به گزارش خبرنگار مهر، حجت‌الاسلام محمدتقی کرامتی، خطیب جمعه گلپایگان، در خطبه‌های نماز جمعه ۳ مردادماه با اشاره به آموزه‌های پیامبر اعظم (ص) و لزوم پرهیز از هدر رفت سرمایه‌های معنوی و مادی، بر لزوم احسان آگاهانه و هدفمند وسفارشات پیامبر اکرم (ص) به امیرالمومنین علی (ع) اشاره کرد و گفت: هدر رفتن سرمایه و وقت، از نظر اسلام نکوهیده است و انسان عاقل باید تلاش کند از تبذیر و اسراف پرهیز کند.

وی با بیان اینکه برخی امور مانند "زراعت در زمین نامناسب" یا "روشن کردن چراغ زیر نور ماه" نمونه‌هایی از مصرف نادرست منابع هستند، گفت: این تعابیر در حقیقت اشاراتی کنایی به لزوم استفاده صحیح از داشته‌ها و امکانات هستند.

خطیب جمعه گلپایگان در ادامه با اشاره به آموزه‌های دینی درباره احسان و نیکی، تصریح کرد: احسان به کسانی که اهلیت لازم برای دریافت نیکی را ندارند، نوعی اتلاف سرمایه و بی‌نتیجه خواهد بود. انسان باید در احسان خود، عقل و تدبیر به‌خرج دهد و با شناخت از طرف مقابل نیکی کند.

وی افزود: آموزه‌های اسلامی تأکید دارند که نیکی و محبت، حتی نسبت به دشمن نیز می‌تواند اثرگذار باشد و در شخصیت، رفتار و ذهنیت او تغییر ایجاد کند. آیات قرآن از جمله در سوره فصلت، به صراحت بیان می‌کند که نیکی می‌تواند دشمنی را به دوستی بدل کند. چنانکه می‌فرماید: "ادفع بالتی هی احسن…"

حجت‌الاسلام کرامتی تأکید کرد: گاه محبت به فردی که در ظاهر دشمن است، اگر با شناخت و در جایگاه صحیح باشد، می‌تواند مسیر زندگی و اندیشه او را دگرگون سازد. اما نکته مهم این است که برخی افراد اساساً فاقد ظرفیت و قابلیت دریافت احسان هستند و نه تنها تغییر نمی‌کنند، بلکه ممکن است با دیدن محبت، رفتاری نامناسب‌تر از خود نشان دهند.

وی افزود: این تشخیص نیازمند شناخت روحیات افراد است که یا از طریق تجربه شخصی به‌دست می‌آید یا از طریق تحلیل‌های روانشناختی متخصصان. گاه یک فرد در برابر محبت، دچار تأثیر مثبت می‌شود، و فردی دیگر دقیقاً در شرایط مشابه واکنش منفی نشان می‌دهد.

خطیب جمعه گلپایگان گفت: قواعد اخلاقی در اسلام مطلق نیستند، بلکه استثنائاتی نیز دارند. هر نیکی و هر احسانی الزاماً نباید برای همه در همه شرایط یکسان اعمال شود. تشخیص اهلیت و ظرفیت افراد، شرط مهمی در مؤثر بودن رفتار نیکو است.