برهمین اساس بود که هفته گذشته کمیته تجارت اتحاد آمریکایی تولید کنندگان تجهیزات خورشیدی طی درخواستی رسمی از دولت و مسئولان مربوطه آمریکا خواست که برای تکمیل حمایت از تولید کنندگان داخلی نسبت به اعمال تعرفه‌های جدید به محصولات تولید شده کل جنوب شرق آسیا و هندوستان تصمیم‌گیری کرده و سیاست‌های جدیدی را اتخاذ و ابلاغ کند.

به این ترتیب این گروه از تولیدکنندگان پنل خورشیدی آمریکایی، از وزارت بازرگانی آمریکا خواسته‌اند که تعرفه‌های جدیدی بر واردات محصولات خورشیدی از اندونزی، لائوس و هند اعمال کند، نکته جالب توجه اینجاست که  این درخواست تنها یک ماه پس از اعمال تعرفه‌های سنگین واشنگتن بر محصولات خورشیدی چهار کشور جنوب شرق آسیا مطرح شده است.

نمودار روند افزایش تعرفه‌های واردات تجهیزات برق خورشیدی از سوی دولت آمریکا

بر اساس گزارش رویترز، این شکایت توسط «کمیته تجارت اتحاد آمریکایی تولیدکنندگان خورشیدی» که نماینده چندین شرکت بزرگ از جمله شرکت کره‌ای Hanwha Qcells USA Inc. و شرکت آمریکایی First Solar Inc. است، ارائه شده است.

این کمیته خواستار تحقیقات درباره «روش‌های تجاری غیرقانونی شرکت‌هایی با مالکیت عمدتاً چینی در لائوس و اندونزی و همچنین شرکت‌های مستقر در هند» شده است. اتهام وارد شده به این شرکت‌ها دریافت یارانه‌های دولتی غیرمنصفانه و فروش محصولات با قیمتی پایین‌تر از هزینه تولید در آمریکا است که تولیدکنندگان داخلی را تهدید می‌کند.

تیم برایتبیل، وکیل اصلی این اتحادیه گفت: «همواره گفته‌ایم اجرای جدی قوانین تجاری ما برای موفقیت این صنعت حیاتی است.»

در همین حال مجله PV اشاره کرده است که این پرونده‌ها ادامه نبردی طولانی است که از سال 2011 علیه واردات از شرکت‌های چینی آغاز شده و با تغییر محل کارخانه‌ها به کشورهای جدید، تمرکز صنعت داخلی آمریکا به شکایت از واردات از کشورهایی تازه منتقل شده است.

از سوی دیگر در ماه مه، کمیسیون تجارت بین‌المللی آمریکا (USITC) در دو پرونده مشابه علیه واردات خورشیدی از کامبوج، مالزی، تایلند و ویتنام به نفع اتحادیه رای داد و اعلام کرد صنعت خورشیدی آمریکا به دلیل واردات سلول‌های فوتوولتائیک سیلیکونی آسیب جدی دیده و در پی آن، وزارت بازرگانی آمریکا تعرفه‌های متنوعی را بر محصولات خورشیدی این چهار کشور اعمال کرد که در مواردی تا 3500 درصد نیز رسید. این تعرفه‌ها از 16 ژوئن اجرا شدند.

اما واقعیت اینجاست که با توجه به سهولت احداث خطوط تولید و مونتاژ پنل‌های خورشیدی پس از اعلام رسمی این سیاست بسیاری از تولیدکنندگان که در کشورهای مورد اعمال تحریم‌های جدید آمریکا بودند با انتقال خطوط تولید خود به کشورهایی که تعرفه‌های پایین داشتند دوباره توانستند مزیت رقابتی قابل توجهی را برای خود در بازار روبه رشد آمریکا ایجاد کنند.

به عنوان مثال  بسیاری از تولید کنندگان چینی با انتقال خطوط تولیدشان به کشور لائوس و اندونزی این تعرفه‌ها را دور زدند و برخی هم با مهاجرت به هندوستان و استفاده از تخفیف‌های مالیاتی و زمین رایگان در شهرک‌های صنعتی دوباره توانستند مقابل تعرفه‌های سنگین ترامپ به محصولاتشان که قبلا در چین تولید می‌شد ایستادگی کنند.

بازار تجارت جهانی پنل‌ها چقدر است؟

اندازه بازار جهانی پنل‌های خورشیدی فتوولتائیک (PV) در سال 2024 حدود 184.29 میلیارد دلار برآورد شده و پیش‌بینی می‌شود از 198.51 میلیارد دلار در سال 2025 به حدود 384.44 میلیارد دلار تا سال 2034 افزایش یابد. این رشد با نرخ رشد سالانه مرکب (CAGR) معادل 7.62٪ در بازه زمانی 2025 تا 2034 اتفاق خواهد افتاد. با پیشرفت در فناوری فتوولتائیک، پنل‌های خورشیدی اکنون می‌توانند با همان میزان تابش خورشید، برق بیشتری تولید کنند، چرا که بازدهی آن‌ها افزایش یافته است.
این درحالی است که براساس برآوردهای رسمی مجموع واردات تجهیزات خورشیدی از کشورهای یاد شده به بازار ایالات متحده در سال 2024 میلادی چیزی حدود 1.6 میلیارد دلار بوده که نسبت به سال قبل‌تر 289 میلیون دلار رشد داشته است.

نمودار روند روبه‌رشد بازار پنل‌های خورشیدی در جهان

سهم بازار مناطق مختلف از کل بازار پنل‌های خورشیدی

با این حال، اگرچه برخی از تولیدکنندگان به دنبال اعمال تعرفه‌های بیشتر بر محصولات خارجی در بازار ایالات متحده دارند اما در سوی دیگر معادله انجمن صنایع انرژی خورشیدی آمریکا (SEIA) براین باور است که شاید روند یاد شده به حمایت از تولیدات داخلی توجه داشته باشد اما واقعیت پشت پرده اینجاست که در برخی موارد می‌تواند به تضعیف صنایع مرتبط در داخل خاک آمریکا منجر شود و این روند نگران کننده است چون برخی از قطعات و تجهیزات مورد نیاز مونتاژ پنل‌ها بدون تردید باید از بازارهای خارجی وارد آمریکا شود و تولید آنها داخل آمریکا هیچ منطق اقتصادی را درپی ندارد.

به‌هرحال این روند دوگانه باعث شده تا بسیاری از پروژه‌های احداث نیروگاه‌های خورشیدی یا بادی در ایالات متحده آمریکا تا قطعی شدن نتیجه بررسی و رای کمیته تجارت اتحاد آمریکایی تولید کنندگان تجهیزات خورشیدی فعلاً متوقف شده و در برخی موارد خیلی ضروری هم خرید‌های مورد نیاز باید مستقیم با دستور مقامات مربوطه انجام پذیرد که روند یاد شده باعث افزایش هزینه‌های قبوض انرژی برق برخی آمریکایی‌ها شده چون دسترسی به انرژی ارزان قیمت خورشیدی فعلاً برای همه مقدور نیست.