به گزارش خبرنگار مهر، در حالی که جنگ ۱۲ روزه اخیر میان ایران و رژیم صهیونیستی به آتش‌بس موقتی منجر شده، دیپلماسی کشور در پیچیده‌ترین مقطع خود قرار دارد. ابوالقاسم دلفی، سفیر سابق ایران در فرانسه، در این گفت‌وگو به بررسی اولویت‌های فوری سیاست خارجی ایران می‌پردازد؛ از تعیین تکلیف آتش‌بس و روابط پرتنش با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گرفته تا ضرورت ایجاد یک‌صدایی داخلی و مدیریت فشارهای غرب در موضوع هسته‌ای. او معتقد است تنها با انسجام ملی و دیپلماسی فعال می‌توان از این بحران گذر کرد و منافع ملی را حفظ کرد.

آتش‌بس؛ فرصتی برای تثبیت و ترمیم شرایط کشور

دلفی با اشاره به وضعیت آتش‌بس کنونی، گفت: شرایط کشور به‌گونه‌ای است که در وضعیت آتش‌بس قرار دارد. جنگی که به ما تحمیل شد و به جنگ ۱۲ روزه معروف شد، طی آن رژیم صهیونیستی و سپس آمریکایی‌ها به ما تجاوز کردند. حال، آن‌ها مدعی‌اند که تأسیسات هسته‌ای ما را از بین برده‌اند.

وی با اشاره به دیدار اخیر ترامپ و نتانیاهو، تصریح کرد: دیدار شب گذشته این دو نشان می‌دهد که آنان همچنان معتقدند تأسیسات ایران را نابود کرده‌اند. در این میان، ما نیز گفته‌ایم که اگر آن‌ها حمله نکنند، ما نیز پاسخ نخواهیم داد. این یعنی ما شرایط آتش‌بس را به‌طور رسمی نپذیرفته‌ایم. لذا نخستین اولویت کشور باید تعیین چارچوب‌ها، شروط و تعهدات این آتش‌بس باشد.

دلفی با اشاره به پیچیدگی‌های این وضعیت، افزود: برای روشن شدن وضعیت آتش‌بس باید با کسانی که قرار است آن را اجرا کنند، وارد مذاکره شویم. این موضوع ساده نیست، زیرا آمریکایی‌ها اعلام کرده‌اند که اگر ایران به‌سمت صنعت هسته‌ای و غنی‌سازی برود، دوباره دست به اقدام خواهند زد.

وی ادامه داد: وضعیتی در جهان علیه ما ایجاد شده که عمدتاً به مسائل هسته‌ای ما بستگی دارد. بخش مهمی از دیپلماسی ما باید بر محور روشن‌سازی وضعیت هسته‌ای و مدیریت فشارهای خارجی متمرکز باشد.

روابط تعلیق‌شده با آژانس و تأثیر آن بر امنیت کشور

دلفی درخصوص روابط ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، گفت: پس از سفر گروسی به تهران و گزارش وی، قطعنامه‌ای صادر شد که موجب حمله اسرائیل گردید. مجلس نیز در واکنش، قانون «تعلیق همکاری با آژانس» را تصویب کرد و کارشناسان این نهاد از کشور خارج شدند.

سفیر سابق ایران در فرانسه با اشاره به حساسیت این موضوع، افزود: اکنون مجدداً شرطی برای ما تعیین شده مبنی بر اینکه همکاری با آژانس باید عادی‌سازی شود و اجازه بازرسی داده شود، چراکه می‌گویند آژانس مرجع تخصصی برای تعیین وضعیت برنامه‌های هسته‌ای کشورهاست. هر اتفاقی که بخواهد در مورد آتش بس و تثبیت شرایط کشور بیفتد این است که وضعیت هسته‌ای ما با دنیا روشن شود لذا این وضعیت به مذاکرات با آژانس بستگی دارد و این آژانس است که باید شرایطش و گفتگوها و نوع مناسباتش با ما روشن شود.

اروپا، برجام و تهدید اسنپ‌بک

سفیر سابق ایران در فرانسه با اشاره به اهمیت روابط با اروپا، اظهار داشت: اروپایی‌ها هنوز عضو برجام هستند و این توافقنامه تا مهرماه معتبر است. آن‌ها ابزار و اهرمی به نام اسنپ‌بک و یا همان مکانیسم ماشه را در اختیار دارند و معتقدند باید همکاری ایران با آژانس ادامه داشته باشد تا این نهاد بتواند درباره وضعیت هسته‌ای ایران اعلام‌نظر کند.

وی افزود: در صورت روشن نشدن وضعیت هسته‌ای ایران، اروپایی‌ها نیز تهدید به استفاده از ابزارهای فشار کرده‌اند. هرچند صریح نگفته‌اند، اما پیام واضح است. بنابراین، باید روابط خود با اروپا را نیز روشن و مشخص کنیم.

دلفی گفت: در جریان جنگ ۱۲ روزه یک دور دیدار با اروپایی‌ها داشتیم چیز مشخصی از این دیدار اعلام نشد و تنها نتیجه‌ای که اروپا اعلام کرد تداوم این گفتگوها بود. نکته قابل توجه اینکه بخشی از مسائل که سیاست خارجی کشور مبتلا به آن است را بدون توجه به آن از کنارش می‌گذریم.

وی افزود: یکی از اولویت‌های اصلی در حال حاضر این است که دیپلماسی ایران در صحنه بین‌المللی فعال‌تر باشد و نسبت به تحولات پیرامون کشور واکنش سریع و مؤثر نشان دهد.

افکار عمومی جهانی و روایت‌سازی رسانه‌ای علیه ایران

دلفی به موج رسانه‌ای پس از پایان جنگ اشاره کرد و گفت: رسانه‌های بین‌المللی این خط خبری را پیگیری می‌کنند که ایران در حال تسویه‌حساب داخلی با مخالفین است. این تصویرسازی بر محور بحث نفوذی‌ها صورت گرفته و لازم است دیپلماسی این ابهام را برطرف کرده و تصویر واقعی از وضعیت کشور ارائه دهد.

وی ادامه داد: یکی دیگر از موضوعات فوری، ادعای آمریکا و اسرائیل در مورد نابودی تأسیسات هسته‌ای ایران است. در ابتدا اعلام شد خسارتی وارد نشده اما بعدتر وزارت خارجه موضع را اصلاح کرد. آن‌ها مدعی‌اند ایران از مسیر هسته‌ای صلح‌آمیز خارج شده و با داشتن ۴۰۰ کیلو غنی‌سازی ۶۰ درصدی به سمت مقاصد نظامی رفته است. این ادعاها باید با مواضع رسمی و دیپلماتیک پاسخ داده شود.

کشور نیازمند یک‌صدایی است

دلفی یادآور شد: بنابراین دیپلماسی حتماً باید وارد کارزاری شود که البته در شرایط فعلی از همه ظرفیت‌های دیپلماسی استفاده می‌شود اما چون یک تنه و یک صدایی است شاید پاسخگو نباشد. موضوع آتش بس، همکاری با آژانس، پاسخگویی به مطالبات بین المللی و ادعای غرب در مورد تأسیسات هسته‌ای و تعیین تکلیف روابط با اروپا از اولویت‌هایی است که در شرایط اضطراری فعلی باید رسیدگی شود و اگر دیپلماسی می‌خواهد وارد این کارزار شود باید در کشور تک صدایی و صدای واحد در قبال هرآنچه که موضع کشور است و منافع ملی در آن مستتر است در کنار دیپلماسی باشد.

وی گفت: اگرچه اکنون از ظرفیت‌های دیپلماسی استفاده می‌شود، اما باید میان سیاست‌گذاران، دیپلمات‌ها و رسانه‌ها انسجام ایجاد شود.

دلفی تأکید کرد: آتش‌بس به معنای پایان بحران نیست. خبرها حاکی از آن است که اسرائیل در حال تقویت نظامی خود است و این آتش‌بس را پایان جنگ نمی‌داند. ما باید از این فرصت برای رفع نواقص ناشی از جنگ ۱۲ روزه و ارتقا آمادگی دفاعی کشور استفاده کنیم. البته این کار ساده نیست، به‌ویژه وقتی می‌بینیم حتی چینی‌ها در شرایط اضطرار به مرحله اقدام عملی نمی‌رسند.

دلفی در پایان خاطرنشان کرد: تنها راه عبور از شرایط فعلی، انسجام ملی و بهره‌گیری کامل از ظرفیت دیپلماسی است. از روشن‌سازی وضعیت آتش‌بس و همکاری با آژانس تا پاسخ‌گویی به فشارهای غرب و مدیریت افکار عمومی بین‌المللی، همه نیازمند یک صدا و یک راهبرد مشخص هستند.