مفهومشناسی «ثارالله» در زیارت عاشورا
اقتصاد ایران: شهرکرد - یک کارشناس مذهبی گفت: تعبیر ثارالله یعنی خون حضرت اباعبدالله (ع) به ناحق ریخته شده و خداوند در پی خونخواهی است.
ناهید سبزیان در گفتگو با خبرنگار، در بخش دوم تبیین فرازهای زیارت عاشورا با اشاره به اینکه این زیارت با چند سلام آغاز میشود، اظهار کرد: در فراز ابتدایی «السلام علیک یا اباعبدالله»، مهمترین ویژگی حضرت امام حسین (ع) یعنی عبودیت و بندگی کامل ایشان در درگاه الهی بیان شده است.
مدرس قرآن در چهارمحال و بختیاری با ذکر اینکه سلامهای بعدی به حسب و نسب امام سوم شیعیان اشاره دارد، ادامه داد: در این فرازها بیان میشود که حضرت فرزند پیامبر (ص) و امیرالمومنین (ع) و حضرت زهرا (س) هستند.
چرایی اشاره به نسب امام حسین (ع) در زیارت عاشورا
سبزیان در خصوص چرایی اشاره به نسب حضرت امام حسین (ع) در زیارت عاشورا، توضیح داد: ما در سلام اول این زیارت، اباعبدالله (ع) را شناختیم که یک بنده کامل هستند، در فرازهای بعدی نیز این تأکید وجود دارد که شرافت و بزرگی شخصیت حضرت برخاسته از پدربزرگ و پدر و مادر ایشان است. در آیه ۲۰۰ از سوره بقره خداوند متعال اشاره دارد که خدا را یاد کنید همانطور که پدران خود را بعد از فریضه حج یاد میکنید و این نشان میدهد که اصل یاد پدر و مادر و افتخار به وجود ایشان اشکالی ندارد.
وی ادامه داد: امام حسین (ع) راه پیامبر (ص) و امیرالمومنین (ع) و حضرت فاطمه زهرا (س) را رفتند، احیاگر مبعث پیامبر (ص)، احیاگر حقیقت ولایت علوی و عصاره شخصیت فاطمی بودند لذا ایشان را به پدران و نسب مبارکشان میشناسیم و در ابتدای زیارت عاشورا به همه آنها سلام میفرستیم.
سبزیان با تأکید بر اینکه امام حسین (ع) در روز عاشورا و رو در روی دشمن نیز به معرفی خود میپردازند و نسب مبارکشان را یادآور میشوند، افزود: امام سجاد (ع) نیز در کاخ یزید خودشان را با نام پدران و مادر بزرگوارشان معرفی میکنند؛ بنابراین کسی که راه حق و حقیقت پدر و مادرش را به خوبی ادامه داده باشد میتواند خودش را مربوط به پدر و مادرش معرفی کند و منسوب بداند و افتخار کند.
در ادبیات قرآن رابطه ایمان از رابطه خانوادگی جدا نیست
این کارشناس مسائل دینی با بیان اینکه مقوله ذریه در چند جای قرآن به زیبایی بیان شده است، گفت: در آیه ۲۱ از سوره طور، خدا فرمود: و کسانی که ایمان آوردند و فرزندانشان [به نوعی] در ایمان از آنان پیروی کردند، فرزندانشان را [در بهشت] به آنان ملحق میکنیم و هیچ چیز از اعمالشان را نمیکاهیم؛ هر انسانی در گرو اعمال خویش است.
سبزیان با تأکید بر اینکه در ادبیات قرآن رابطه ایمان از رابطه خانوادگی جدا نیست، ادامه داد: در آیه ۱۲۴ از سوره بقره نیز اشارهای عالی به مسئله ذریه دارد: و [یاد کنید] هنگامی که ابراهیم را پروردگارش به اموری [دشوار و سخت] آزمایش کرد، پس او همه را به طور کامل به انجام رسانید، پروردگارش [به خاطر شایستگی ولیاقت او] فرمود: من تو را برای همه مردم پیشوا و امام قرار دادم. ابراهیم گفت: و از دودمانم [نیز پیشوایانی برگزین]. [پروردگار] فرمود: پیمان من [که امامت و پیشوایی است] به ستمکاران نمیرسد.
وی بیان کرد: بر طبق آیه، عهد الهی یعنی امامت و پیشوایی مردم به ظالمان که پرده عصمت را میدرند نمیرسد و خدا این خواسته حضرت ابراهیم را مستجاب میکند و امامت را به فرزندان معصوم آن حضرت یعنی پیامبر (ص) و ائمه (ع) به ودیعه میسپارد.
سبزیان با اشاره به آیات ۳۰ تا ۳۴ در باب عصمت در خانواده پیامبر (ص)، ادامه داد: بر طبق نص صریح قرآن خدا میخواهد که آلودگیها را از خاندان پاک حضرت دور کند و به آنها عصمت عطا فرماید زیرا استحقاق و جوهره دارند. فرزندان پیامبر (ص) ذریه معصومی هستند که ودیعه الهی حضرت ابراهیم به آنها اعطا شده است.
وی اظهار کرد: سلام به سیدالشهدا (ع) سلام به کسی است که هم خود و هم پدر و مادر و پدربزرگشان معصوم هستند.
«ثارالله» به چه معناست
سبزیان با اشاره به فراز «اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا ثارَ اللَّهِ وَابْنَ ثارِهِ وَالْوِتْرَ الْمَوْتُورَ» از زیارت عاشورا توضیح داد: برای ثارالله سه معنی بیان شده است نخست آنکه امام حسین (ع) در راه خدا قیام کردند تا انتقام انبیا و اولیای الهی را بگیرند و زحماتشان را به نتیجه برسانند؛ معنای دوم ثارالله اشاره به کسی دارد که خدا خونخواه اوست و سوم، خون خداست و در رگ و ریشه عالم جریان دارد.
وی با ذکر اینکه معنای دوم بر طبق منابع و متون موجود، صحیحتر است، افزود: یعنی خون حضرت به ناحق ریخته شده و خداوند در پی خونخواهی است. وقتی خون کسی به ناحق ریخته میشود، اولیای دم حق دارند که انتقام بگیرند و قصاص کنند که در قرآن نیز بر این مطلب صحه گذاشته شده است.
این مدرس قرآن کریم با طرح این پرسش که باتوجه به قصاص شدن و نابودی قاتلان امام حسین (ع) چرا اکنون نیز همچنان قائل به انتقام و خونخواهی خون ایشان هستیم، گفت: خداوند حاکم است و انبیا و اولیای الهی دستورات خدا را در زمین برقرار میکنند که در همین راستا، حضرت سیدالشهدا (ع) از سوی خدا مأموریت یافتند قیام کرده و قسط و عدل را برپا کنند و انسانها را به هدف اولیه بعثت برسانند.
سیدالشهدا (ع) و رسالت قیام برای برپایی قسط و عدل
سبزیان ادامه داد: با این حال عدهای با مکر و حیله امام (ع) را دعوت کردند اما ایشان را محاصره کرده و اجازه ندادند هدف الهی حضرت عملی شود. آنها با مکر و حیله در مقابل خدا ایستادند و امام جامعه را به شهادت رساندند لذا خدا نیز از آنها انتقام میگیرد و خوانخواه حضرت اباعبدالله (ع) است.
این کارشناس مذهبی تأکید کرد: انتقام خون امام حسین (ع) زمانی محقق خواهد شد که ظلم و ستم و فساد از زمین ریشهکن شود و دنیاخواران و ثروتمندان از بین بروند.
سبزیان در خصوص تعبیر «الوتر الموتور»، بیان کرد: وتر به کسی گفته میشود که شخصیتی بینظیر دارد، در کمالات یگانه و سرآمد است، علم و مدیریت و تدبیر دارد و این تعبیر مشخصاً اشاره به امام حسین (ع) دارد که شخصیتی سرآمد هستند و هنوز انتقام خونشان گرفته نشده است.