به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، تام باراک نماینده ویژه ترامپ در پرونده سوریه و سفیر آمریکا در ترکیه، به دنبال راهی برای نهایی شدن توافق بین شبه نظامیان «قسد» و دولت موقت احمد الشرع است.

همچنان که در بخش نخست اشاره شد، باراک در این مسیر از خواسته‌های ترکیه حمایت کرده و در تازه‌ترین مصاحبه، ضمن ابراز نگرانی از تداوم اختلافات شبه نظامیان کُرد شمال سوریه و مقامات دمشق، به آنها توصیه کرده که تعلل و اتلاف وقت را کنار گذاشته و به ارتش سوریه بپیوندند.

باراک، با تکرار شعار «یک دولت، یک ارتش، یک سوریه واحد» عملاً از تزهای سیاسی امنیتی ترکیه حمایت کرده و آشکارا خطاب به کردها گفته که نباید به فدرالیسم یا الگوهای دیگر بیاندیشند و باید بدانند که یگانه راه آنها پیوستن به دمشق است. 

مظلوم عبدی که به عنوان فرمانده کل نیروهای قسد (SDF) شناخته می‌شود، قبلاً در دیدار با احمد الشرع، با امضای یک توافقنامه اعلام کرده بود که ادغام نیروهای نظامی در یک ساختار واحد را می‌پذیرد.

اما حالا، ظاهراً او تردیدهایی در مورد شکل ادغام نیروها دارد و آنکارا انتظار دارد که این گره با وساطت عبدالله اوجالان رهبر زندانی پ.ک.ک و باراک سفیر آمریکا، گشوده شود. چرا که اوجالان، قبلاً در نامه‌ای خطاب به مقامات امنیتی آنکارا، مظلوم عبدی را فرزند معنوی خود قلمداد کرده و به ترکیه اطمینان داده که او نظرات اوجالان را بدون چون و چرا اجرا خواهد کرد.

مشکل فقط نیروهای مسلح نیست!

گفته می‌شود که عمده‌ترین نقطه اختلاف بین شبه نظامیان تحت امر اوجالان در شمال سوریه با دولت تحت الحمایه آنکارا یعنی دولت احمد الشرع، این است که کردها تمایل دارند به عنوان یک لشکر مستقل و یکپارچه به ارتش سوریه بپیوندند و نفرات آنها بین یگان‌های دیگر، تقسیم و پراکنده نشود. اما حالا مشخص شده که علاوه بر ادغام نیروهای نظامی، مشکلات دیگری نیز در میان است. 

علاوه بر معضلی که در مورد چند و چون ادغام نیروهای شبه نظامی کُرد در ارتش سوریه وجود دارد، می‌توان به موارد دیگری نیز اشاره کرد که بسیاری از این موضوعات، ارتباط مستقیمی با اهداف مداخله گرانه ترکیه دارند: 
الف) مهمترین منابع نفتی سوریه در رمیلان و دیگر مناطق، در قلمرویی است که توسط شبه نظامیان کُرد تحت امر اوجالان اداره می‌شود. جولانی می‌خواهد کنترل این قلمرو در اختیار دمشق باشد تا بتواند پس از امضای توافق با ترکیه و جمهوری آذربایجان، اکتشاف و استخراج نفت در این مناطق، به کمک آنها ادامه پیدا کند.

ب) در بین اعضای «قسد»، صدها عضو خارجی غیرسوریه‌ای وجود دارند که دارای تابعیت کشورهای دیگر هستند. دمشق خواهان اخراج این افراد است، اما مظلوم عبدی فرمانده قسد نیز گفته است: «هزاران فرد چچنی، اویغور و اعراب کشورهای دیگر در صف نیروهای هیات التحریرالشام حضور دارند و غیرسوری هستند. اگر قرار بر اخراج افراد خارجی باشد، آنها هم باید از سوریه بیرون فرستاده شوند».

پیچیدگی ماجرا اینجاست که سرویس اطلاعاتی میت ترکیه تمایل دارد صدها عضو پ.ک.ک را پس از پایان روند خلع سلاح به داخل ترکیه راه ندهد و آنها را به مناطق شمال سوریه بفرستد.

تام باراک درباره موضوع ادغام نیروها و اختلافات طرفین گفته است: «این اختلاف نظر، هنوز هم یک مانع و مسئله بزرگ بین دو طرف است. فکر نمی‌کنم هیچ پیشرفتی در این مورد حاصل شده باشد. من فکر می‌کنم این اتفاقات با گام‌های کوچک رخ می‌دهند، زیرا پیشرفت بر اساس اعتماد، تعهد و درک است. دو طرفی که مدتی از هم جدا بوده‌اند و شاید مدتی رابطه خصمانه‌ای داشته‌اند، باید گام به گام اعتمادسازی کنند. دولت دمشق در ارائه گزینه‌ها به نیروهای دموکراتیک سوریه کار بزرگی انجام داده و امیدوارم آنها این گزینه‌ها را بررسی کنند. امیدوارم این کار را سریع انجام دهند. چرا که ایالات متحده به دولت سوریه و ارتش جدید این کشور اعتماد کامل دارد و نیروهای دموکراتیک سوریه هم شریک ارزشمندی در مبارزه با داعش است».

ج) ساختار دولت و میزان مشارکت کردهای نزدیک به پ.ک.ک در مناصب سیاسی و امنیتی، یکی دیگر از مشکلات است. اما شواهد نشان می‌دهد که ترکیه و آمریکا، فقط خواهان استفاده از ظرفیت نظامی کردها هستند. فرستاده ویژه ترامپ درباره این موضوع گفته است: «ایالات متحده می‌خواهد مطمئن شود که نیروهای قسد (SDF) فرصت ادغام محترمانه در دولت جدید را دارند». 

د) جدال بر سر توافق مبهم بین احمد الشرع و مظلوم عبدی، یکی دیگر از مشکلات موجود است. بر اساس ماده اول توافق ماه مارس «نمایندگی و مشارکت همه سوری‌ها در روند سیاسی و نهادهای دولتی، صرف نظر از هویت قومی و مذهبی آنها، تضمین می‌شود».

ماده دوم نیز گفته «دمشق، جامعه کُرد را به عنوان بخش جدایی‌ناپذیر دولت سوریه» به رسمیت می‌شناسد و «تمام حقوق اساسی آنها، از جمله حق شهروندی» را تضمین می‌کند. با اجرای این توافق، کنترل میادین غنی نفت و گاز تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه در این کشور به دولت منتقل خواهد شد.

نیروهای دموکراتیک سوریه همچنین بسیاری از گذرگاه‌های مرزی بسته و زندان‌هایی را که جنگجویان داعش در آنها نگهداری می‌شوند، کنترل می‌کنند. ماده هشتم و پایانی شامل کمیته‌هایی بود که قرار است برای اجرای توافق تا پایان سال 2025 تشکیل شوند. اما در هیچکدام از این موارد پیشرفتی صورت نگرفته است.

ه) یکی دیگر از اختلافات، مربوط به مساله عفرین و مناطق غرب فرات است. نظامیان تحت امر ترکیه هنوز از این مناطق خارج نشده‌اند و تندروهای افراطی تحت حمایت آنکارا، بسیاری از اهالی این مناطق را آواره کرده‌اند. قبلاً توافق شده بود تا کردهای این مناطق به ویژه در عفرین، راس العین (سرکانی) و تل ابیض (گری سپی) به خانه‌هایشان بازگردند. اما در این مورد گامی برداشته نشده و شواهد نشان می‌دهد که ترکیه تمایلی به خروج از عفرین ندارد.

مخالفت آنکارا با مطالبات کردهای سوری

خبرگزاری هاوار نیوز از رسانه‌های نزدیک به فرماندهان کُرد سوری نوشته است که مظلوم عبدی، در دیدار با احمد الشرع و با حضور نمایندگانی از آمریکا و فرانسه، بر ضرورت تحقق این دسته از مطالبات کردها تاکید کرده است: 
نام جمهوری عربی سوریه باید تغییر کند و نام جدید، فاقد پسوند عربی باشد. 
یک سیستم مدیریت غیرمتمرکز شکل بگیرد و کردها در مناطق خود، اختیارات آن را داشته باشند که برای مسائل استانی خود، تصمیم‌گیری کنند.
قسد نیروهای دموکراتیک سوریه باید به عنوان یک بلوک مستقل در ارتش سوریه به رسمیت شناخته شوند و اعضای این بلوک، در دیگر یگان‌های ارتش سوریه در استان‌های دیگر به کار گرفته نشوند.

روزنامه «ترکیه گازته سی» از جراید نزدیک به حزب عدالت و توسعه ترکیه اعلام کرده که هیات دمشق، یکایک مطالبات بالا را به شکل قاطعانه رد کرده و هیچ توافقی در این نشست حاصل نشده است.

خانم عمبرین زمان از تحلیلگران ترکیه‌ای فعال در رسانه المانیتور، اعلام کرده که این احتمال وجود دارد که در آینده‌ای نزدیک هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه یا ابراهیم کالین رئیس سرویس اطلاعاتی میت ترکیه در دمشق با مظلوم عبدی فرمانده قسد دیدار کنند.

اما این اقدام، مستلزم توافق اولیه بین کردها و دمشق و عقب نشینی قسد از مطالبات زیاده خواهانه است.

این روزنامه نگار ترکیه‌ای همچنین از این موضوع خبر داده که در دو هفته اخیر، نرمش و انعطافی نسبی در مواضع آنکارا به وجود آمده و این احتمال وجود دارد که اردوغان، فعالیت یک نیروی پلیس محلی در مناطق کردنشین سوریه را بپذیرد اما به شرطی که فرماندهی این نیرو در اختیار دولت مرکزی باشد. 

مظلوم عبدی اعلام کرده که ادغام نیروهای تحت امر او در نیروهای مسلح سوریه امکان‌پذیر است. ولی چنین چیزی مستلزم دستیابی به یک «توافق سیاسی جامع» شامل به رسمیت شناختن تمرکز زدایی سیاسی و تضمین‌هایی برای جوامع قومی و مذهبی شمال و شرق سوریه است.

او درباره روند زمانی این عملیات گفته است: «ادغام نیروهای ما در ارتش سوریه، ممکن است سال‌ها طول بکشد. چرا که باید هویت و ساختار نیروهای ما در یک چارچوب ملی حفظ شود. ما خواهان توافقات صلح سطحی با امتیازات ظاهری و فرمایشی نیستیم و چنین برخوردی، نارضایتی‌های سیاسی را عمیق‌تر کرده و حقوق مردم کُرد را نادیده می‌گیرند. ما نمی‌خواهیم به وضعیت قبلی بازگردیم و فداکاری‌های ما در مبارزه با داعش، برای ایجاد تغییر واقعی بود نه کسب امتیازات نمادین. نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) به دنبال جدایی، یا تشکیل یک کشور مستقل نیستند. ما جدایی نمی‌خواهیم. ما یک سوریه متحد با پایتختی دمشق می‌خواهیم، اما دارای ساختار سیاسی اجرایی غیرمتمرکز و دموکراتیک که در آن حقوق همه مردم محفوظ باشد».

با آن که مظلوم عبدی فرمانده نیروهای قسد، برای ملاقات با رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه اعلام آمادگی کرده، اما شواهد نشان دهنده این است که آنکارا دست کم در شرایط فعلی، تمایلی به حضور مستقیم ندارد و مذاکره با کردهای سوری و تلاش برای دستیابی به توافق ماندگار بین آنها و دمشق را به تام باراک واگذار کرده است. چرا که اطمینان دارد که دولت احمد الشرع یا جولانی، بدون مشورت و کسب تایید نهایی آنکارا، هیچ توافقی را نخواهند پذیرفت. 
انتهای پیام/