به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، ثبت اثر در کمیته حافظه جهانی یونسکو در کنار حفظ آثار، سندی است بر هویت فرهنگی کشورهای مختلف. در سال‌های گذشته با تلاش نهادها و سازمان‌های مختلف، تاکنون 13 اثر از ایران در کمیته حافظه جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. 

علی‌رغم اهمیت ثبت اثر در این کمیته و تلاش کشورهای مختلف به ویژه کشورهای تازه تاسیس که به دنبال ساخت هویت تاریخی و فرهنگی برای خود هستند، در سال‌های گذشته تلاشی از سوی ایران برای ادامه این روند شاهد نبودا‌ایم. گفته می‌شود حدود چهار سال است که این جلسات برگزار نشده و ایران، گزینه‌ای برای ثبت جهانی ارائه نداده است. 

صالح زمانی، مشاور رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در امور بین‌الملل، در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی تسنیم، در پاسخ به چرایی برگزار نشدن این جلسات گفت: اگر درست خاطرم باشد آخرین جلسه کمیته ملی حافظه جهانی یعنی جلسه 138 در آبان 1400 در کتابخانه ملی برگزار و اندکی بعد هم چند پرونده به منظور ثبت در فهرست حافظه جهانی یونسکو به این سازمان ارسال شد.

وی ادامه داد: در اوایل همان سال کتابخانه ملی دستخوش تغییرات مدیریتی ناشی از تغییر دولت شد. متأسفانه از آن زمان تا به امروز جلسات تشکیل نشده است. به نظر می‌رسد مهمترین عامل آن در آن زمان مربوط به تغییرات مدیریتی در دولت و جابجایی‌ها در سطح سازمان اسناد و کتابخانه ملی و همین‌طور کمیسیون ملی یونسکو بود. باید در نظر داشته باشیم که از ابتدای شکل‌گیری کمیته در ایران، این وقفه بی‌سابقه بوده و حداقل خسران این بود که ما یک دوره از معرفی آثار میراث مکتوب به یونسکو جا ماندیم.

زمانی در پاسخ به این پرسش که در حال حاضر متولی این امر کدام سازمان است و قرار است جلسات کی برگزار شود، گفت: در حال حاضر متولی برگزاری جلسات و همین‌طور مدیریت دبیرخانه کمیته قانوناً در اختیار کمیسیون ملی یونسکو است. در دورانی که این مسئولیت به صورت غیر رسمی در اختیار سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران بود، هیچ وقفه‌ای در جلسات وجود نداشت و سوابق ثبت و رتبه جمهوری اسلامی در جهان حاکی از توفیق کمیته در ارسال پرونده‌ها بود؛ البته دوره کوتاهی در زمان شیوع همه‌گیری کرونا با مشکلات برگزاری مواجه شدیم که آن هم در فرایند و خروجی پرونده‌ها اثرات جدی در بر نداشت. با این حال امید ما این است که دست‌اندرکاران در کمیسیون ملی هر چه سریع‌تر نسبت به برگزاری جلسات اقدام کنند و تا جایی که اطلاع داریم همکاران ما در کمیسیون ملی در حال انجام مقدمات برگزاری و راه‌اندازی مجدد جلسات کمیته هستند که به نظرم به زودی به نتیجه خواهد رسید.

وی تاکید کرد: برگزاری جلسه جدید در انتظار تصمیم کمیسیون ملی یونسکو خواهد بود. ما در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران همانند گذشته آمادگی کافی برای برنامه‌ریزی و اجرا و همین‌طور مساعدت فعال به کمیسیون هستیم تا در اسرع وقت جلسات کمیته شکل بگیرد و فرصت های پیش رو برای ارسال و ثبت پرونده‌های جدید سرعت بیشتری گیرد.

به گفته مشاور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی در امور بین‌الملل؛ جمهوری اسلامی تا کنون 13 اثر را در فهرست حافظه جهانی ثبت کرده که برخی از آنها از جمله مجموعه آثار مولانا متشکل از مثنوی، دیوان کبیر، مجالس سبعه و مکتوبات و .. به صورت مشترک با سایر کشورها بوده است. آخرین آثار ثبت شده توسط کمیته ملی حافظه جهانی مربوط به مجموعه آثار مولانا، اسناد روابط خارجی ایران در دوره قاجار و همین‌طور اسناد بقعه شیخ صفی‌الدینی اردبیلی بوده است که ارسال آن مربوط به آذر 1400 بود که متاسفانه پس از آن پرونده دیگری به یونسکو ارسال نشد.

کمیته حافظه جهانی یونسکو (Memory of the World Programme) یک برنامه جهانی است که توسط یونسکو در سال 1992 برای حفظ و دسترسی آسان به میراث مستند جهان راه‌اندازی شده است. این برنامه به منظور افزایش آگاهی درباره خطراتی که میراث مستند جهانی را تهدید می‌کند، از جمله تاراج، پراکندگی، قاچاق و نابودی، اجرا می‌شود.

جانع‌التواریخ، مسالک و ممالک اصطخری، کلیات سعدی، ذخیره خوارزمشاهی، مجموعه برگزیده نقشه‌های دوره قاجار، پنج گنج، التفهیم لاوائل صناعه التنجیم، مجموعه اسناد تشکیلات اداری آستان قدس، اسناد روابط خارجی ایران در دوره قاجار و کلیات مولانا از جمله آثاری از ایران است که در این کمیته به ثبت رسیده.

انتهای پیام/