آنکارا و تداوم سناریوی وابستهسازی سوریه به ترکیه
اقتصاد ایران: وابسته شدن بخش انرژی سوریه در هر دو حوزه برق و گاز طبیعی به ترکیه، سناریویی است که میتواند نفوذ سیاسی آنکارا بر دولت دمشق را افزایش دهد.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، این روزها بخشی از تجار و صادرکنندگان ترکیهای، همه توان و ظرفیت خود را روی افزایش صادرات کالا و خدمات به سوریه متمرکز کردهاند.
هم اکنون بخش قابل توجهی از بازار محصولات غذایی، پوشاک، مصالح ساختمانی، لوازم خانگی و مبلمان سوریه در دست ترکیه است. اما ظاهراً آنکارا فقط به این اقلام راضی نیست و میخواهد سوریه را از هر جهت به خودش وابسته کند.
دید و بازدیدهای دیپلماتیک و اظهارات مقامات آنکارا و دمشق، نشان دهنده این است که وابسته شدن بخش انرژی سوریه در هر دو حوزه برق و گاز طبیعی به ترکیه، طرحی برای افزایش نفوذ سیاسی بر دولت دمشق است.
آلپ ارسلان بایراکتار وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه که در ماه می برای انجام مذاکرات رسمی به دمشق رفته بود، در همان جا اعلام کرد که ترکیه سالانه تقریباً 2 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی به سوریه صادر خواهد کرد.
با توجه به این که سوریه در شرایط فعلی مشکل برق دارد، صادرات گاز طبیعی ترکیه 1300 مگاوات به تولید برق در سوریه کمک خواهد کرد. همچنین ترکیه 1000 مگاوات برق اضافی به سوریه صادر خواهد کرد تا نیازهای کوتاه مدت این کشور را تأمین کند. محمد البشیر وزیر انرژی در دولت موقت احمد الشرع نیز گفته بود که مقدمات لازم برای تامین انرژی از ترکیه انجام شده است.
حالا ظاهراً در مدت زمانی کوتاه، اقدامات اولیه انجام شده و به زودی برق و گاز از شهر حاتای ترکیه به شهر حلب سوریه خواهد رسید.
بر اساس گزارش شبکه تلویزیونی ان.تی.وی، گاز طبیعی از طریق کیلیس و حاتای به حلب فرستاده میشود و 6 میلیون متر مکعب گاز طبیعی در روز برای تولید برق در نیروگاه گاز طبیعی حلب استفاده خواهد شد.
هدف ترکیه، شروع جریان گاز ظرف سه ماه آتی است. گفته میشود که جولانی در سفر به ترکیه، بر این موضوع تاکید کرده بود که زیرساختهای انرژی در سوریه، بیش از دیگر بخشها آسیب دیده است.
او گفته بود: «ما به 10 هزار مگاوات برق برای سوریه نیاز داریم، اما در حال حاضر، فقط میتوانیم 1700 مگاوات تولید کنیم.»
گزارش خبرنگار شبکه سی.ان.ان ترک نیز میگوید: «امروز، هر کجای سوریه که بروید، هر شهروندی یک ژنراتور برق دم در خانهاش دارد. آنها در تلاشند تا برق را به صورت سیار تولید کنند. بنابراین، بازار بزرگی در اختیار ترکیه است».
گاز از کجا، پول از کجا؟
ظاهراً قرار است ترکیه برای صادرات گاز طبیعی به سوریه، هم بر روی جمهوری آذربایجان حساب باز کند و هم بر روی گاز روسیه. اما تصمیمات بلندپروازانه برای خرید گاز از ترکمنستان و ازبکستان، زمان بر خواهد بود و به این زودیها به نتیجه نخواهد رسید.
مشکل عمده ترکیه در شرایط فعلی، ناتوانی در تامین مالی پروژههای بزرگ است و از آنجایی که سوریه نیز پولی در اختیار ندارد، اردوغان به دنبال جلب حمایت کشورهای عربی است. به همین خاطر، وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه در حاشیه سمینار بینالمللی اوپک در وین اتریش، پس از دیدارهای جداگانه با سهیل بن محمد المزروعی وزیر انرژی امارات متحده عربی، طارق سلیمان احمد الرومی وزیر نفت کویت و پرویز شهبازوف وزیر انرژی آذربایجان، از آنها خواسته در تامین انرژی مورد نیاز سوریه از طریق ترکیه، سرمایه گذاری کنند.
با این حال، رسانههای نزدیک به حزب عدالت و توسعه به دنبال آن هستند تا خود ترکیه را به عنوان یک تولیدکننده و صادرکننده مستقل گاز معرفی کنند.
به همین خاطر، روزنامه ینی شفق نزدیک به آکپارتی در گزارش ویژهای از قول وزیر انرژی و منابع طبیعی نوشته است: «در حال حاضر گاز طبیعی کشف شده در سواحل دریای سیاه در کشور ما، نیاز 4 میلیون خانوار در ترکیه را تأمین میکند و سال آینده این رقم دو برابر خواهد شد. ما تولید گاز در دریای سیاه را در سال 2028 چهار برابر خواهیم کرد و به این ترتیب گاز این میدان، نیاز 16 میلیون خانوار در ترکیه را تأمین خواهد کرد».
هنوز مشخص نیست که آیا باکو نیز در این معامله گازی با ترکیه شریک خواهد شد یا نه. اما رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه اعلام کرده بود که پس از دیدار با الهام علی اف متوجه شده که باکو، تمایل بسیاری برای صادرات گاز به سوریه دارد و آلپ ارسلان بایراکتار نیز درخواست کرده که شرکت دولتی سوکار آذربایجان (SOCAR) شریک ترکیه در این پروژه باشد. اما سوکار هنوز در این مورد پاسخ آشکاری نداده است.
مهندسین ترکیهای اعلام کردهاند که گاز مورد نیاز سوریه از طریق کشورهای خارجی تامین خواهد شد و ترکیه در این میان، فقط نقش انتقال دهنده را ایفا خواهد کرد. اما همزمان، در برخی مناطق در جنوب شرقی ترکیه، چند شرکت آمریکایی، دست به تحقیق و اکتشاف خواهند زد.
وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه گفته است: «ما اکنون شبکه گاز خود را به شبکه سوریه متصل کردهایم و به زودی گاز را به این کشور برادر و همسایه عرضه خواهیم کرد. شاید آنها در این پروژه با ما همکاری کنند و از این طریق، ما بتوانیم گاز مورد نیاز برای تولید برق در سوریه را تأمین کنیم. امیدوارم زندگی در سوریه به حالت عادی برگردد.
انتظارات ترکیه از قطر، پاکستان و آذربایجان
یکی از اهداف بلندپروازانه ترکیه، انتقال گاز از قطر به اروپا از طریق مسیر سوریه است. اما شواهد نشان میدهد که فعلاً زمینه مساعدی برای اجرای این نقشه وجود ندارد. با این حال، ترکیه در تلاش است تا در حوزههای دیگر نیز بخت خود را بیازماید.
یکی از این حوزهها، پاکستان است. دولت اردوغان در دو سال گذشته، نشان داده که علاوه بر تلاش برای ترانزیت انرژی خارجی، در حوزه اکتشاف نیز برنامههای فراوانی دارد. به همین دلیل است که هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه، پس از دیدار با همتای پاکستانی خود محمد اسحاقدار اعلام کرد که روابط آنکارا – اسلام آباد، علاوه بر حوزههای مهم سیاسی – امنیتی و دفاعی، بخش انرژی را نیز در برگرفته است.
او اعلام کرده که بر اساس توافقی که جدیداً حاصل شده، شرکتهای ترکیهای در فعالیتهای اکتشاف نفت و گاز طبیعی در سواحل پاکستان مشارکت خواهند کرد و این اولین بار خواهد بود که چنین اتفاقی رخ میدهد.
البته این سخنان فیدان در شرایطی اعلام شده که قبلاً، شرکتهای فرانسوی، ایتالیایی و انگلیسی، برای عملیات اکتشاف گاز در سواحل پاکستان اظهار بیمیلی کرده بودند. با این حال، ترکیه میخواهد در این حوزه، خود را به عنوان یک کنشگر مدعی و توانمند معرفی کند.
انتهای پیام/