به گزارش خبرنگار مهر، سید سعید شاهرخی استاندار لرستان در نشست خبری ثبت جهانی غارهای پیش از تاریخ دره خرم آباد که امروز در سالن فجر وزارت میراث فرهنگی برگزار شد گفت: ۶۰ هزار سال قدمت اثبات شده‌ای است که یونسکو مهر تأیید به آن به عنوان یکی از نخستین زیستگاه‌های بشر هوشمند زده است.

وی گفت: این استان بیش از ۵ هزار اثر واجد ارزش دارد که ۲۶۰۰ اثر آن ثبت ملی شده است. اوج این آثار در دره خرم آباد است. ما برای توسعه این استان اقداماتی انجام داده‌ایم. بازسازی فرودگاه خرم‌آباد که از سال ۱۳۰۷ فعال بوده و در جنگ جهانی دوم نیز نقش داشته، با هزینه‌ای بیش از هزار میلیارد تومان انجام شده و اکنون به‌عنوان فرودگاهی بین‌المللی آماده خدمت‌رسانی است. همچنین، پروژه آزادراه بندر امام به اهواز و کمربندی غربی خرم‌آباد در حال اجرا هستند.

استاندار لرستان گفت: رئیس سازمان قضائی بر جا به جایی پادگان قلعه نظارت داشت تا این کار تسریع شود. پادگان جدیدی در حال ساخت است اما به هر دلیلی تعویق می‌افتاد با ورود رئیس سازمان قضائی نیروهای مسلح در دستور کار قرار گرفت. به جای سپاه من هم قول می‌دهم که اینجا به جایی زودتر انجام شود تا پس از اینکه کاوش‌ها در قلعه تمام شد این قلعه هم به پرونده الحاق شود.

عطا حسن پور مدیرکل میراث فرهنگی استان لرستان نیز در این برنامه گفت: دره خرم آباد ۲۷ کیلومتر طول دارد که بین رشته کوه سفید کوه و مخمل کوه قرار گرفته است. حدود ۶ مکان پیش از تاریخی که با احتساب قلعه فلک الافلاک به ۷ پرونده می‌رسید را تهیه کردیم. این آثار ۷ هزار هکتار حریم دارند. از بین ۱۷ مکان ۵ مکان مورد کاوش قرار می‌گیرد. نتایج آن در تمام ژورنال‌ها به چاپ می‌رسد. اهمیت این مکان‌ها از دهه ۶۰ میلادی در دنیا مشخص بود.

وی با بیان اینکه در غار یافته، ابزاری از جمله طلا پیدا شده بود گفت: دنیا به دنبال این صنعت ابزار سازی می‌گشت.

حسن پور افزود: ما به دلیل تعصبی که به قلعه فلک الافلاک داشتیم، خواستیم که این قلعه هم به پرونده اضافه شود. البته مخالفت کردند ولی ما اصرار داشتیم متأسفانه ما به جنگ خوردیم و نتوانستیم از آن دفاع کنیم. این قلعه نماد لرستان هست و قرار است به این پرونده افزوده شود می‌خواهیم قلعه، باغ و پل‌هایی که در حریم هستند را اضافه کنیم. پادگان در قلعه هم قرار است رهاسازی شود و در ماه‌های آینده در اختیار مردم قرار گیرد. از این نوع اقدامات‌ها در دست اجرا زیاد است.

در ادامه احمد پاکتچی سفیر ایران در یونسکو گفت: مسئله ثبت جهانی کار پیچیده‌ای است این کار ترکیبی از یک کار تخصصی در حوزه معماری و شهرسازی، باستان شناسی و میراث فرهنگی و کار سنگین سیاسی و دیپلماتیک از سوی دیگر است.

وی گفت: تمدن ایرانی صرفاً در چند استان خلاصه نمی‌شود یکی از مواردی که با افتخار درباره پرونده به آن اشاره کردیم و در گزارش‌های یونسکو این مطلب به تفسیر گفته شده بود این است که دره خرم آباد فضای همزیستی بین گونه‌های مختلف انسانی نئاندرتال و هوشمند در طول هزاره هاست.

علیرضا ایزدی مدیر دفتر ثبت آثار تاریخی نیز گفت: پروسه ثبت برای همه دنیا یک پروسه علمی و فرهنگی است اما سایه سیاست در ثبت آثار به جد سنگین است و مبارزه با آن طاقت فرساست.

وی ادامه داد: ایکوموس فقط نظر مشورتی می‌دهد. یونسکو آنچه بر آن سایه می‌زند نگاه سیاسی است. در تلاش هستیم که حق عضویت را پرداخت کنیم. در زمان بررسی باید بازرس را متقاعد کنید بر حقانیت و دفاع از حیثیت و چیستی سرزمین. این یک مبارزه است نه تعارف. امارات پرونده‌ای مرجوع شده را ثبت کرد چون ابزاری دارد که ما نداریم ما حتی اجازه حضور عالی‌ترین مقام رسمی کشورمان را نداشتیم. پروسه ثبت پروسه حقانیت سرزمین ماست.

وی گفت: برای ما فلک الافلاک مهمترین نقطه است. قطعاً قلعه و پل عنصر هویت بخش برای دره هست. یونسکو پذیرفت. برجستگی تمدن ایرانی چیزی است که کسی توان مقابله با حقانیت آن را ندارد. در حالی که مجموعه مدافع پرونده پشت میز ایران نبودند آقای طالبیان در این اجلاس تلاش کرد اما مقام رسمی نبود. شما از دولت بخواهید که حق عضویت‌های میراث فرهنگی را پررنگ ببیند چون ما سرباز دفاع از هویت مردم هستیم تا اگر روز دیگر جنگ شد و هویت ما مورد تهدید قرار گرفت، کاسه چه کنم چه کنم دستمان نگیریم.

فرهاد عزیزی، مدیر پایگاه‌های میراث جهانی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، در این نشست اظهار داشت: ثبت جهانی دره خرم‌آباد، فرایندی پیچیده و فنی بود که در شرایط کنونی، اقدامی بی‌نظیر در حوزه ژئوپلیتیک کشور محسوب می‌شود. این دستاورد نشان‌دهنده توانایی ایران در تأثیرگذاری بر مناسبات جهانی است. امیدواریم با همکاری مدیران استانی، پایگاه میراث جهانی دره خرم‌آباد تقویت شود تا حفاظت از آثار تاریخی غرب آسیا و ساماندهی قلعه فلک‌الافلاک به بهترین شکل انجام گیرد. قلعه فلک‌الافلاک به‌عنوان پایگاهی در تراز ملی، با اقدامات مؤثر در حوزه ساماندهی و روایتگری، نقش مهمی در معرفی تاریخ منطقه ایفا کرده است.