهای جدیدی مانند "ساواد"، "شادی کور"، "شیزانک" و "شزنانی" ساخته شده‌اند اما هیچ‌کدام نتوانسته‌اند بحران را حل کنند.

اگرچه خطوط انتقال آب بین برخی از سدها و شهر نصب شده، نبود بودجه برای برق‌رسانی و نگهداری موجب غیرفعال شدن این سامانه‌ها شده است.

شکست پروژه‌های شیرین‌سازی آب دریا

در کنار منابع آب زمینی، دریای عمان در مجاورت گوادر نیز می‌تواند منبع آب باشد. با این حال، 11 واحد شیرین‌سازی آب دریایی که با سرمایه‌گذاری چین ایجاد شده‌اند، هم‌اکنون غیرفعال هستند. فقدان برق پایدار، هزینه‌های بالا و فساد مالی از دلایل اصلی این ناکارآمدی عنوان شده‌اند.

نبی‌بخش بلوچ، از فعالان محلی، می‌گوید: «ساخت کارخانه‌های جدید شیرین‌سازی، بیشتر بهانه‌ای برای گرفتن بودجه و ثبت عکس‌های تبلیغاتی است؛ نه حل واقعی بحران.»

راهکارهای موقتی و پرهزینه؛ تانکرهای آبی

در گذشته، دولت طی دوره‌های خشکسالی آب را با تانکر از سد "میرانی" در 150 کیلومتری گوادر منتقل می‌کرد. اما فساد در پرداخت‌ها باعث شد بسیاری از رانندگان تانکر مطالبات خود را دریافت نکنند و خدمات‌رسانی را متوقف کنند. امروزه، تنها خانواده‌های ثروتمند توان خرید آب از تانکرها با قیمت 70 تا 90 دلار را دارند؛ آن‌ هم برای آبی که اغلب آلوده است.

نقش فساد در بحران آب گوادر

کمیته حسابرسی عمومی بلوچستان اخیراً تخلفات مالی در اداره بهداشت و مهندسی عمومی (PHE) را افشا کرده است. در سال 2021 نیز، سازمان مبارزه با فساد ملی، فسادی معادل 4.46 میلیون دلار در یکی از پروژه‌های شیرین‌سازی آب شناسایی کرد.

نبی‌بخش بلوچ می‌گوید: «ساکنان برای پر کردن مخازن خود ناچار به پرداخت رشوه به مسئول محلی شیرآب‌ها هستند. درحالی‌که مقامات ارشد از بودجه کلان سود می‌برند، کارکنان پایین‌دست نیز از شهروندان سوءاستفاده می‌کنند.»

راهکارهای پیشنهادی برای عبور از بحران

به گفته کارشناسان، گوادر منابع آبی بالقوه دارد؛ از جمله دریا، سفره‌های زیرزمینی دشت و جیوانی، و سدهای "ساواد" و "شادی کور". اما آنچه کم است، «اراده سیاسی» و «برنامه‌ریزی مقاوم در برابر اقلیم» است.

باید به جای ساخت تأسیسات جدید، کارخانه‌های شیرین‌سازی موجود را فعال کرد، سدهای بزرگ‌تر ساخت، و خطوط انتقال مؤثر و پایدار ایجاد کرد. در غیر این صورت، بحران آب نه‌تنها ادامه‌دار، بلکه شدیدتر خواهد شد.

bilaterals.org

انتهای پیام/