رئیس سازمان بهزیستی کشور هم خبر داده است که سالانه ۶۷ هزار مورد تصادف منجر به معلولیت داریم که نرخ آن بالاتر از میانگین جهانی است. در ادامه این موضوع را بررسی می‌کنیم.

تصادفات جاده‌ای سالانه ۶۰ هزار نفر به جمعیت معلولان اضافه می‌کند

براساس آمارهای اعلام‌شده از سوی سازمان بهزیستی کشور، سالانه حدود ۶۰ هزار نفر در پی تصادفات جاده‌ای به‌جمعیت معلولان اضافه می‌شود که ۳ هزار نفر از آن‌ها دارای آسیب نخاعی می‌شوند. در این میان، جاده‌های ناایمن، خودروها و خیابان‌های غیراستاندارد و بی‌احتیاطی در رانندگی، چرخه‌ای برای مرگ و معلولیت در جاده‌ها و شهرها ایجاد کرده و همین امر هم موجب شده است سازمان بهزیستی کشور به‌عنوان سازمان متولی افراد دارای معلولیت، برای جلوگیری از افزایش جمعیت معلولان، با تمام ظرفیت‌های خود در این زمینه اقدام به فرهنگ‌سازی کند.

فاطمه عباسی، معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور نیز براساس پیمایش شیوع‌شناسی ناتوانی و آسیب در ایران و بررسی اتیولوژیک آسیب‌ها که توسط سازمان بهزیستی طی سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۳ انجام شده، برآورد کرده است که حدود ۴ درصد از افراد دارای معلولیت به‌علت حوادث ترافیکی دچار معلولیت شده باشند.

از سوی دیگر در بانک اطلاعاتی سازمان بهزیستی که شامل افرادی است که به سازمان مراجعه می‌کنند و تحت پوشش قرار می‌گیرند، حدود ۴۳ هزار نفر از افراد دارای معلولیت، دارای آسیب نخاعی هستند که بالغ بر ۳۷ درصد از آن‌ها ناشی از تصادفات (جاده‌ای و شهری) است. به اعتقاد برخی کارشناسان، با توجه به هزینه گزاف ناشی از معلولیت برای فرد، خانواده و دولت، این آمار باید مورد توجه قرار گیرد.

به‌گفته صغرا ابراهیمی قوام (روانشناس) هر قدر شدت آسیب‌دیدگی قربانی تصادف بیشتر باشد، نیازمند مراقبت بیشتری خواهد بود که این امر به‌شدت بر وضعیت مالی و اقتصادی خانواده تاثیرگذار است. درواقع پس از تصادف، علاوه‌بر فرد مصدوم، تمامی افرادی که در حال مراقبت از او هستند (اعضای خانواده) دچار مشکلات هیجانی- روانشناختی، مالی، روابط بین فردی و موقعیتی می‌شوند. حتی ممکن است فرصت‌های تعاملی و شغلی آن‌ها نیز به‌شدت محدود شود؛ زیرا اعضای خانواده با فرد بیماری روبه‌رو هستند که نیازمند مراقبت دائم و پیوسته است.

لزوم برخورد جدی با رانندگی پرخطر

«گاهی می‌شنوم که آرزوی یک مصدوم تصادفات این است که بتواند از روی ویلچر بلند شود، دست بچه‌اش را بگیرد و راه برود.» این بخشی از یادداشت دکتر محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت بود که چندی پیش درمورد افزایش آمار مرگ و میر تصادفات و پویش ملی «نه به تصادف!» نوشت.

علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت هم در فروردین‌ماه امسال و هم‌زمان با اجرای پویش «نه به تصادف!»، گفت: سالانه ۶۰ هزار نفر بر اثر تصادفات رانندگی دچار معلولیت می‌شوند و ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار نفر مصدوم شدید ترافیکی داریم. همچنین حدود ۵۲ درصد از مصدومان حوادث ترافیکی در لحظه تصادف جان خود را از دست می‌دهند که این موضوع نشان‌دهنده ناایمن بودن خودروهای کشور است.

به‌گفته رئیسی، مساله این است که اگر مردم به اهمیت جان دیگران توجه بیشتری داشته باشند و رعایت اصول ایمنی را جدی بگیرند، این آمارها می‌تواند کاهش یابد و در شرایطی که تعداد زیادی از افراد به‌دلیل رانندگی پرخطر جانشان را از دست می‌دهند یا به‌شدت آسیب می‌بینند، باید یک تغییر جدی در فرهنگ عمومی و در نحوه برخورد با این موضوع ایجاد شود.

حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس هم دراین‌باره بیان کرد: «در هر تصادف منجر به‌جرحی که اتفاق می‌افتد، متاسفانه نه تنها جان افراد گرفته می‌شود، بلکه تعداد زیادی از افراد نیز به معلولیت‌های دائم دچار می‌شوند. این معلولیت‌ها گاهی برای همیشه باقی می‌مانند و فرد آسیب‌دیده مجبور به‌زندگی با آن‌ها می‌شود؛ به‌ویژه در تعطیلات نوروزی که جاده‌ها شلوغ‌تر و سفرها افزایش می‌یابد، این حوادث بیشتر رخ می‌دهند و بسیاری از خانواده‌ها با مشکلات جبران‌ناپذیری مواجه می‌شوند.»

وی در ادامه تاکید کرد: «تحقیقات نشان داده است با کاهش خطای انسانی می‌توان بیش از ۸۵ تا ۹۰ درصد تصادفات را کاهش داد.»

هر تصادف ۵ سال از عمر مفید فرد را به چالش می‌کشد

از طرفی به‌گفته معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور، هزینه‌ای که معلولیت ناشی از تصادفات برای فرد و خانواده در پنج سال اول پس از آسیب به همراه دارد، براساس برآورد کشورهای مختلف حدود ۲ میلیون‌دلار است. به یقین سازمان بهزیستی به‌تنهایی از عهده جبران هزینه‌های مذکور بر نخواهد آمد و کمک‌رسانی سایر ارگان‌ها را می‌طلبد.

فاطمه عباسی در ادامه تصریح کرد: «به‌طور میانگین هر تصادف ۵ سال از عمر مفید شغلی و اجتماعی فرد را دچار چالش می‌کند که بسته به‌شدت آسیب حاصل از تصادف و میزان شدت ناتوانی متغیر است و حتی در برخی از افراد می‌تواند تا پایان عمر را شامل شود. درعین حال هزینه‌های غیرمستقیم شامل فروپاشی بنیان خانواده، از دست دادن شغل، هزینه‌های مربوط به ناتوانی، هزینه‌های رفت و آمد به‌مراکز درمانی و هزینه‌های مراقبت در منزل از مهم‌ترین هزینه‌های غیرمستقیمی هستند که فرد دارای معلولیت ناشی از تصادف و خانواده وی را دچار چالش می‌کند.»