نقدی بر قرائت انفعالی در مواجهه با فلسطین
اقتصاد ایران: فلسطین قلب تپنده جهان اسلام و نماد مقاومت در برابر ظلم و استکبار است. از روزی که صهیونیستها با پشتیبانی قدرتهای استعماری پای بر این سرزمین مقدس گذاشتند، درد و رنج مردم مظلوم فلسطین به مسألهای فراملی و فرامذهبی تبدیل شد.
خبرگزاری تسنیم ـ میثم کارگریان؛ فلسطین نهتنها یک سرزمین اشغالشده، بلکه قلب تپنده جهان اسلام و نماد مقاومت در برابر ظلم و استکبار است. از روزی که صهیونیستها با پشتیبانی قدرتهای استعماری پای بر این سرزمین مقدس گذاشتند، درد و رنج مردم مظلوم فلسطین به مسألهای فراملی و فرامذهبی تبدیل شد. اما بهراستی چرا فلسطین، مسأله اول جهان اسلام است؟
بازخوانی مبانی دین شناسی و جهان بینی اسلامی با اصلاح نگرش سنتی غیر پویا و جایگزینی آن با رویکردی پویا و اصولگرا، مبتنی بر بازتعریف فقاهت دینی، امکان ترسیم مقاصد شریعت را در چارچوبی تمدنی، فراگیر و پاسخگو به نیازهای متنوع بشری فراهم میسازد.
در این منظومه فکری، مسأله فلسطین نه به مثابه یک چالش موضعی و مقطعی، بلکه بهعنوان عرصه نبرد آخرالزمانی تمامعیار میان جبهه حق و جبهه باطل و آزمونی برای تحقق امت واحده اسلامی باز تعریف میشود؛ نبردی که با عبور از مرزهای جغرافیایی و با اتکا به گفتمان مقاومت تمدنی، تقابل جبهه ایمان و استکبار جهانی را در افقی فراملّی آشکار میسازد و ظرفیتهای تحولآفرین اسلام ناب را در عصر حاضر به مرحله ظهور و بروز میرساند.
بر همین اساس باید این مسأله را با نگاه کلان و مبتنی بر هویت اسلامی تحلیل و بازخوانی کرد. این تحلیل و بازخوانی در چند لایه قابل بررسی است:
1. مسجدالاقصی و قدس تنها یک مکان جغرافیایی نیست؛ بلکه نماد حاکمیت دینی تمدنی اسلام است. اشغال آن بهدست صهیونیسم، تنها تصرف یک سرزمین نیست، بلکه حمله به یکی از ارکان هویت امت اسلامی است. از این منظر، آزادی قدس بهمعنای احیای تمدن اسلامی در مقابل هژمونی غرب است.
2. رژیم آپارتاید صهیونیستی یک دولت معمولی نیست؛ بلکه ابزار سلطهگری تمدن غرب بر جهان اسلام است. حمایت بیقید و شرط آمریکا و اروپا از این رژیم، نشانمیدهد که این نبرد، جنگی بین دو گفتمان است: گفتمان مقاومت اسلامی و گفتمان لیبرال صهیونیستی.
3. اسلام بهعنوان یک تمدن زنده، نیازمند نمایش عینی تواناییهای خود در عصر حاضر است. مقاومت فلسطین ثابت کرده که امکان مقابله با ابرقدرتهای مادی به اتکای ایمان وجود دارد. این نبرد، الگویی برای بیداری تمدنی مسلمانان در سایر جبهههای فکری، اقتصادی و سیاسی است.
فلسطین امروز نه یک مناقشه منطقهای، بلکه قلب تپنده هویت تمدنی اسلام است. این مسأله به ابزاری برای محک اساسی امت تبدیل شده که وفاداری به آرمانهای اسلامی و توانایی امت در مقابله با استکبار جهانی را میسنجد.
در این میان، دو خوانش متعارض از اسلام در برابر هم صفآرایی کردهاند: اسلام مقاومت و اسلام سازش. رهبر معظم انقلاب با تأکید بر اینکه «مسأله فلسطین مسأله اول دنیای اسلام است»، خط بطلانی بر قرائتهای انفعالی میکشند که میخواهند این آرمان را به حاشیه برانند. ایشان با اشاره به اجلاس بحرین که به دستور آمریکا علیه فلسطین تشکیل شد، هشدار میدهند که این گونه مواضع از سوی بحرین، سعودیها و دیگر دولتهای واداده و منفعل نهتنها خیانت به فلسطین است، بلکه آنها با این کار دارند «زیر پای خودشان را خالی میکنند» این بیان ژرف، دقیقاً همان پیوند ناگسستنی بین سرنوشت فلسطین و آینده تمدن اسلامی را نشانمیدهد.
اسلام مقاومت که در گفتمان انقلاب اسلامی تبلور یافته، فلسطین را عرصه نبرد وجودی حق و باطل میداند. رهبری با اشاره به هزینههایی که جمهوری اسلامی برای دفاع از فلسطین متحمل شده، تأکید میکنند: «ما استقامت کردیم، ایستادیم، باز هم خواهیم ایستاد». این همان روح حاکم بر خوانش تمدنی از اسلام است که مقاومت را نه یک انتخاب، بلکه یک تکلیف دینی و تاریخی میداند. در مقابل، اسلام سازش که برخی حکومتهای منطقه آن را نمایندگی میکنند، با عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی در پی حذف گفتمان مقاومت از معادلات منطقهای است.
اما همان گونه که رهبری اشاره میکنند، این مسیر جز «حسرت» و «خالی شدن زیر پای خودشان» نخواهد داشت: «فسینفقونها ثم تکون علیهم حسرة». (36، انفال) این آیندهنگری قرآنی، سست عنصری این جریانها را در برابر فشارهای استکبار جهانی را افشا میکند. تمدن اسلامی امروز نیازمند وحدتی است که رهبری از آن به همراهی و همدلی مسلمانها تعبیر میکنند.
ایشان بهدرستی تأکید میکنند که «روشنفکران و علمای دنیای اسلام مسئولیت سنگینی در این زمینه بر عهده دارند». این همان ندای بیدارگری است که میطلبد نخبگان جهان اسلام، فلسطین را از حصار مناقشهای محلی خارج کرده و به نماد مبارزه تمدنی اسلام با استکبار تبدیل کنند.
قرائت انفعالی از اسلام که مقاومت را نفی میکند در حقیقت اسلام را از ظرفیت تحولآفرینی و هویتسازی تهی میسازد. اما اسلام ناب محمدی که در مکتب مقاومت تبلور یافته، با تأکید بر اینکه پیروزی نهایی متعلق به ملت فلسطین است، راه نجات امت اسلامی را نشانمیدهد.
انتهای پیام/