خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- سمیه سعادتمند: عاشورا، فراتر از یک رویداد صرف در تاریخ، تبلوری از عمیق‌ترین احساسات انسانی و ارزش‌های والای الهی است. این واقعه، همچون آینه‌ای، تصویری تمام‌نما از عشق بی‌دریغ، ایمانی راسخ و فداکاری بی‌منت را به نمایش می‌گذارد. گویی عاشورا، جوهره‌ای از حقیقت و معناست که در تار و پود زمان تنیده شده و با هر سالی که می‌گذرد، نه تنها رنگ کهنگی نمی‌گیرد، بلکه زنده‌تر و تابناک‌تر از پیش، در جان‌ها شعله می‌کشد.

محرم، ماه تجدید پیمان با این ارزش‌ها و یادآوری این فداکاری‌ها، هر ساله با خود، موجی از شور و شعور حسینی را به همراه می‌آورد. قلب‌های شیعیان و تمام آزادگان جهان، با شنیدن نام حسین (ع)، به تپش می‌افتد و اشک‌هایشان، ترجمان عشقی است که مرزهای زمان و مکان را درنوردیده است. عاشورا، نه فقط یک خاطره، بلکه یک جریان زنده است که همواره در رگ‌های تاریخ جاری است و الهام‌بخش انسان‌ها در راه حق و عدالت.

عاشورا، پرچمی برای انسانیت و مکتبی برای زیستن

رضا صفایی، کارشناس برجسته دینی و پژوهشگر حوزه تاریخ اسلام در گفتگو با خبرنگار مهر در تشریح ابعاد بی‌کران واقعه عاشورا، این حماسه را فراتر از یک رویداد صرفاً مذهبی دانست و گفت: عاشورا تنها متعلق به شیعیان نیست؛ عاشورا فریاد آزادگی، عدالت‌طلبی و مبارزه با ظلم است که در طول تاریخ، قلب هر انسان آزاده‌ای را به تپش وا داشته است. امام حسین (ع) با قیام خود، نه تنها برای احیای دین جدشان قیام کردند، بلکه برای احیای ارزش‌های والای انسانی نظیر آزادگی، شجاعت، ایثار، وفاداری، صداقت و مقاومت در برابر باطل ایستادند. ایشان به ما آموختند که هرگز نباید زیر بار ظلم و فساد رفت، حتی اگر به قیمت جان و از دست دادن همه عزیزان باشد. این درس، درس بزرگی است که برای تمام اعصار و نسل‌ها کاربرد دارد.

کارشناس برجسته دینی و پژوهشگر حوزه تاریخ اسلام با نگاهی عمیق‌تر به پیام عاشورا ادامه داد: پیام عاشورا، پیام عمل‌گرایی و مسئولیت‌پذیری است. ما نباید تنها به عزاداری و اشک ریختن بسنده کنیم، هرچند که اشک بر مصائب سیدالشهدا (ع) دارای اجر و قرب فراوان است. اما عزاداری حقیقی، آن عزاداری است که ما را به سوی اصلاح خود و جامعه سوق دهد. ما باید در زندگی روزمره خود، تلاش کنیم تا درس‌های کربلا را به کار گیریم. مبارزه با فساد در هر شکل و شمایل آن، ایستادگی در برابر ستم و بی‌عدالتی، حمایت از مظلومان و مستضعفان و تلاش بی‌وقفه برای برقراری عدالت اجتماعی و اقتصادی، همگی از مصادیق عینی و ملموس تداوم راه حسین (ع) در دنیای امروز است. عزاداری باید به ما انرژی و انگیزه‌ای برای حرکت در مسیر حق بدهد و ما را از بی‌تفاوتی نسبت به مسائل پیرامونمان دور کند.

وی بر ابعاد تربیتی و فرهنگی عاشورا نیز تأکید کرد و افزود: عاشورا یک دانشگاه بزرگ تربیتی است. هر شخصیت حاضر در واقعه کربلا، درسی برای ما دارد. از صبر و استقامت زینب کبری (س) تا شجاعت و ولایت‌مداری اباالفضل العباس (ع)، از بصیرت و وفاداری یاران امام حسین (ع) تا مظلومیت کودکان در کربلا، همگی سرشار از نکات اخلاقی و تربیتی هستند. ما باید این ابعاد را برای نسل جدید تبیین کنیم تا آنها با الگوبرداری از این شخصیت‌های والا، زندگی خود را بر پایه ارزش‌های حسینی بنا کنند.

صفایی در بخش دیگری از سخنانش به چالش‌های پیش روی حفظ پیام اصیل عاشورا اشاره کرد و گفت: متأسفانه در طول تاریخ، تحریفاتی به واقعه عاشورا وارد شده است. وظیفه ما، به عنوان محققان، مبلغان و عزاداران، این است که با تحقیق و مطالعه دقیق، چهره واقعی عاشورا را از هرگونه تحریف و خرافه پاک کنیم. نباید اجازه دهیم داستان‌سرایی‌های بی‌اساس، عمق این واقعه را کم‌رنگ کند. شور حسینی باید با شعور حسینی همراه شود؛ یعنی عزاداری ما باید بر پایه معرفت، بصیرت و فهم صحیح از اهداف امام حسین (ع) باشد تا نسل‌های آینده نیز از این چشمه معرفت سیراب گردند و دچار کج‌فهمی نشوند.

کارشناس برجسته دینی و پژوهشگر حوزه تاریخ اسلام تصریح کرد: عاشورا تنها یک روز نیست، یک فرهنگ است، یک مکتب زندگی است. مکتبی که به ما می‌آموزد چگونه در برابر طوفان حوادث بایستیم، چگونه از اصول و ارزش‌هایمان دفاع کنیم و چگونه زندگی با عزت و شرافت داشته باشیم. پیام اصلی امام حسین (ع) این است که زندگی با ذلت، بدتر از مرگ با عزت است. این همان درسی است که تا ابدیت جاری و ساری خواهد بود.

دیدگاه‌های مردم: تجلی عشق بی‌کران به حسین (ع) در زندگی

همزمان با فرا رسیدن ایام محرم، شور و اشتیاق حسینی در میان مردم موج می‌زند. این عشق، ریشه‌ای عمیق در فرهنگ و باورهای مردم دارد و هر سال، با شور و حالی تازه، خود را نشان می‌دهد. با چند تن از عزاداران و زائران امام‌رضا به گفتگو نشستیم تا احساسات، دلایل حضور و تأثیر این ایام را در زندگی‌شان جویا شویم:

فاطمه، دانشجوی ۲۲ ساله رشته حقوق گفت: برای من عاشورا تجلی امید و استقامت است. هنگامی که به مظلومیت امام حسین (ع) و یارانشان می‌اندیشم، از یک سو قلبم از غصه متأثر می‌شود و ناخودآگاه اشک می‌ریزم. اما از سوی دیگر، از این همه فداکاری، ازخودگذشتگی و ایستادگی در برابر ظلم، درس بزرگی می‌آموزم. احساس می‌کنم هر مشکلی که در زندگی با آن مواجه می‌شوم، در مقابل عظمت کربلا ناچیز است و باید قوی باشم، امیدم را از دست ندهم و همانند امام حسین (ع) تا آخرین لحظه از حق و عدالت دفاع کنم. عزاداری برای من صرفاً یک مراسم نیست، بلکه یک تجدید بیعت با آرمان‌های امام حسین (ع) است و به من برای ادامه راه انگیزه می‌بخشد.

آقای قاسمی زائر امام مهربانی‌ها نیز بیان کرد: ماه محرم برای من یک فرصت بی‌نظیر برای خودسازی و تقرب به خداوند متعال است. تلاش می‌کنم در این ایام، بیشتر به اعمال نیک بپردازم؛ به عنوان مثال، در حد توانم کمک به نیازمندان را فراموش نکنم، تلاوت قرآن را افزایش دهم و از گناه و اعمال ناپسند پرهیز کنم. حضور در هیئت‌ها و مجالس روضه، آرامش ویژه‌ای به من اعطا می‌کند و احساس می‌کنم به پروردگار نزدیک‌ترم. اینجا مکانی است که همه مردم، فارغ از طبقه اجتماعی و پیشه خود، تنها به عشق امام حسین (ع) گردهم می‌آیند و این اتحاد و همدلی واقعاً ستودنی است. سعی می‌کنم این فرهنگ و ارزش‌ها را به فرزندانم نیز منتقل کنم تا آنها نیز از سنین کودکی با این عشق عظیم پرورش یابند.

کرمی خادم امام رضا افزود: عاشورا هر سال مرا به یاد رشادت‌ها، ازخودگذشتگی‌ها و مظلومیت بزرگ تاریخ می‌اندازد. یادآوری اینکه امام حسین (ع) با خانواده و فرزندان خردسالشان در راه خدا و برای احیای دین جدشان قیام کردند، به ما درس مقاومت و پایداری می‌دهد. ما باید همواره به خاطر داشته باشیم که هیچ چیز باارزش‌تر از ایمان، دفاع از حق و حفظ شرافت نیست. برای من، عاشورا نماد مبارزه با باطل و دفاع از مظلوم است. هر سال که محرم فرا می‌رسد، احساس می‌کنم قلبم برای مظلومیت امام حسین (ع) و یارانشان می‌سوزد و با هر اشکی که می‌ریزم، روحم تازه می‌شود و به آرامش می‌رسم.

روایت یک پیرغلام ۷۹ ساله: روضه، آب حیات روح و بستر انتقال معرفت

حاج آقا عماد، پیرغلام ۷۹ ساله امام حسین (ع)، با موهای سپید و چهره‌ای پر چین و چروک که هر چین آن یادآور سال‌ها نوکری خالصانه در آستان اباعبدالله (ع) است، در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: روضه برای ما صرفاً یک سخنرانی یا یک نوحه نیست؛ روضه آب حیات روح ماست. من از دوران کودکی، از زمانی که هنوز به مکتب نمی‌رفتم، پای منبر و در مجالس اهل بیت (ع) پرورش یافتم. گویی عشق حسین (ع) را با شیر مادر نوشیده‌ام. هر سال که محرم فرا می‌رسد، با وجود تمام دردها و خستگی‌های دوران پیری، انگار جانی دوباره می‌گیرم. این اشک‌هایی که می‌ریزیم، تنها برای مصیبت نیست، این اشک‌ها شست‌وشوی گناهان ماست، پاک‌کننده دل از آلودگی‌هاست. امام حسین (ع) دست ما را می‌گیرد و ما را به سوی خداوند رهنمون می‌سازد.

پیرغلام مجلس امام حسین با تأکید بر جنبه‌های معرفتی روضه‌خوانی، ادامه داد: ما باید پیام امام حسین (ع) را به درستی به نسل‌های جدید منتقل کنیم. تنها سینه زدن و گریه کردن کافی نیست؛ باید معرفت داشته باشیم، باید بصیرت پیدا کنیم. باید بدانیم چرا امام حسین (ع) قیام کرد و هدف اصلی ایشان چه بود. هدف ایشان احیای دین جدشان، امر به معروف و نهی از منکر، مبارزه با ظلم و فساد حکومت جور و حفظ کرامت انسانی بود. این درس تا ابد باقی است و ما وظیفه داریم آن را زنده نگه داریم و برای نسل‌های بعدی تبیین کنیم. وظیفه ما پیرغلامان این است که نگاهمان به عزاداری عمیق باشد و اجازه ندهیم صرفاً به شور و احساسات محدود شود.

وی با اشاره به تغییرات زمانه، افزود: بله، زمانه دگرگون شده است، جوانان امروز سوالات متفاوتی دارند. ما باید با زبان خودشان با آنها سخن بگوییم. باید زیبایی‌های پیام عاشورا را برایشان روشن کنیم. باید به آنها بگوییم که آزادگی یعنی چه، ظلم‌ستیزی یعنی چه. عاشورا تنها یک واقعه تاریخی نیست، بلکه یک راه و رسم زندگی است. این رسالت بزرگی است که بر دوش همه ما، به خصوص مبلغان و مداحان اهل بیت (ع) است.

خادم هیئت تولایی‌ها: خدمت به عزاداران، توفیق الهی و بستری برای همدلی

جواد عماد، خادم ۳۴ ساله هیئت تولایی‌ها، که با شور و اشتیاق فراوان و خستگی‌ناپذیری در حال آماده‌سازی و ساماندهی فضای هیئت برای استقبال از عزاداران است، در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: خدمت به عزاداران امام حسین (ع) برای من یک توفیق بزرگ و الهی است که نصیب هر کسی نمی‌شود. هر سال، از ماه‌ها قبل منتظر فرا رسیدن ماه محرم هستم تا بتوانم دوباره توفیق خدمتگزاری در این آستان مقدس را داشته باشم. اینجا همه با عشق و خلوص نیت کار می‌کنند؛ از کسی که چای روضه را آماده می‌کند تا کسی که کفش عزاداران را مرتب می‌سازد، از کسی که آشپزی می‌کند تا کسی که نظم هیئت را رعایت می‌کند، همه با عشق حسین (ع) و برای رضایت خداوند متعال تلاش می‌کنند.

وی گفت: هدف ما از برگزاری این مجالس و تلاش‌هایی که در هیئت انجام می‌دهیم، صرفاً گردهمایی و عزاداری نیست، هرچند که همین گردهمایی‌ها نیز دارای برکات فراوان است. ما تلاش می‌کنیم تا فضایی کاملاً معنوی، ایمن و سرشار از صفا برای جوانان و همه اقشار مردم فراهم کنیم تا با فرهنگ عاشورایی بیشتر آشنا شوند. اینجا مکانی است که همه با هم متحد می‌شوند، همدلی می‌کنند و درس کمک به یکدیگر و ایثار را می‌آموزند.